Göç sebebiyle arazi ve evleri Güney’de kalan Kuzey Kıbrıslı Türkler, Rum mahkemelerinde yüklü tazminat davaları açmaya hazırlanıyor. Rum mahkemelerinde istediği kararları alamamaları durumunda Türkler, davaları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıyacak. Ayrıca üzerinde çalışılan bir düzenlemeyle, Rumların da Türk tarafındaki mahkemelerde dava açmasına imkan tanınarak, doğrudan AİHM’ye başvurmalarının önüne geçilmesi hedefleniyor.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği’nin hukuk danışmanı Avukat Rabia Balkanlı, KKTC hükümeti tarafından bir yasa tasarısı hazırlandığını belirterek 1963’ten sonra göç ederken mülkleri Güney’de kalan Türklerin bireysel olarak Rum mahkemelerinde dava açarak haklarını arayabileceğini söyledi. Rum mahkemelerinin vereceği kararların tatmin edici bulunmaması halinde Türklerin AİHM’ye de başvuru yapabileceğini belirten Balkanlı, yasanın çıkmasından sonra bireysel ve toplu başvurularla çok sayıda dava açılacağını aktardı.
AİHM’de serbest geçiş kozu
Sınırların açılması ve karşılıklı geçişlerin serbest bırakılmasının ardından Rumların da Kuzey’de kalan ev ve arazileri için KKTC mahkemelerinde dava açabileceğini ifade eden Balkanlı, artık Rumların Loizidu davasında olduğu gibi doğrudan doğruya AİHM’ye başvurmalarının söz konusu olamayacağını vurguladı. Avukat Balkanlı, Kuzey Kıbrıs mahkemelerinin vereceği kararlara karşı Rumlar tarafından AİHM’ye başvuru yapılıp yapılamayacağı konusunda ise şunları söyledi: “AİHM, şimdiye kadar yapılan başvuruları, geçişler serbest olmadığı; dolayısıyla iç hukuk yolları kapalı olduğu için kabul ediyordu. Şimdi ise geçişler serbest bırakıldı ve Rumlara Kuzey mahkemelerinde dava açma imkanı tanındı. Ayrıca AB ve İngiltere, Kuzey Kıbrıs mahkemelerinin verdiği kararları kabul ediyor. Bununla ilgili daha önce verilmiş emsal kararlar var. Dolayısıyla AİHM de Kuzey Kıbrıs mahkemelerinin vereceği kararlara karşı açılan davaları kabul edecektir.”
Kıbrıs’taki bu yeni girişimleri değerlendiren Türkiye’nin AİHM eski avukatı Prof. Dr. Bakır Çağlar, Loizidu davasında Türkiye’nin tazminatı ödememesi nedeniyle Avrupa Komisyonu’nda çok kritik bir çizgide olduğunu belirterek politik bir çözüm amacıyla mahkemelerde dava açılması konusunda bu tür formüllerin benimsendiğini söyledi. Prof. Çağlar, Rumlar tarafından AİHM’de Türkiye aleyhine 2 bin 600’den fazla başvuru yapıldığını ve bunların 110 kadarının sonuçlanma aşamasına geldiğine işaret ederek “Bütün bu başvuruların kalkış noktasında mülkiyet hakkıyla ilgili içtihat olarak Loizidu davasına atıf yapılıyor. Türkiye şu anda ciddi bir kritik çizgide. AİHM kararları yerine getirilmezse Avrupa Komisyonu bünyesinde ciddi sorunlar ortaya çıkacak.” dedi.
Çağlar: Rum tarafından sonuç çıkmaz
Rumlara Türk mahkemelerine başvuru imkanı tanınmasını değerlendiren Çağlar, KKTC mahkemelerinin bu davaların hepsinde tazminat ödenmesine karar vereceğini ve ortaya çıkacak parasal maliyetin baştan kabul edildiğine dikkat çekti. Güney’de topraklarını bırakıp Kuzey’e göçenlere burada Rumlardan kalma malların verildiğini hatırlatan Çağlar, Rum Kesimi’nde açılacak davalardan sonuç çıkacağını sanmadığını söyledi.
Bu yolla iç hukuk yollarının kapalı olduğu gerekçesinin sona ereceğini belirten Çağlar, AİHM’nin Kuzey Kıbrıs mahkemelerince verilen kararları görüşüp görüşmeyeceği konusunda ise “Benim avukat olarak takip ettiğim bir davanın kararında AİHM, KKTC mahkemelerinin kararlarını kabul ettiği yönünde ifadelere yer vermişti.” diye konuştu.
KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, göç nedeniyle terk edilen mülkiyet hakları konusunda Kıbrıslı Türklerin alacaklarının Rumların alacağından 2–3 kat fazla olduğunu belirterek, Kıbrıslı Türklerin haklarını mahkemelerde araması gerektiğini dile getirmişti.
Murat Aydın / Ankara
Yorumlar kapatıldı.