19 Haziran 2003— Tasarıda yer alan, seçimlerin yabancı gözlemciler tarafından izlenmesine yönelik madde paket kapsamından çıkarıldı.
Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yasa’ya göre, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca yayın yapılabilecek.
Yasa, Nüfus Kanunu’nda değişiklik yaparak, çocuğa, “ancak ahlak kurallarına uygun düşmeyen veya kamuoyunu inciten ad” konulamayacağı, “evlilik dışında doğan çocuğun anasının soyadını alması” hükmünü getiriyor. Böylece, farklı kültürlere veya örf ve adetlere sahip vatandaşların, özel yaşamlarına ve aile hayatlarına ilişkin hürriyetlerinin korunması amacıyla, çocukların adlarının konulmasında, sadece ahlak kurallarına uygun düşmeyen ve kamuoyunu incitici nitelikte olan adların konulmaması hükme bağlanarak, bu konuda meydana gelen sınırlayıcı yorum ve uygulamaların önlenmesi öngörülüyor.
FARKLI DİL VE LEHÇELERDE YAYIN
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun’da yapılacak değişiklikle, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde de kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca yayın yapılabilmesi hükme bağlanıyor. RTÜK, Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde kamu ve özel radyo ve televizyon kuruluşlarınca yapılacak yayınların usul ve esaslarına ilişkin 4 ay içinde yönetmelik hazırlayacak.
TERÖRLE MÜCADELE YASASI’NDA DEĞİŞİKLİK
Tasarı ile Terörle Mücadele Yasası’nın (TMY) “Devletin bölünmezliği aleyhine propaganda” başlıklı 8. maddesi yürürlükten kaldırılıyor. Madde gerekçesinde,”TMY’nin 8. maddesinin yürürlükten kaldırılması ile ülke bütünlüğünün korunması bakımından bir boşluk doğmayacaktır” denilerek, TCK’nın 311. maddesi gereğince, 8. madde yürürlükten kaldırıldığında boşluk doğması bir tarafa, ülke bütünlüğü aleyhine propaganda suçunun daha ağır bir şekilde cezalandırılabileceği kaydedildi. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, TMY’nin 8. maddesi kapsamına giren suçlardan dolayı yürütülen hazırlık soruşturmalarında, Cumhuriyet savcılıklarınca takipsizlik kararı verilecek. Haklarında kamu davası açılmamış tutuklu sanıklar Cumhuriyet savcılıklarınca, haklarında kamu davası açılmış tutuklu sanıklar ilgili mahkemelerce salıverilecekler.
6. Uyum Paketi’ne eklenen bir madde ile terör suçu yeniden tanımlanıyor. Terörle Mücadele Yasası’nın “terör tanımı” başlıklı 1. maddesi “terör ve örgüt tanımı” olarak değiştiriliyor ve terör suçu yeniden düzenleniyor. Buna göre, yürürlükteki düzenlemede yer alan “terör; baskı, cebir ve şiddet, korkutma, yıldırma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden birini kullanarak…” ibaresi, “terör; cebir şiddet kullanarak; baskı, korkutma, yıldırma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden biriyle…” şeklinde değiştiriliyor. Bu değişiklikle, baskı, korkutma, sindirme veya tehdidin, ancak cebir ve şiddet kullanılması halinde terör suçunun oluşabileceği hükme bağlanıyor. Ayrıca, maddedeki “…her türlü eylemlerdir” ibaresi de “…her türlü suç teşkil eden eylemlerdir” şeklinde düzenleniyor. Bunun yanı sıra, “örgüt” tanımında da değişiklik yapılıyor. Mevcut yasadaki, “Bu kanunda yazılı örgüt, iki veya daha fazla kimsenin aynı amaç etrafında birleşmesiyle meydana gelmiş sayılır” tanımı, “iki veya daha fazla kimsenin birinci fıkrada yazılı terör suçunu işlemek amacıyla birleşmesi halinde bu kanunda yazılı olan örgüt meydana gelmiş sayılır” haline dönüştürülüyor.
YARGILAMANIN YENİLENMESİ
İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “yargılamanın yenilenmesini” düzenleyen maddesine ekleme yapılıyor. Buna göre, hükmün, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme’nin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması halinde yargılama yenilenecek. Yargılamanın yenilenmesi süresi, AİHM kararının kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl, diğer sebepler için 60 gün olacak.
Bu hükümle, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme’nin ve eki protokollerin ihlali, yargılamanın yenilenmesi nedeni olarak kabul edilecek. Aynı durum, idari yargı alanında da yargılamanın yenilenmesi sebebi sayılıyor.
ŞEREF KURTARMA İÇİN ÖLDÜRME
Vakıflar Kanunu’nda yapılan değişiklikle, cemaat vakıflarına tasarrufları altında bulunan taşınmazların vakıf adına tescili için 18 aylık ek süre tanınıyor. Yeni doğmuş çocuğun yaşam hakkının daha kuvvetli korunması ve cezalarda caydırıcılığın sağlanması amacıyla anası tarafından “şeref kurtarmak” gerekçesiyle yeni doğmuş çocuğa karşı öldürme fiilinin işlenmesi halinde verilecek ceza artırılarak, alt sınır 8 yıla, üst sınır ise 12 yıla çıkarılıyor. Bu ceza TCK’nın 453. maddesinde halen 4-8 yıl olarak uygulanıyor.
İBADET YERLERİ
İmar Kanunu’nda yapılan değişiklikle, imar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçları göz önünde tutularak, lüzumlu ibadet yerlerinin ayrılması öngörülüyor. İl, ilçe ve kasabalarda mülki idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla ibadethane yapılabilecek. İbadet yeri, imar mevzuatına aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemeyecek.
DENETLEME KURULU
Yasa, 3257 sayılı Sinema, Video ve Müzik Eserleri Kanunu’nun bazı maddelerini de değiştiriyor. Yasanın, “denetimi” düzenleyen “devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü, milli egemenlik, Cumhuriyet, milli güvenlik, kamu düzeni, genel asayiş, kamu yararı, genel ahlak ve genel sağlık açısından suç veya suça teşvik unsuru ihtiva etmemesi, milli kültür, örf ve adetlerimize uygunluğu yönünden bu kanunda tanımlanan eserlerin yetkililerce incelenmesini” hükmünün; “Cumhuriyet’in Anayasa’da belirtilen temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, genel ahlak, genel sağlık ve kamu yararına uygunluğu yönünden bu kanunda tanımlanan eserlerin yetkililerce incelenmesini” şeklinde değiştirilmesi öngörülüyor. Sinema, Video ve Müzik Eserleri Denetleme Kurulu’ndan “Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği” çıkarılıyor.
ADLİ SİCİL KANUNU
3682 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun “ölüm veya yaş sebebiyle adli sicilden çıkarılacak ve adli sicilde muhafaza edilecek bilgiler” başlıklı 9. maddesine, “Özel kanun hükümleri saklıdır” ibaresi ekleniyor.
SEÇİM DÖNEMİ YAYINLARI
Yasa, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un bazı maddelerine eklemeler yapıyor. Seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar, özel radyo ve televizyon kuruluşları, yapacakları yayınlarda 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu’na tabi olacaklar. Özel radyo ve televizyonların bu konudaki yayın ilkelerinin belirlenmesinde, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) görevli ve yetkili olacak. Yapılacak yayınların yukarıdaki esaslara uygunluğunun gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için YSK; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurulları görevli ve yetkili sayılacak.
YÜRÜRLÜKTEN KALKAN DİĞER MADDELER
Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) eş, kardeş veya füruundan birini zina halinde yakalamada suç işlenmesi halinde faile verilecek cezaları gösteren 462. maddesini de tasarı ile yürürlükten kaldırıyor.
Tasarı CMUK’un sanığın tutuklanması, tutuklunun sorguya çekilmesi, baronun müdafi tayini, müdafinin dava evrakını tetkiki, müdafi ücreti, ifade ve sorgunun tarzına ilişkin düzenlemelerin DGM’nin görev alanına giren suçlarda da uygulanması olanak sağlanıyor.
Yorumlar kapatıldı.