DENİZ ZEYREK
ANKARA – Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, GATA’ da yaşam savaşı verirken, başta ABD ve Rusya olmak üzere pek çok ülke, gelecek telaşına düştü. Özellikle, Aliyev’in uyumlu politikaları sayesinde Hazar Havzası enerji kaynaklarında büyük söz sahibi olan ABD, Ankara Büyükelçiliği aracılığıyla Aliyev’in sağlık durumunu yakından izliyor.
Büyükelçilikte Aliyev’in sağlığını izlemek için diplomat görevlendiren ABD, 17 Ekim’de Azerbaycan’da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimini Rusya’nın destek verdiği birinin kazanmaması için Türkiye’yle işbirliği arıyor. ABD’ nin Sovyetler Birliği uzmanı Bakü Büyükelçisi Ross Wilson da gelişmeleri yakından takip ediyor.
Bakü’de 21 Nisan’da kamera karşısında fenalaştıktan sonra zaman zaman hayati tehlike yaşayan Aliyev, 3 Mayıs’ta Türkiye’ye gelerek GATA’da tedaviye alınmıştı. Aliyev, geldiğinde kalp ve böbrekleriyle ilgili ciddi sorunlar yaşıyordu. Aliyev’e kalp ve böbrek yetmezliği, düşük tansiyon gibi ciddi teşhisler konuldu.
Hayati tehlikeyi atlattı
GATA doktorları yaşı nedeniyle cerrahi müdahale olmaksızın Aliyev’i normale döndürmek için olağanüstü çaba harcadı. Aliyev, hayati tehlikeyi atlattı ama, böbrek ve kalbiyle ilgili sorunlar devam ediyor. Aliyev, başta oğlu İlham Aliyev olmak üzere ülkesinden gelenlerle kısa süreli görüşüyor. Aliyev’i düne kadar yakınları ve doktorları hariç kimsenin ziyaret etmesine izin verilmemişti.
Dün, 80. doğum gününü kutlayan Aliyev’in ilk ziyaretçisi Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer oldu. Sezer, “Tansiyonunuz düzelmiş, böbrekteki sorunlar da gideriliyormuş. Geçmiş olsun, sizi iyi gördüm” dedi. Anadolu Ajansı, kameraya aldığı ziyaretin görüntülerini bütün dünyaya gönderdi. Bu ilk görüntülerle, bütün dünyaya ‘Aliyev iyi’ mesajı verildi.
Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi, Sezer’le Aliyev’in bölge ve dünyadaki son gelişmeleri görüştüğünü açıkladı. Aliyev’i dün, 9’uncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de ziyaret etti.
İlginin nedeni Hazar
ABD’nin Aliyev’in sağlığını yakından izlemesinin, Hazar Havzası enerji kaynaklarına ilişkin planlarından kaynaklandığı ileri sürülüyor. Aliyev’in sağlığını Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği de ‘kendi yöntemleriyle’ yakından izliyor. Ankara’ya, Rusya istihbaratının, İsrail istihbaratı MOSSAD’ın eski Suriye’nin lideri Hafız Esad’ın sağlığına ilişkin öngörülerine özenerek Aliyev’in sağlığına ilişkin raporlar hazırladığı bilgisi geldi. Raporlarda, Moskova’nın, Aliyev’in bu yıl içinde yaşamını yitireceğine ilişkin iddialarının bulunduğu ileri sürülüyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, doğum günü için Aliyev’e kutlama mesajı gönderdi. Putin, Aliyev’e ‘Kutsal Aziz Andrey Pervozvanni’ madalyası verilmesi için de bir kararname imzaladı.
Aliyev sonrası fırtına
Sezer’in ziyareti, Aliyev’in öleceğinden endişe eden ABD’yi rahatlattı. Ancak ABD’li kaynaklar, Aliyev’in yaşasa da 17 Ekim’de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimine katılamayacağı endişesine dikkat çekiyor. Bakü’de görev yapan Batılı diplomatlar, Türkiye’ye temel beklentilerini, “17 Ekim’deki seçime kadar ülkede istikrarın sürmesi ve yeni cumhurbaşkanının demokratik ve adil bir seçimle belirlenmesi” olarak aktardı.
ABD’nin, “Aliyev ölürse seçimler öncesinde iç karışıklık çıkar” görüşünü Türk diplomatları da benimsiyor. Bu nedenle Aliyev’in sağlığına kavuşması için ABD’ye götürülmesi üzerinde duruluyor. Oğlu İlham Aliyev’in de ısrar ettiği bu isteğe Türk doktorlar riskli olduğu için izin vermiyor.
ABD, oğlunu istiyor
ABD, İlham Aliyev’in yeni cumhurbaşkanı olmasını istiyor. Azerbaycan muhalefeti, Başbakan Artur Rasizade’nin göz ameliyatı için ABD’ye gidişini, ‘oğul Aliyev’in önünü açma’ olarak yorumluyor. ABD, Azerbaycan’da zenginliğiyle bilinen Rus Petrol devi Lukoil’in başkanı Vagit Alekberov’un adaylığından endişeli. Müsavat hareketinin desteklediği İsa Kamber’in ise Türkiye’yle iyi ilişkileri ABD’yi rahatlatıyor.
Aliyev’in ülkesinde sağladığı istikrarla ABD yanlısı politikaları Türkiye’yi yakından ilgilendiriyor. Azerbaycan’da yaşanacak olası bir istikrarsızlığın, Gürcistan ve Ermenistan’la Rusya’nın Kuzey Kafkasya’daki bölümlerine de sıçramasından endişe ediliyor.
Rusya yanlısı bir iktidar, başta, Hazar Havzası enerji kaynaklarının Rusya üzerinden taşınması olmak üzere Orta Asya ülkelerinin bağımsızlıklarının pekiştirilmesini de engelleyecek. Bu durum ABD’yi zor duruma sokacak.
Yorumlar kapatıldı.