Muammer ELVEREN/ PARİS
Fransa’daki Ermeniler, Paris’in göbeğine müzikolog, kompozitör ve din adamı Komitas’ın 6 metrelik devasa heykelini dikmeyi başardılar. Ermenilerin gövde gösterisine dönüşen anıt, bugün saat 11.00’de Paris Belediye Başkanı Bertrand Delanoe’nin de bir konuşma yaparak katılacağı görkemli bir törenle açılacak.
Avrupa’daki Türklerin ve Türkiye’nin bütün resmi ve gayri resmi girişimlerine rağmen Fransa’yı adeta parmaklarında oynatan Diaspora Ermenileri sonunda muradına erdi ve Paris’in en görkemli yerine bir soykırım anıtı dikmeyi başardı. Fransa’da devletin bütün kurumlarında çeşitli görevlere gelen ve uzun yıllardır lobi faaliyetleriyle tarihi de tahrif ederek Osmanlının 1.5 milyon Ermeniyi katledip soykırım yaptığı konusunda Ulusal Meclisi ikna edip kanun çıkartan Diaspora Ermenileri, en büyük hedeflerinden birine daha ulaşarak Paris’in göbeğine müzikolog, kompozitör ve din adamı Komitas’ın 6 metrelik devasa heykelini de dikmeyi başardılar.
Fransa’daki Ermenilerin bir gövde gösterisine dönüşen Komitas heykeli, bugün saat 11.00’de birçok tanınmış özel davetlinin yanı sıra Paris Belediye Başkanı Bertrand Delanoe’nin de katılacağı görkemli bir törenle açılacak. Komitas heykeli önceki gün saatlerce süren uğraşılar sonunda kaidesine oturtuldu ve güvenlik görevlileri 24 saat nöbet tutmaya başladı.
Protesto yağdı
Komitas Anıtı’nın ‘‘amaçlı’’ olduğu gerekçesiyle başta Fransa olmak üzere değişik Avrupa ülkelerindeki Türkler ve Türk dostları, Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Meclis, Senato ve Paris Belediye Meclisi’ni faks ve e-posta bombardımanına tuttu. Buna rağmen heykelin kaidesinde yer alan ‘‘Kompozitör ve Müzikolog Komitas’ın ve 1915’te Osmanlı İmparatorluğu’nda gerçekleştirilen yirminci yüzyılın ilk soykırımının kurbanları 1500000 Ermeninin anısına’’ yazısı kaldırılmadı.
ANITI AÇILAN KOMİTAS KİMDİR
Kütahyalı müzikolog
Bugün Paris’te anıtı açılan Komitas Soghomonyan, 1869’da Kütahya’da doğdu. Kevorkyan Akademisi’nde eğitim gördü. Sesi güzeldi, müzik dersleri aldı. Ermeni dini müziği ve türküleri üzerine araştırmalara yöneldi. Tiflis’te din ve müzik eğitimini tamamladıktan sonra, sıradışı müzik yeteneği nedeniyle Almanya’ya gönderildi. Anadolu topraklarını karış karış dolaşıp yüzlerce Ermeni türküsü derledi. Bugünün Anadolu ses coğrafyası geçmişe yönelik zenginliklerinin bir bölümünü Soghomonyan ve öğrencisi Mihran Tumacan’ın türküleri kayda geçirmesine borçlu. Derlemeleri Tumacan üç ciltlik Anadolu Ermeni Ezgileri Ansiklopedisi başlığıyla yayımladı. Seçkide yer alan birçok ezgi günümüzde Anadolu’da farklı Türkçe, Kürtçe sözlerle söyleniyor. Bunlardan biri olan Sayad Nova ezgisi yüzyıllar sonra ‘‘Çırpınırdı Karadeniz’’e dönüştü. Komitas, 1912-15 yılları arasında Türk Ocakları’nda müzik dersleri verdi. Komitas, İttihatçıların 24 Nisan 1915 günü İstanbul’da tutuklayıp Çankırı’da bir kampa götürdükleri 234 Ermeni aydınını arasında yer aldı. Oraya götürüldüğünü öğrenen arkadaşı Halide Edip Adıvar, dönemin ABD Büyükelçisi Henry Morgenthau’yla temasa geçerek onu kamptan kurtardı. Önce Ankara’ya, oradan da İstanbul’a getirilip La Paix Hastanesi’ne yatırılan kompozitör, geçirdiği depresyonu atlatamadı. Komitas, yine Halide Edip’in yardımıyla Paris’e gönderilerek 20 yıl boyunca bir hastane odasında kaldı.
Yorumlar kapatıldı.