ÖMER ERBİL İstanbul
Türk tarihinin en tartışılan dönemlerinden birini anlatan “Sarı Gelin” belgeselinde, Ermeni katliamı iddialarıyla ilgili çarpıcı röportajlar ve belgeler yer alıyor. Belgeselde, İsrail kaynaklarından elde edilen, 2. Dünya Savaşı’nda Almanya lideri Hitler’le birlikte Yahudi soykırımı yapan iki alay Ermeni askerinin fotoğrafı da yer alıyor. “Sarı Gelin” belgeselinin galası bugün Ankara Shareton Otel’de yapılacak.
Ararat’a karşı yapılmadı
Senarist – Editör Güray Değerli, belgeselin Ermenilerin Ararat filmine karşı hazırlanmadığını belirterek, şöyle konuştu: “Belgeselin Ararat’a karşı hazırlanmış gibi gösterilmesini istemiyoruz. Ararat bir senaryo, Sarı Gelin ise belgelere dayanan gerçek bir tarih. Belgeselin en önemli tarafı, her iki tarafında görüşlerine yer verilmesi. Ermenistan’daki Taşnak Partisi’nin merkezine giren ilk Türk ekibiyiz. Ermeniler için önemli olan Erivan, Beyrut ve İstanbul patrikliklerinin üçüyle de görüşüldü. Türkiye’de yaşayan Ermenilerin ortak görüşleri 1915 geride kaldı. Bunun gündeme gelmesinden rahatsız oluyoruz.”
Ermenistan’da Soykırım Anıtı önünde görüşülen Maraş’tan göç etmiş Danagani Danoyan, “O zaman dokuz yaşımdaydım. Benim komşularımı, akrabalarımı Türkler değil Kürtler katletti. Ama merkezi yönetim Türklerin elinde olduğundan soykırım için bugün Türklere yükleniliyor” diyor.
Erivan Devlet Üniversitesi Rektörü Radick Martirossian, “Ermeniler o dönemde Ruslar tarafından kullanıldılar. İsyan hareketlerinde Ermenileri ön plana sürdüler ” diye konuşuyor.
Erivan Üniversitesi Türkoloji Bölümü Başkanı Aşot Sogomonyan ise, “1.5 milyon Ermeni katledilmemiş olabilir. Çünkü sayımız o kadar değildi. Ama kuzu gibi kesilmelerinden dolayı bugün Türkleri suçluyoruz. Bu nedenle elime bugün silah geçse, benim atamı öldüreni ben de öldürürüm” şeklinde konuştu.
13 ülkede çekildi
Belgeselin yönetmenliğini İsmail Umaç, senarist editörlüğünü Güray Değerli, yapımcılığını Ahmet Çelenk, danışmanlığını ise Prof. Dr. Mim Kemal Öke ve Prof. Dr. Nejat Göyünç yaptı.
Belgeselin çekimi 13 ayrı ülkede gerçekleşti. ABD, İngiltere, Rusya, Azerbaycan, Ermenistan, Suriye, İsrail, Lübnan gibi ülkelerdeki çekimler sonunda hazırlanan belgeselde, 100’den fazla uzmanla görüşüldü. Türkiye’de de 25 il, 123 ilçe ve köyde çekimler yapıldı. Başta Başbakanlık Osmanlı Arşivleri ve TBMM arşivleri olmak üzere 10 bine yakın belgeye ulaşıldı.
Tanıklar konuştu
Sarı Gelin belgeselinde yapılan röportajlardan bir kısmı şöyle:
Ağrı Yazılı köyünde yaşayan 110 yaşındaki Mensure Kılıç yaşadıklarını anlatıyor: “Ruslarla birlikte Ermeniler köye geldiler. Ben çocuktum. Gebe kadınların karınlarını deşiyorlardı. Beni bahçeye sakladılar. Köydeki herkesi öldürdüler. Hayvanları bile öldürüyorlardı. Hâlâ gözümün önünden gitmiyor.”
Soykırım Müze Müdürü Prof. Loranti Barsagiyan da, “Türkiye’nin, öldürülen her Ermeni başına 300 bin dolar vermesi gerekir. 1.5 milyon Ermeni’ye karşı 45 – 50 milyar dolar versin, anlaşalım” diye konuşuyor.
Yorumlar kapatıldı.