Türkiye’nin Washington’daki resmi lobicisi Bob Livingston, Irak Savaşı öncesinde yara alan Türk–Amerikan ilişkilerinin yeniden düzelebileceğini söyledi.
Zaman’a önemli açıklamalarda bulunan Livingston, Türkiye’ye 1 milyar dolarlık hibeyi de içeren yardım paketinin Kongre’den muhtemelen gelecek hafta içinde çıkacağını ifade etti. Livingston, iki ülke arasında gelinen noktanın Kongre’deki Türkiye karşıtı lobilerin iştahını kabartacak derecede kötü olmadığını vurguladı. Bob Livingston, Ermeni soykırımı tasarısının Kongre’den geçeceğini sanmadığını; çünkü hem Temsilciler Meclisi, hem de Senato liderlerinin buna karşı olduklarını kaydetti. ABD Temsilciler Meclisi eski yöneticilerinden Livingston Group’un başkanı Bob Livingston, ABD askerlerinin Türkiye üzerinden K. Irak’a geçişine imkan verecek tezkerenin TBMM’de reddedilmesinin Beyaz Saray’ı hayal kırıklığına uğrattığını belirtmeyi de ihmal etmedi. Devamı sayfa 9’da
Livingston, Zaman’ın, Türkiye–ABD ilişkileri konusundaki sorularını şöyle cevapladı:
–Türkiye’nin Washington’daki imajı son gelişmelerden nasıl etkilendi?
Üç buçuk senedir Türk hükümeti için çalışıyorum. İlk başladığımızda Türkiye’nin ABD’nin dostu ve müttefiki olduğunu takdir eden pek azdı. Fakat son üç yıl içinde bu takdir tavana fırladı. Maalesef son bir aydır durum farklı. Bush yönetimi, Amerikan askerlerine izin veren tezkerenin Meclis’ten geçmesini bekliyordu. Geçmeyince planları büyük darbe aldı ve bu Amerikan halkınca da beklenmedik kötü bir sürpriz olarak algılandı.
–Amerikan Kongresi’deki zararın derecesini değerlendirir misiniz?
Her bir Kongre üyesiyle görüşmeden bunu yapmak zor. Fakat birçoğu ile görüştük. Mesela daha bugün (27 Mart) Büyükelçi Loğoğlu ile iki Kongre üyesini ziyaret ettik. Biri çok olumlu biri çok olumsuz idi. Kongre’deki durumumuzun altı hafta önceki kadar iyi olmadığı açık. Ancak ben zararın tamir edilebilir olduğunu ve yaranın zamanla iyileşeceğini tahmin ediyorum.
–Tamir için ne yapmak lazım?
Her şeyden önce, iki ülke de birbirleri için önemli ve birbirlerine bağımlı olduklarını idrak etmeli. Virginia milletvekili Tom Davis’e çok güzel bir ziyaret gerçekleştirdik. Davis dedi ki, ‘Her iki ülke de kendi dış politikasının pazarlığını yapıyor. İkisi de demokrasi. İkisi de kendi kamuoyunun taleplerine kulak veriyor. Zaman zaman aynı fikirde olmamaları anlaşılabilir. Fakat uzun vadede ortak çıkarımız olduğunu fark etmeliyiz. ’
–Geleneksel müttefikimiz olan Musevi lobisiyle ilişkilerimizde sorun görüyor musunuz?
Hayır. Türkiye ve İsrail’in hâlâ ortak bağları ve çıkarları var. Ferdi olarak bazı Kongre üyelerinin kaygıları olabilir. Ama ben müşahede etmedim.
–Bush yönetiminin Türkiye için önerdiği 1 milyar dolarlık paketin Kongre’den geçme ihtimali nedir?
ABD ordusunun savaş ihtiyaçlarını karşılamak için yapılan tahsis talebinin içinde Türkiye’ye 1 milyar dolarlık yardım da bulunuyor. Bu konuda ilk komisyon toplantısı Temsilciler Meclisi’nde yapıldı. Onun neticesini henüz tespit etmedim ama son iki gündür birçok Kongre üyesi ile konuşuyorum. Eğer hükümet istiyorsa, bu kanun muhtemelen geçecektir.
–Prosedür nasıl olacak ve sizce kanun yaklaşık ne zaman çıkacak?
Bazı kanunların çıkması yıllar bile alabilir ama böyle acil destek fonları mevzu bahis olduğunda, Kongre isterse birkaç günde bile halledebilir. Tahminim, bu kanun en fazla iki üç hafta içinde, hatta muhtemelen gelecek hafta geçebilir.
–Kongre’deki Türkiye karşıtı lobilerin son faaliyetleri neler?
Bu durumu kendi lehlerine kullanmak isteyenler var. Gerçi Kongre’deki Türkiye destekçilerinin birçoğu ABD’nin talepleri gerçekleşmediğinden hayal kırıklığı yaşıyor. Ama bu, Türkiye karşıtı lobilerin çok başarılı olacakları anlamına gelmez. Her sene bu vakitlerde olduğu gibi bu sene de Ermeni konusu gündeme gelecek. Yunanlar Ege meselesini gündeme getiriyorlar. Fakat bu mevzular hep vardı. En yeni mesele, Kürtlerin Türkiye’nin K. Irak’a girmesi ile ilgili kaygılar. Fakat Türk hükümeti girilmeyeceği yönünde son derece yerinde bir görüş beyan etti. Bence bu konuyu o büyük oranda halleder. Türkiye karşıtı tasarıları gündeme getirenlerin birkaç hafta öncesindekinin ötesine gidebildiklerini sanmıyorum. Ancak tabii ki bu değişebilir.
–Bu sefer bir soykırım tasarısının geçmesinden kaygı duyuyor musunuz?
Hayır. Hem Temsilciler Meclisi, hem de Senato liderleri bayağı karşılar. Fakat eğer bu konu yakın zamanda gündeme gelirse, daha önce Türk görüşüne destek vermiş olan bazı kimseleri kaybedebiliriz. Gelmesini beklemiyorum. Ve eğer önümüzdeki iki ay içinde gelmezse, ülkelerimiz arasındaki ilişkilerdeki hasar tamir edilebilir.
Ali H. Aslan / Washington
Yorumlar kapatıldı.