Her etnik grubun kendine ozgu bayram gelenekleri oldugu
bilinen bir seydir. Almanlar’in her dem yesil cam agacindan
hazirladiklari ve artik tum dunyaya yayilmis olan Yilbasi
agaci, Amerikalilar’in Haloween bayraminda icine mum
koyduklari oyuk bal kabaklari, Anadolu Turk’unun
Hidirellez’de yaktigi ates ya da Kandil gecelerinde yenilen
simit gibi simgelerin, halklarin geleneklerinde ozel
yerleri vardir.
Bu gibi ozel ayrintilar Ermeni folklorunda da bulunuyor.
Ornegin, Yilbasi’nda bereket simgeleri olan nar ve anusabur
(ozel asure tatlisi), Surp Dznunt (Noel) oncesi yedi mumun
yakilmasi, Meryem Ana yortusunda uzumun takdisi, ve
daha bircok benzer simge gibi, MIRMIRAS da Ermeniler
tarafindan Medz Bahk’ta (Buyuk Oruc) ozellikle Anadolu
koylerinde yaygin sekilde kullanilirdi.
MIRMIRAS “asik suratli, surekli aksilenerek diline veren,
homurdanan, mirildanan kisi” anlamina gelmektedir.
Ozellikle sosyal ortama uymak uzere isteksizce oruc
tuttugu icin suratini asan insanlarla alay edildiginde
kullanilan bir terim oldugu saniliyor. “Mormoros” ise
“somurtkan, bir kosede suspus oturan, asik suratli kisi”
anlamina geliyor.
MIRMIRAS’a Eleskirt’te AGLATIZ, Bayburt’ta KOKORIC,
Nahicevan’da SISUN, Pasin’de AKHELUDZ denildigi yore
edebiyatindan biliniyor.
MIRMIRAS yemek odasinin tavanindan bir iple asiliyor.
Buyukce bir mor sogana herhangi bir kusun (tavuk, horoz,
ordek, kaz hindi, simdilerde devekusu…) yedi tuyleri esit
araliklarla firildak seklinde batiriliyor. Soganin altina da
kirmizi kuru biber asiliyor. Yedi tuyler, Medz Bahk’in yedi
haftalarini, kirmizi biber ise oruc tutmayan tovbesiz insani
bekleyen manevi atesi simgeliyor. Mor sogan ise yedi
gunahlar (kibir, kiskanclik, ofke, tembellik, maddeperestlik
ya da materyalizm, oburluk ve sehvet) ile yarali olan
gonulu simgeliyor. Insan ancak tovbe ederek, ya da
tovbesini yeniliyerek rahatliyor, soganin en derinindeki
ic kisim gibi, Mesih Isa’nin sayesinde ariniyor, bembeyaz
oluyor.
Paregentan’i (karnaval) takip eden Pazartesi gunu asilan
MIRMIRAS’tan, Medz Bahk’taki her bir Cumartesi aksami,
aksam duasindan sonra, tuylerden biri cekiliyor. Son tuy
de Kutsal Cumartesi Surp Zadik (Paskalya) arefe
toreninden once cekiliyor. Mor sogan ise, arefe toreninden
hemen sonra kiliseden eve donuldugunde, kiriliyor ve arefede
yenmesi geleneksel olan balik ile (Istanbul’da lakerda)
bir guzel yeniliyor.
Yorumlar kapatıldı.