Vartanants Korosu, Kalan müzikten çıkan albümleri ile birlikte Çok Sesli Ermeni Müziği hakkında bir kaynak yazıyı da çalışmalarına eklemişler.
Vartanants Korosunun albümü ile ilgili haber ve kayıt örneklerini dinlemek için https://web.archive.org/web/*/http://www.hyetert.com/haber3.asp?AltYazi=Haberler+%5C%3E+K%FClt%FCr+Sanat&Id=1534&DilId=1 adresine tıklayın.
Koromuz 1932 yılında sadece erkeklerden oluşan topluluk için -A- Capella
olarak çok seslendirilen "Gomidas Mass" ayinini icra etmek için
kurulmuştur. Daha sonraki yıllarda karma hale dönüşerek org eşliğinde
yine çok sesli "Yegmalyan Mass"i de seslendirmeye başlamıştır.
Ünlü müzik uygulayıcı ve hocaları olan Prof. Arsam Kavafyan ve Prof. Edgar
Manas ile 1994’lü yıllarda birlikte çalışabilme olanağını elde eden
koromuzu sonraki yıllarda özverili çabalarıyla genç yetenekler çalıştırmışlardır.
Kuruluş amacına uygun çok sesli dinsel içerikli ayinleri seslendiren
koromuz, önceleri kısıtlı mekanlarda çok seslendirilmiş halk türküleri
ve folklorik şarkılardan oluşan konserler vermiştir. Ancak 1985 yılından
itibaren ilahi müzik yanında ek olarak piyanoya uyarlanmış senfonik poem,
operalardan seçme korolar ve orataryolardan bölümleri birçok kez müzikseverlere
sunmuştur.
Atatürk Kültür Merkezi Büyük Salon ve Konser Salonu, Cemal Reşit Rey, Maçka
Maden Fakültesi, Kenter Tiyatrosu, Konak Sineması salonlarında konserler
vermiştir. Ayrıca, Dünya Kiliseler Birliği’nin düzenlemiş olduğu geceye
Saint Antonie Kilisesi’nde ekümenik koro olarak katılmış, TÜRSAB’ın düzenlenmiş
olduğu ve Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in de katıldıği Lütfi Kırdar
Uluslararası Kongre Salonu’ndaki büyük törende Ermeni müziğinin tanıtımını
üstlenmiştir. HABİTAT II Organizasyonu’nda Ermeni cemaatini temsilen şarkılarımızı
tanıtmış. Türk Tarih Vakfı’nın düzenlemiş olduğu -Müziğin Renkleri-
adlı bölümde Cemal Reşit Rey ve Aya Irini salonlarında cemaatimizi dini, yöresel
ve folklorik müzik dallarında çok sesli koro olarak temsil etmiştir. Cemal
Reşit Rey salonundan verilen konser Türk Tarih Vakfı tarafından CD’ye aktarılmış
ve hali hazırda sanat severlere sunulmaktadır. Müzik alanında üretilmiş
birçok seçkin sanatçı da konserlerimize katılarak başarımıza katkıda
bulunmuşlardır. Koromuzun ileriye dönük yaylı sazlar eşliğinde çok sesli
mass ve orkestra eşliğinde bir konser gerçekleştirmek önemli idealleri arasındadır.
Barış ve özgürlük ortamında bireyler arasında sevginin paylaştırılarak
büyüyeceğine, çok sesli koral müziğin insanları düşündürerek mutluluk
ve huzura götüren ve kardeşliği pekiştiren ortak bir dil ve önemli bir
etken olduğuna inananlardanız.
Koromuzun ilkesi amatör elemanlarla profesyonel seviyede müzik icra etmek ve
bunu sürdürmektir.
Adruşan Halacyan
Şef Adrusan Halacyan 1955 yılının Haziran ayının 25’inde İstanbul’da doğdu.
İlkokul öğrenimini Mihitaryan ve Feriköy Merametçiyan, liseyi ise Atatürk
Erkek Lisesi’nde tamamladı. Çoçukluk çağından itibaren müziğin cezbedici
sihirine duyduğu ilgi ve sevgi, kendisini Belediye Konservatuvarı’nda dönemin
ünlü hocası, bariton İhnas Balkır’la şan çalışmaya ve sesini eğitmeye
yönlendirdi.
İki yıl sonra Devlet Konservatuvarı giriş sınavlarına katıldı. Şan bölümüne
müracat eden 58 öğrenci adayı arasında tam puan alarak yurt dışındaki
sanat faaliyetleri ile ünlenmiş Saadet İkesus Altan’ın sınıfına kabul
edildi. Dönemin Devlet Opera ve Devlet Konservatuvarı müdürlüklerini yürüten
Aydın Gün, sınavına girmesi için telkinde bulundu. Bir hafta sonra Adruşan
Halacyan kendini müzigin, tiyatronun ve şarkı söyleme sanatının sihirli
merkezinde bulmuştu. Korist olarak 29’u aşkın yıldır görevini sürdürmektedir.
Çocukluk yıllarından itibaren, Feriköy Surp Vartanants Kilisesi’ne başta
muganni, 1981’den itibaren de baş muganni olarak hizmet vermiştir. 1985’te
Vartanants Korosu’nun şefliğini üstlenmiş, çalıştırmış ve bugüne dek
birlikte inkar edilemez ve farkedilen olağanüstü sanatsal başarılar elde
etmiştir. Türk, Ermeni ve Avrupalı bestecilerin gerçekten zor klasik,
folklorik ve dini yapıtlarını yorumlama ve icrasi açısından koronun yeri
adeta profesyonel seviyeye gelmiştir. Halacyan, Vartanants Korosu ile Atatürk
Kültür Merkezi büyük ve küüçk salonlarında, Cemal Reşit Rey, Lütfi Kırdar,
Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu, Maçka Maden Fakültesi amfisi ve Aya Irini
konser salonlarında çok sayıda konserler vermiş, festivallere katılmıştır.
Adruşan Halacyan, Türkiye Ermenileri Patrikhanesi’nin düzenlemesiyle İstanbul
Birleşik Korosu şefliğini de 9 yıldan bu yana sürdürüyor.
Gomidas Vartabet (Rahip) Soğomonyan
Ermeni kompozitör, müzikolog, yönetmen ve pedagog. 1869’da Kütahya’da doğmuş
ve Eçmiadzin’de Kevorkyan Ruhban Okulu’nda eğitim görmüştür. Sahag Amaduni
ve Ararat yönetiminde kilise müziğinin teori ve pratigini incelemiştir. I
895’te Rahip takdis edilmiş ve adı Gomidas olmuştur. Berlin R. Schmidt özel
konservatuvarı ve saray üniversitesinde eğitim görmüştür. Kompozisyon
teorisi, müzik tarihi, psikoloji, felsefe eğitimi görmüş, piyano, org, yönetmenlik
öğrenmiş ve sesini geliştirmiştir. Alman müzisyenlerden oluşan dörtlülerle
kendi düzenlediği Ermeni halk şarklarını sergilemiştir. İsveç, Paris ve
Venedik’te birçok kez konserler vermiştir. Eçmiadzin’e dönerek bilimsel ve
pedagojik çalısmaları sürdürmüş ve "Anus" isimli operayı
bestelemiştir. 1910’da İstanbul’a gelmiş ve 1912’de "Kusan" isimli
koroyu kurmuştur. "Gomidas’in 5 ögrencileri" diye anılan Parseğ
Ganaçyan, M. Tumacan, V. Sarkisyan, V. Sirvantzdyan, H. Semerciyan’a özel müzik
teorisi dersleri vermiştir. Kütahya, Bursa, Adapazarı, İzmir, Bahçecik, İskenderiye
ve Kahire’de konser düzenlemiştir. Gomidas, Mehmet Emin`e ait sözlere de şarkılar
bestelenmiştir. Beyazıt’ta bulunan "Türk Ocağı" isimli kültür
merkezinin davetiyle konferanslar vermiş ve korosuyla sahne almıştır. Dünya
savaşı sırasında akli dengesini ve üretkenliğini kaybederek yaşamının
sonuna kadar Paris’teki ruh hastalıkları hastanesinde kalmıştır. Çalısmalarının
temel öğesini yaratıcılık, bilimsel çalışma ve derlemeler teşkil
etmektedir. Kırsal bölgedeki şarkıları toplamış ve gün ışığına çıkartmıştır.
Ağızdan ağıza gelen dinsel şarkıları notaya dökmüştür. Gomidas’ın
yarattığı eserler, halk ve eski dinsel müzik ezgileri temelini oluşturmuştur.
Gomidas eserlerinde geleneksel kompozisyon metodlarından kararlılıkla ayrılmış
ve evrensel çağdaş metodları kullanmıştır. Bu anlamda erkek acapella koro
için düzenlenen romantik ve geniş soluklu "Badarak – Mass"i dikkat
çekici eserlerindendir.
Garo Hovannes Zakaryan
Ermeni-Sovyet kompozitör ve yönetmen. 1985 yılında Varna’da doğmuş ve
1924’de Tiflis konservatuarından mezun olmuştur. Yönetmen ve pedagog olarak
çalısmalar yürütmüştür. Müzik dili Ermeni halk ezgilerine yatkın olmuştur.
"Bioneria Baleti" (1937), "Marçan" (1939), "Ağasi"
(1954) isimli operalar eserleri arasındadır. Halk şarkılarına ait çok
seslendirilen eserleriyle ünlenmiştir.
Magar Yagmalyan
Ermeni kompozitör, yönetmen ve pedagog. 1856’da Vagarsabad’da doğmuş, Eçmiadzin’de
1972 yılında Ruhban Okulu’ndan ve 1888’de Saint Petersburg Konservatuvarı’nın
N.G. Soloviev yaratıcılık bölümünden mezun olmuştur. Tiflis’te bir erkek
korosu kurmuştur. Gomidas, 1895’te Yagmalyan’dan müzik teorisi dersleri almıştır.
Koro şarkıları, piyano resital parçaları ve orkestral prelütler eserleri
arasındadır. Batı ve Rus romantiklerinin üslubunu benimsemiştir.
Konservatuvarda halk, vatanseverlik ve dinsel müziklerin koral düzenlemelerini
yapmayı öğrenmiştir. Orkestra eşliğinde olmayan lirik ve romantik niteliği
olan "Badark-Mess"le , halk ezgilerine ait düzenlemeleri eserleri
arasünda önemli yer tutar. Örneğin “Antzrev Yegav / Yağmur yağdı",
"Hov Arek / Rüzgar alın", "Sarer can / Dağlar can",
"Lusnak Kiser / Mehtaplı gece", "Kele Kele-Khorod Agçiğ / Kele
kele güzel kız", "Ov Hayotz Askharh", "Tagumn Kaç
Vortvuyn" isimli koral eserleri geniş kitlelere hitap etmiştir.
Yegmalyan’ın "Badarak-Mess"i üç çeşitlemeye sahiptir, üç sesli
erkek, dört sesli erkek ve dört sesli karma korolar için. Her bir çesitlemede
36 koral ve solo bölümleri vardır. Kompozisyon ve pedagojik çalışmalarında
demokratik, aydınlanma, ulusal bilinç Yegmalyan’ın ideolojisini oluşturmuştur.
Yegmalyan düzenlemeleri Ermeni müziğinde birkaç ekolün kurulmasına öncülük
yapmıştır.
Ara Mihran Bartevyan
Ermeni kompozitör, koro ve orkestra şefi. 1903’de doğmus ve 1924’de Paris’e
yerleşmiştir. 1933’de "Scola Contorum"dan mezun olmuştur. 1929’da
"Yeni Şarkılar" isimli dizisi yayınlanmış ve bunu Medzarentz,
Alazan ve Sarmen’in sözleri üzerine bestelediği solo ve koro eserleri takip
etmiştir. Eserleri arasında "Dadrakomun Gelini" isimli operası,
senfonik orkestra için "Rapsodi", "Kırsal Konser’",
"Kafkas Senfonisi", "Kasım Ayı Ormanında’ isimli parçaları
vardır. Düzenlediği "MessBadarak" oratoryosunun 1979’da Paris’te
plak kaydı yapılmıştır. Orkestra şefi olarak 1932’de Fransa’nın çesitli
kentlerinde, ayrıca İstanbul’da batı kompozitörleriyle A. İsbentiarian, A.
Dergevontyan ve H. İstepanyan’ın eserlerinden oluşan repertuvarlarla
konserler yönetmiştir.
Parseğ Ganaçyan
Ermeni kompozitör, yönetmen ve müzik adamı. 1885’te Tekirdağ’da doğup ilk
eğitimini İstanbul’da aldıktan sonra 1896’da Varna’ya göç etmiştir. N.
Amirhanyan’dan keman ve müzik teorisi öğrendikten sonra, 1903’te Bükreş’de
piyano ve armoni eğitimi almıştır. 1908 Tanzimat’ından sonra İstanbul’a dönmüş
"Knar" isimli nefesli sazlar orkestrasını kurmuştur. 1910’da
Gomidas’la tanışmış ve onun beş öğrencisinden biri olmuştur. 1919 yılında
Gomidas’a ithaf edilen koro konserinde 400 kişilik bir koroyu yönetmiştir.
Daha sonra Beyrut’a geçmis 1936’da "Kusan" korosunu kurmuştur.
Muhtelif eserleri arasında 30 koro, 10 piyano eşliğinde solo ve çocuk şarkıları
bulunmaktadır. Arap ve Fransız liyakat nişanlarıyla onurlandırılmıştır.
Duygusal koro eserlerinde toplumsal terra işlenmiştir. "Dalilo",
"Hoynar", "Varteri Hed" bunlardan birkaçıdır. Halkın
Aziz Garabet manastırına ziyaretini işleyen "Nanor" ise onun
klasiklerinden biridir. Ganaçyan’ın eserleri Beyrutta ve Yerevan’da yayınlanmıştır.
Ganaçyan, 1967 yılının Mayıs ayında Beyrut’ta hayata gözlerini yumdu.
Yorumlar kapatıldı.