25 Ekim 2001 Perşembe günü saat
10:00’da, İstanbul Valiliği’nde “Azınlık
Sorunları” temasıyle tertiplenen toplantıya Patrik Mesrob II Hazretleri adına
Av. Diran Bakar ve Av. Setrak Davuthan katıldılar.
Toplantıya Ermeni Patrikliği temsilcilerinin yanısıra, Rum Patrikliği,
Musevi Hahambaşılığı, Süryani Kadim Patrik Vekilliği, Latin Katolik
Episkoposluğu, Ermeni Katolik Başepiskoposluğu, Kıldani Başepiskoposluğu
ve Süryani Katolik Patrik Vekilliği temsilcileri katıldılar. İstanbul
Valisi Erol Çakır’ın başkanlık ettiği toplantıda, İstanbul Emniyet Müdürü
Hasan Özdemir ile Emniyet Müdürlüğü’nde azınlıklardan sorumlu
yetkililerin yanısıra, Vatikan Elçiliği İstanbul temsilcisi Mons. Georges
Marovitch ile Süryani Kadim Patrik Vekili Metropolit Mar Filiksinus Yusuf Çetin
bizzat hazır bulundular.
İstanbul Valisi toplantıyı sunuş konuşmasında bu oturumu tertip ve
sorunları görüşmek amacıyla Ankara’dan talimat aldığını, sorunları
ortaya koyup, ilde çözümlenebilecekleri ilde, diğerlerinin ise çözümlenmeleri
amacıyla Ankara’ya iletileceğini bildirerek, sorunların dile getirilmesini
istedi. Ermeni Katolik, Kıldani, Latin Katolik, Süryani Ortodoks, Rum
Ortodoks, Ermeni, Süryani Kadim ve Musevi temsilciler sırayla söz aldılar.
Ermeni Patrikliği temsilcilerine sıra gelinceye kadar, “1936
Beyannamesi” yüzünden cemaatlerin uğradıkları zararlar, Latin Katolik
Cemaati’nin sahip olamadığı hükmi şahsiyet nedeniyle elden giden ve
Hazine’ye geçen kiliseler sorunu, ayrıca tapuda malik hanesi açık bırakılan
taşınmazların da elden gittiği, din adamı yetiştirilemediği, Rum Patrikliği’nin
Heybeliada Ruhban Okulu yüksek kısmının açılması gerektiği dile
getirildi.
Ermeni Patrikliği adına konuşan Av. Diran Bakar ve Av. Setrak Davuthan ise
İstanbul Valisi’nin sunuş konuşmasinda
bahsettigi ilde çözülecek sorun olmadigini, tüm sorunlarin Ankara’da
çözülebileceğini, bugüne kadar Ermeni Patrikliği ve ayrıca münferit vakıflar
tarafından çeşitli hükümetlere var olan ve süregelen sorunlarla ilgili müteaddit
raporlar verildiğini ve sonuç alınamadığını, ancak bu toplantıda
sorunları ana başlıklarla bir kez daha özetlemeye çalışacaklarını
belirttiler.
Özetlenen sorunlar şöyleydi:
A) Gayrımenkul hukukundan kaynaklanan sorunlar:
a) Mal edinememe (vasiyetle veya sağlar arası muamelelerle)
b) Edinilen malların elden çıkışı
c) Tapuda vakfı adına tescilli olmayan taşınmazlara vaziyet ve mahluliyet
kararlarıyla el konulması
B) Seçim hukukundan kaynaklanan sorunlar:
a) Mahalli vakıf yönetim kurullarına başka semtte oturanların seçilmelerinin
engellenmesi
C) Eğitim sisteminden kaynaklanan sorunlar:
a) Cemaat okullarına kayıt zorlukları
b) Cemaat okulları yabancı addedilip, “Türk Müdür Başyardimcisi”
adı altında bir görevliyle ayırım yapılması
D) Din adamı yetiştirme sorunu:
a) Bu sorunun YÖK tarafından her dinin kendi mensubu öğretmenlere tedris
edilecek özel üniversite bölümlerinin kurularak giderilebileceği dile
getirildi.
Ermeni Patrikliği’nin temsilcileri, ayrıca “mukabele-i bilmisil”,
yani “karşiliklilik”
ilkesinin vatandaşlara degil, ancak
yabancilara uygulanabilecegini, bu yönde gerek Türkiye’nin
ve gerekse Yunanistan’ın yanlış yaptıklarını, siyasal iktidarın, yani
İdare’nin, 1936 Beyannamesi’ne Yargı erkinin verdiği anlamı genişleterek,
beyannamede yoksa şunun veya bunun yapılamayacağının benimsenmesinin hukuk
devleti ilkelerine aykırı, anayasal teminat altında bulunan mülkiyet hakkına
kanuna dayanmadan sınırlama getirmek anlamına geldiğini açıkladılar.
Musevi Hahambaşılığı temsilcileri ise sadece dinsel azınlık sayılmalarını,
bunun dışında bir ayırımın kendilerini çok üzdüğünü, bu sorunlarla Türkiye’nin
Avrupa Birliği’ne giremeyeceğini söylediler.
İstanbul Valisi, cemaat temsilcilerince dile getirilen sorunların yazılı
rapor halinde sunulmasının çok faydalı olacağını söyleyerek saat
12:00’de toplantıyı sona erdirdi.
Yorumlar kapatıldı.