Türk ve Ermeniler’den oluşan 10 kişilik bir komite, dün iki ülke arasındaki küskünlüğün sona erdirilmesi için tarihi bir adım attı. Toplantı Cenevre’de gerçekleşti.
ABD ve Rusya’nın desteklediği toplantıya Türkiye’den eski Dışişleri Bakanı İlter Türkmen, eski büyükelçiler ve bir generalin bulunduğu 6 kişi katıldı.
Türkler ve Ermeniler, yaklaşık bir asırlık küskünlükten sonra, uzlaşmak üzere bir komisyon kurdu. Uluslararası alanda isim yapmış Türk ve Ermenilerden oluşan Türk-Ermeni Barış Komisyonu, aylardan beri gözlerden uzak yaptığı toplantılarının mahiyetini, dün İsviçre’nin Cenevre kentinde ilk kez kamuoyuna açıkladı.
İki taraftaki şahinlerin sert tepkilerine neden olabileceği gerekçesiyle şimdiye kadar gizli tutulan toplantılarin temel hedefi derin görüş ayrılıkları bulunan konularda ortak yaklaşımlar üretebilmek. 6’sı Türk, 4’ü Ermenilerden oluşan 10 kişilik Barış Komisyonu, iki ülke arasındaki sorunların çözümü için zemin oluşturmayı amaçlıyor. Böylece, hükümetler düzeyinde yapılması muhtemel resmi görüşmelerde masaya yatırılacak gündem maddeleri de tesbit edilebilecek.
TAVSİYE ÜRETİLİYOR
Komisyon görüşmeleri hakkında bilgi veren Viyana Diplomasi Akademisi’nin Amerikalı öğretim görevlisi David Phillips, Türkiye ile Ermenistan arasındaki diplomatik ilişkilerin uzun bir süredir kesik olduğunu hatırlattı ve ‘Komisyon, Türk ve Ermeni hükümetlerinin görevini yapmıyor. Ancak, sorunun çözümü ve ortak bir yol için tavsiye üretmeye çalışıyor’ dedi.
Türk tarafı adanı toplantılara katılan eski İngiltere Büyükelçisi Özdem Sanberk ise yapılan çalışmalar hakkında şunları söyledi:
‘‘Şimdiye kadar yapılan çalışmalardaki temel amaç, iki tarafın da kabul edeceği doğruları bulmak değil, karşılıklı anlayış için yeni ufuklar açmak ve böylece, geleceğe doğru önemli adımlar atmaktı. Bunu başardığımızı söyleyebilirim.’’
3 aydır faaliyette
Ermenistan muhalefet lideri ve eski Dışişleri Bakanı Alexander Arzumanian da son derece olumlu konuşarak,‘‘Komisyon’un üç aydır faaliyet göstermesinin bile, eski sürtüşmelerin üstesinden gelmek ve diyaloga başlamak için önemli olanaklar sunduğunu’’ ifade etti.
Komisyon üyeleri, iki taraf arasındaki tartışılan en büyük sorunun 1915 yılında yaşanan acı hadiseler olduğunu belirterek, zaman içerisinde konunun bütün boyutlarıyla gözden geçirilebileceğini ifade ediyorlar. Virginia Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Vamik Volkan, herkesin acı çektiğini belirterek, sorunun kilit noktasını, bu durumun karşılıklı olarak kavranmasının oluşturduğunu söyledi.
Barışma Komisyonu’nun hedefleri
Türk- Ermeni Barışma Komisyonu toplantısı sonucunda faaliyetleriyle ilgili şu bildiriyi yayınladı.
Komisyon fikri Viyana Diplomatik Akademisi’nde yapılan toplantıların sonucunda ortaya çıktı.
Türkler ve Ermeniler arasındaki ortak anlayış ve iyi niyetin geliştirilmesi amaçlanacak.
İki ülke arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi teşvik edilecek.
Türk ve Ermeni sivil toplumları arasında temas, diyalog ve işbirliği desteklenecek.
Komisyon geliştireceği önerileri ilgili hükümetlere sunacak.
Komisyon, iş dünyası, turizm, kültür, eğitim ve araştırma, çevre, medya ve ileride saptanacak diğer alanlarda ortak gayri resmi faaliyetleri destekleyecektir.
Komisyon, proje gereklerine göre uzmanlardan yararlanabilecek.
Komisyon, bir yıl sonra sağladığı ilerlemeyi gözden geçirecektir.
Özdem Sanberk: Devletin haberi var
İki tarafı biraraya getiren toplantının mimarlarından olan Özdem Sanberk, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, bu toplantıların gayriresmi temaslar olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, ‘Biz bu oturumlarla iki taraf arasında fikir değişimi gerçekleştiriyoruz. Böylelikle, her iki tarafın da hükümetlerinin veya Dışişlerinin resmen atamadığı adımları atarak, ileride muhtemel bir hareket sahası oluşturuyoruz. Taraflara yardımcı olmayı amaçlıyoruz’’ dedi.
‘‘Türkiye ile Ermenistan arasındaki sorunların çözümünde hepimize rol düşüyor diyen Sanberk Türkiye’nin atmak istemediği adımlar, bazan elinin-kolunun bağlı kalmasına yol açıyor. Haklı olduğumuz her konuda Ankara’ya yardımı amaçlıyoruz” dedi. Sanberk, toplantılarla ilgili düzenli olarak hükümeti ve dışişlerini bilgilendirdiklerini söyledi. Dışişleri de gelişmeleri yakından izliyor.
Mucize bir girişim
Boston Üniversitesi öğretim üyelerinden Nobel Barış Ödülü sahibi Prof. Elie Wiesel, bu tür özel girişimlerin Güney Afrika örneğinde olduğu gibi başarıyla sonuçlandığına işaret etti ve ‘Bu girişimi mucize olarak görüyorum. Eğer Türkler ve Ermeniler buluşup konuşabiliyorsa, bu diğerlerinin de bir araya gelebileceği anlamını taşır’ dedi.
Yorumlar kapatıldı.