Ermeni asıllı araştırmacı Kevork Pamukciyan, 1923 yılında Kuzguncuk’ta doğdu. Kayserili manifaturacı Mikayel Pamukciyan ile Kayseri Sancagı Meclis-i İdare Azası Hacı Mardiros Lusararyan Efendi’nin kızı Nazeli Hacı Gül’ün oğludur. İlköğrenimini Üsküdar-İcadiye’deki Nersesyan-Yermonyan Ermeni ilkokulu’nda tamamlayan Kevork Pamukciyan, Saint Joseph Fransız Lisesi’nin 10. sınıfına kadar eğitimine devam etti.
1943 yılında Ermenice Nor Lur (Yeni Haber) gazetesinde amatör olarak yazı yazmaya başlayan Kevork Pamukciyan, 1944-1950 arasında bir süre karakalem portre ressamlığı yaptı. 1949 yılından itibaren yurtdışındaki Ermeni basınında da yazıları yayımlanmaya başlayan Pamukciyan’ın doğrudan doğruya İstanbul’u konu edinen çalışmaları, Recai Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi’nin birinci ve ikinci yayımlarında yer aldı. İstanbul Ermenileriyle ilgili bu maddeler onun sonraki, yıllarda yapacağı araştırmalar için bir ön hazırlık, bir birikim niteliği taşır.
Kevork Pamukciyan 1953 yılında Kültürel Araştırmaları Teşvik Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı. 1953-1967 yılları arasında Dabkoviç Vapur Acenteliği’nin muhasebe bölümünde çalışan Pamukciyan, 1956 yılında itibaren Türkçe popüler tarih dergilerinde yazılar yayımlamaya başladı.
1967 yılında Ermeni Patrikhanesi’nde çalışmaya başlayan Kevork Pamukciyan, arşiv yöneticiliği, genel sekreterlik görevlerinde bulundu. 1968-1978 yılları arasında Patrikhane tarafından çıkarılan Şogagat (lşın Düşmesi) dergisi ve yıllıklarının yayımını yönetti. 1982 yılından sonra Ermeni Patrikhanesi’nin fahri kültür danışmanlığını yapan Kevork Pamukciyan, 1976’da İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Tarihi ve Restorasyon Enstitüsü ve 1983’te de Hollanda’nın Leiden şehrindeki Association Intemationale des Etudes Armeniennes (Uluslararası Ermeni Araştırmaları Kurumu) üyesi oldu.
Çalışmalarını büyük ölçüde Ermeni kaynaklarına dayandıran ve tarih, epigrafi, biyografi, edebi metin neşri konularında yoğunlaştıran Pamukciyan, 50’ye yakın Ermenice ve Türkçe esere, bir o kadar yayın organına, 6 ansiklopediye araştırma alanlarıyla ilgili katkılarda bulundu. Maddeler, makaleler, açıklama notları, ekler hazırladı. Bunlardan Ermenice yazdığı “Eğinli Eski Ermeni Aileler ve Şahıslar”, başlıklı makalesi Toros Azadyan’ın Eğin adlı eserinde “Cumhuriyetin Elli Yıllık Döneminde İstanbul’da Basılan Ermenice ve Ermeni Harfli Türkçe Kitaplar Bibliyografyası”, Şogagat yıllığının 1976-1978 sayısında yayımlandı.
Kevork Pamukciyan son yıllarda Eremya Çelebi Kömürciyan’la ilgili biri Türkçe, diğeri Ermenice iki çalışma yaptı. Hrand Der Andreasyan’ın Türkçeye çevirip yayımladığı İstanbul Tarihinin ikinci basımını “önsöz”, “Kömürciyan Ailesi Şeceresi” gibi çeşitli biyografi ve bibliyografya ek, not ve düzeltmeleriyle baskıya hazırlaması eserin zenginleşmesini sağladı. İstanbul’un 1660 Yangını Tarihi adlı Ermenice eseri baskıya hazırlarken de geniş ekler yaptı ve Kömürciyan’ın İstanbul’a ilişkin bu çalışmasını zenginleştirerek yayımladı.
Pamukciyan’ın İstanbul Ermeni patrikleriyle ilgili iki Ermenice biyografi çalışması yayımlandı: Patrik Hagop Nalyan, 1706-1764 ve Patrik Hovannes Golod, 1678-1741. Pamukciyan Ermeni asıllı olup Türkçe şiirler söyleyen ve “aşık” kelimesinin Ermenice söylenişiyle “aşuğ” olarak anılan şairlerle ilgili çalışmalar da yaptı. Özellikle aşuğlar tarafından söylenmiş çok sayıda destan yayımlayıp, bunların konu edindiği çoğu İstanbul’la ilgili tarihsel olaylar hakkında açıklamalarda bulundu.
Pamukciyan’ın aşık edebiyatı araştırmalarına yaptığı katkılardan biri de, Folklorve Etnografya Araştırmaları adlı yıllığın 1984 ve 1985 sayılarında iki bölüm halinde yayımlanan “Ermeni Harfli Türkçe Elyazması Eski Bir Cönk” başlıklı yazısıdır. Yazıda cönkte bulunan Türk ve Ermeni aşıklara ait bütün örnekler olduğu gibi yayımlanmış, ayrıca aşıklar hakkında kısa bilgiler de verilmiştir.
Pamukciyan’ın yayımlanmamış çalışmaları da var. Bunlardan biri Üsküdar, Edirnekapı ve Balıklı Ermeni mezarlıklarından derlediği 2.000 kadar kitabe metninden oluşmakta ve İstanbul Ermenileriyle ilgili zengin bilgiler ihtiva etmekte. Kevork Pamukciyan’ın yaklaşık 3.500 tanınmış Ermeniye ait biyografiden oluşan henüz tamamlanmamış bir çalışması da vardır.
Yorumlar kapatıldı.