Esnaf odalarının Ankara’da düzenlediği miting, göstericiler Meclis’e yürümek isteyince meydan savaşına dönüştü. On binlerce esnaf, yürümelerine izin vermeyen polise saatlerce taş yağdırdı. Yaklaşık dört saat süren çatışmada 100’e yakın polis, çok sayıda gazeteci ve eylemci yaralandı. Silah seslerinin yankılandığı Ankara’da, eylemciler araçları ve kamu binalarını tahrip etti. 100’ü aşkın gösterici gözaltına alındı.
Ankara’daki esnaf yürüyüşü, Siteler’de başladı. Sayıları 30 bini bulan Siteler esnafı, Tandoğan’daki mitinge katılmak üzere yürüyüşe geçti. Samsun Yolu’nu trafiğe kapatan esnaf, Tandoğan’a kadar slogan atarak ve koşarak geldi. Siteler esnafı, Hipodrom’da bekleyen grupla birleşince, eylemcilerin sayısı 50 bini aştı.
Tandoğan Meydanı’na sığmayan kalabalığın öfkesini ilk olarak, meydanda çalınan oyun havaları çekti. Tertip komitesi tepki üzerine, oyun havası çalınmasını yasakladı.
Kürsü taşlandı
On binlerce esnaf, konuşmaların yapıldığı kürsüye taş ve sopa yağdırdı, ardından da işgal etti. ‘Esnaf Meclis’e’ sloganı atan eylemciler, Gençlik Caddesi’ndeki polis barikatına yöneldi. Bu arada bir grup protestocu ara sokakları kullanarak barikatın arkasına geçmeyi başardı. Barikatı aşamayan binlerce eylemci, polisleri taş yağmuruna tuttu. Sayısı yetersiz kalan çevik kuvvet, uzun süre eylemcilere müdahale edemedi. Eylemcileri gaz bombasıyla dağıtmaya çalışan polis, rüzgâr ters esince bunu başaramadı. Bu arada bir grup eylemci, kasasına bindikleri bir kamyonla barikatı yarmayı denedi. Ancak panzerlerin tazyikli su sıkması üzerine geri döndü. Kalkanlarla ve panzerlerin arkasına saklanarak taşlardan korunmaya çalışan polisin yardımına, ara sokaklarda bekletilen jandarma birlikleri yetişti. Jandarma, taşlanan barikatın arkasında ikinci bir barikat oluşturunca, panzerler harekete geçti. Beş ayrı panzer kalabalığın arasına girerek tazyikli su sıkmaya başladı. Kaçmaya başlayan eylemcilere çevik kuvvet copla müdahale etti. Meydanı boşaltan eylemciler, bu kez Celal Bayar Köprüsü altında barikat kurdu. Kaldırımları söken grubun taşlı saldırıları uzun süre devam etti.
Barikatı dağıtan polis panzerleri, eylemcileri Ulus’a doğru kovaladı. Demiryolu köprüsüne çıkan eylemciler, saldırılarını demiryolundaki taşlarla sürdürdü. Polis eylemcileri dağıtmak için havaya ateş açtı.
Polis merkezine saldırı
Silah sesleri üzerine ‘Burası Türkiye, İsrail değil’ sloganı atan protestocuları, demiryolu köprüsüne tırmanan bir panzer dağıttı. Attıkları taşlar panzeri durduramayınca, eylemciler Kazım Karabekir Caddesi üzerinde kaçmaya başladı. Kaçarken de köprü altında kurdukları barikatı ateşe veren eylemciler, 19 Mayıs Stadyumu karşısındaki Asayiş Ekipler Amirliği’ne saldırdı. Amirlikte görevli polisler, eylemcileri uzaklaştırabilmek için silah kullanmak zorunda kaldı. Bu arada çevik kuvvetin coplu müdahalesi, Kazım Karabekir Caddesi’nde de sürdü. Polis, yakalayabildiği eylemcileri döverek gözaltına aldı. Tandoğan’daki esnaf-polis savaşı, yaklaşık dört saat sonra son buldu. Olaylarda 100’den fazla polis, çok sayıda gazeteci ve gösterici yaralandı. Eylem bununla sınırlı kalmadı. Meclis’e yürümek amacıyla Kızılay’a yönelen bir grup, Türk Hava Kurumu ve Adliye Sarayı’nı taşladı. Grubu çevik kuvvet copla dağıttı. Ardından polisin Kızılay’da sürek avı başladı. 100’ü aşkın gösterici gözaltına alındı.
TESK: Onlar esnaf değil
Bu arada Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu başkanvekilleri Bendevi Palandöken ve Suat Yalkım, olayların provokasyondan kaynaklandığını öne sürdü, “Kamu binalarını taşlayan, polise taş atan, kadınlara saldıranların biri bile esnaf olamaz” dedi.
‘Allahuekber’ deyip kadınları taciz ettiler
Mitinge hükümet aleyhine slogan atarak başlayan eylemciler, olaylar başlayınca sloganlarını da değiştirdi. Polisi ve gazetecileri taşlayan eylemcilerden sık sık ‘ya Allah, bismillah, Allahuekber’ sesleri yükseldi. Bu grubun başı açık kadınları sözle taciz ettiği görüldü.
Ziya Gökalp Caddesi’ndeki Başbakanlık ek binası, Sıhhiye’deki Adliye Sarayı, Ulus’taki Sayıştay binası ve vergi dairesi, İskitler’deki ASKİ Genel Müdürlüğü binası, Türk Hava Kurumu binası, Devlet Konukevi ve Siteler’deki vergi dairesi ile bazı bankaların şubeleri de eylemcilerin taşlarından nasibini aldı.
Polisi taşa tutan eylemcileri Keçiören’in MHP’li Belediye Başkanı Turgut Altınok sakinleştirmeye çalıştı. Ama başarılı olamayarak polis barikatının arkasına sığındı.
‘Taş geliyor…’ Ankara’da dün en çok bu cümle duyuldu. Taş yağmuru altında görev yapan polis ve gazeteciler, arkadaşlarını uyarmak için sık sık bu cümleyi kullandı. Ancak, uyarılar her zaman işe yaramadı.
Taşlardan biri AFP’nin muhabiri Tarık Tınazay’ın alnında patladı. Biri Kanal D muhabiri Metin Kayıhan’ın kafasına, biri de Reuters kameramanı Mert Özkan’ın gözüne isabet etti. Kayıhan beyin travması geçirdi. Canlı yayın araçları da tahrip edildi.
Eylemcilerin taşlarıyla 100’e yakın polis yaralandı. Polisin kırılmayan kalkanlarını bile paramparça eden taşlar, bazı polislerin ayaklarını kırdı.
Çevik kuvvetten sorumlu Ankara Emniyet Müdür Yardımcısı Kutlay Çelik, olayları değerlendirirken, “Kırıldık” yorumunu yaptı. Çelik’in de atılan taşlardan nasibini aldığı ve başından yaralandığı öğrenildi.
CNN, AP, BBC, Reuters, AFP gibi dünyanın sayılı haber ajansları eylemlerin mali kriz nedeniyle düzenlenen en büyük protesto gösterisi olarak niteledi.
Gösteriler bir ay yasak
Ankara’da toplantı ve gösteri yürüyüşleri, bir ay süreyle yasaklandı. Ankara Valisi Yahya Gür, yaptığı yazılı açıklamada, Ankara’da dün meydana gelen gösterinin ‘tamamen bir sokak hareketi, bir isyan görüntüsü verdiğini’ belirterek, “Ankara ili merkez ve ilçelerinde toplantı ve gösteri yürüyüşleri, 12 Nisan 2001 Perşembe gününden başlayarak bir ay süreyle yasaklanmıştır” dedi.
Kepenkler kapalı
İstanbul: Perşembe Pazarı Ticaret Merkezi esnafının 500 kişilik gösterisinde hükümet istifaya çağrıldı. Ümraniye’de de toplanan yaklaşık 500 esnaf da, hükümeti protesto gösterisi yaptı. Zeytinburnu’nda ise 300 kişilik esnaf grubu ilçe adliyesi önüne kadar yürüdü.
İzmir: Gündoğdu Meydanı’ndaki mitinge katılan 50 bin kişi, ‘Açız ama delikanlıyız’, ‘Siz koltukta biz kazıkta oturuyoruz’ pankartı açtı. Kemeraltı ve Alsancak’ta tüm işyerleri kapandı.
Çankırı: Kucaklamataşı mevkiinde toplanan yaklaşık 15 bin esnaf ve çiftçi, belediye meydanına yürürken, hükümeti istifaya çağırdı.
Sivas: 41 esnaf odasının ortak mitingine yaklaşık 10 bin kişi katıldı. Polis, Mevlana Mahallesi’ndeki miting alanında sıkı önlem aldı, esnaf olmayanları alana sokmadı. Göstericiler Sanayi Sitesi’ne izinsiz yürüyüş başlatınca polisle itiş-kakış yaşadı, daha sonra grup dağıtıldı.
Konya: İzinli mitinge 20 bin kişi katıldı, ‘Tek çare Erbakan’ yazılı pankart açıldı. Mitingin ardından 200 kişilik bir grup MHP il binası ile Kadın Kolları binasına çakmak ve bozuk para atarak cam kırdı, bazıları MHP aracını taşladı. Bir grup da Halk Bankası ile Sümerbank binasını taşladı. Valiliğe yürümek isteyen 1500 kişilik grup copla dağıtıldı. 53 kişi gözaltına alındı.
Denizli: 12 meslek odasının mitingine 7 bin kişi katıldı, hükümet istifaya çağrıldı.
Sandıklı: Afyon’un Sandıklı ilçesinde toplanan yaklaşık 3 bin kişi yürüyüş yaptı.
Mersin: Mitingde, banka ve eczaneler dışındaki işyerleri kepenk kapattı. Yaklaşık 25 bin kişi hükümeti istifaya çağırdı. Anamur ve Bozyazı’da da 3’er bin kişinin katıldığı protesto yapıldı. Bozyazı’da fırıncılar ekmek çıkarmadı.
Gaziantep: 8 bin esnaf toplandı. Şanlıurfa- Gaziantep karayoluna yürümek isteyen esnafı, polis barikatla engelledi. Barikatı aşan eylemciler, yaklaşık bir saat karayolunu ulaşıma kapattı.
Kırşehir: Kırşehir Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’nin düzenlediği zamları ve hayat pahalılığını protesto mitinginde 10 bin esnaf yürüdü.
Ceyhan: Adana’nın Ceyhan Belediyesi önünde toplanan yaklaşık 2 bin esnaf, Sahil Yolu üzerinde yaklaşık 1 kilometre yürüdü.
Yorumlar kapatıldı.