Fransız Parlementosu’nda kabul edilen Ermeni Soykırımı Yasası’nın, Cumhurbaşkanı Jacques Chirac tarafından da onaylanmasının ardından, Fransız firmaları ve ürünlerine karşı başlatılan boykot, iki ülke arasındaki ticari ilişkileri olumsuz etkilemeye devam ediyor.
Fransız firmalarının kamu ihalelerinden dışlanması halinde Türkiye’deki Fransız sermeyesinin kaçacağı, bu durumdan da, özellikle, Fransız firmalarıyla ortaklık kurarak dev yatırımlar yapan Türk şirketlerinin olumsuz etkileneceği kaydediliyor.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun (DEİK) çeşitli kamu kuruluşlarından elde ettiği verilere göre, Türkiye’deki en büyük 500 firmanın yüzde 20’sinin Fransız firmalarının yer aldığı ortak yatırımlardan oluşuyor.
Söz konusu ortak yatırımlar içinde Renault, Carrefour, Promodes, Parcifim, Compagnie Fin. De Camondo, Danone, Telecom, Par Satel Mobil, Total Gaz, Thomson ve Lafarge gibi şirketler de yer alıyor.
DEİK verilerine göre, 1999 yılında Fransa’ya ihracatımız 1 milyar 569 milyon dolar, ithalatımız ise 3 milyar 127 milyon dolar olarak gerçekleşti.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi 1999 yılında 4.7 milyar dolar oldu. Ticaret hacmi, geçen yıl Ocak-Ekim döneminde ise 1 milyar 337 milyon dolar ihracat, 2 milyar 842 milyon dolar ithalat olmak üzere yaklaşık 4.2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.
Fransa, bu rakamlarla Türkiye’nin toplam ihracatı ve ithalatında 5. sırada yer aldı.
TÜRK YATIRIMLARINDA 6. SIRADA
Fransa, AB ülkeleri içinde Türk firmalarının en fazla yatırım yaptığı ülkeler sıralamasında ise İngiltere, Almanya, Lüksemburg, Hollanda ve Belçika’dan sonra altıncı sırayı aldı.
Hazine Müsteşarlığı’nın 1999 yılı kayıtlarına göre, Fransa’da 15 Türk firması faaliyet gösteriyor. Bu firmaların toplam sermayesi 30 milyon 528 bin dolar tutara ulaşırken, yatırımların yarıdan fazlasını bankacılık alanı oluşturdu.
Fransa’daki Türk firmalarının isimleri şöyle: “Bas Food Gıda Sanayi, Vakıflar Bankası- Emlak Bankası, İktisat Bankası-Erol Aksoy, Net Turizm Tic., Zorlu Holding, Uğur Uğur-Ali Uğur, Demirci Dış Ticaret, Ozba Konfeksiyon, Ten Tour Turizm, Paşa Tur Turizm, Omsan Uluslararası Nakliyat, Polisan Kimya Sanayi, Batur İsmail Kürüz, Ram Dış Ticaret, Soylu Endüstriyel Mineraller.”
TÜRKİYE’DE 281 FRANSIZ FİRMASI VAR
Fransa, toplam yabancı sermaye miktarı göz önüne alındığında Hollanda, Almanya ve Amerika’dan sonra 4. sırada yer alıyor. 1998 itibariyle Türkiye’de faaliyet gösteren Fransız sermayeli firma sayısı 225 iken, 30 Kasım 1999 tarihi itibariyle bu sayı 281’e ulaştı.
Türkiye’de tarım alanında 6, madencilik alanında 5, imalat sanayinde 110, hizmetler sektöründe ise 160 Fransız firması faaliyet gösteriyor.
1999 Kasım ayı itibariyle izin verilen 25 milyar dolar tutarındaki yabancı sermaye yatırımlarının yaklaşık yüzde 21’lik kısmı Fransız firmalarına ait bulunuyor.
Bu payıyla Fransa, Türkiye’de izin verilen yabancı sermaye içerisinde büyüklük açısından ilk sırada yer alıyor.
ÜRÜNLER
Türkiye’nin Fransa’ya ihraç ettiği başlıca ürünler, deri ve köseleden giyim eşyası, tekstil ürünleri, fındık, renkli televizyon alıcıları, sert kabuklu yemişler. Buna karşılık Türkiye Fransa’dan ithal ettiği ürünler arasında başlıcalarını, uçak ve diğer hava taşıtları, kara taşıtları, gemiler, demir-çelikten tüp borular, aşı ve ilaç teşkil ediyor.
Türkiye’deki serbest bölgeler de Fransa ile ticarette önemli bir paya sahip. Ocak-Kasım 1999 döneminde serbest bölgelerden Fransa’ya ihracatımız 29.9 milyon dolar, ithalatımız ise 211.8 milyon dolar oldu. Söz konusu dönemlerde Fransa’ya serbest bölgeler arasında en çok ihracat Ege Serbest Bölgesi’nden olurken, en çok ithalat İstanbul Deri ve Endüstri Serbest Bölgesi’nde gerçekleşti. Halihazırda serbest bölgelerimizde 7 adet Fransız firması faaliyet gösteriyor.
GİRİŞ YAPAN FRANSIZ SERMAYESİ
Türkiye’ye 1997 yılında 21 firma aracılığıyla 11 trilyon 581 milyar lira tutarında Fransız sermayesi giriş yaparken, 98’de yüzde 60’lık düşüşle 4 trilyon 735 milyar lira olarak gerçekleşti. 1999 Ocak-Kasım döneminde ise 20 Fransız firması tarafından 5 trilyon 71 milyar liralık yatırım yapıldı.
1997 yılında yabancı sermaye miktarı baz alındığında en büyük Fransız yatırımı 9 trilyon 804 milyar lira ile Danone firması tarafından gıda sektöründe yapıldı. 1998 yılı itibariyle en büyük Fransız yatırımları Usınor firması tarafından demir-çelik sanayinde ve Weber Broutin firması tarafından kimyasal ürünler alanlarında oldu. 1999 yılı Ocak-Kasım döneminde yapılan en büyük Fransız yatırımı ise yatırım finansmanı alanında 3 trilyon 468 milyar lira ile Axa UAP firması tarafından gerçekleştirildi.
Fransa’dan gelen yabancı sermayenin sektörel dağılımına bakıldığında bugüne kadar en fazla yatırım 61.6 milyon dolar ile imalat, daha sonra sırasıyla 17 milyon dolar ile bankacılık, 8.8 milyon dolar ile ticaret, 3.8 milyon dolar ile turizm, 834 bin dolar ile ulaştırma alanında oldu.
6 MİLYAR DOLARLIK PROJE
Türksat projesinde de işbirliği yapılan Fransızların altyapı, enerji, savunma, telekom alanlarında takip ettiği toplam tutarı 6 milyar dolar civarında olan belli başlı projeler ise şöyle:
“Hidroelektrik santral projesi, Türk-Telekom’un özelleştirilmesi, 3. GSM lisansı, Bodrum, Ankara, Dalaman havaalanları projesi, Kars-Tiflis demiryolu, İstanbul-Ankara demiryolu, Marmaray projesi, THY’nın özelleştirilmesi, Akkuyu Nükleer Santrali, termik santrallerin rehabilitasyonu, Melen projesi.”
Yorumlar kapatıldı.