Ali Faik Atay
Karabük’ün Safranbolu ilçesindeki gazeteci yazar Aytekin Kuş Tarihi Safranbolu konakların sahiplerinin konaklardaki yaşamların nasıl olduğunu ve neler yapıldığını anlatan bir kitap yazdı. Kitabında 30 konağa yer verdi. 1yıl içinde tamamladığı kitabında konaklarda yaşamış 200 den fazla kişi ile röportaj yaparak anıları dinledi. Tarihi konakların yaşam hikayeleri ile ilgili ayrıntılı bir kitap ilk defa yayınlanıyor.
18 ve 19 yy larda yapılan Safranbolu konakları artık mimari özellikleri değil, içinde yaşayan kişilerin anıları ile de gündeme geliyor. 1968 yılında İstanbul Gazetecilik Yüksek okulundan mezun olan Aytekin Kuş Osmanlı ahşap mimarisi ile Rum taş işçiliğinin en güzel örneklerinin sergilendiği Safranbolu konaklarında yaşayan insanlarının yaşam ve anılarını kitap haline getirdi.
1 yıllık çalışma ile 200 den fazla kişiyi dinleyerek 30 konağın yaşam hikayelerini yazan Aytekin Kuş amacının somut miraslarımız olan konaklarımızın soyut miraslarını günümüz ve gelecek kuşaklara da aktarmak olduğunu belirterek” İçinde yaşam olması sebebiyle bu günlere gelen ata yadigarı bu konaklarımız genelde mimarisi ile tanınıyordu. Ama bu Osmanlı ahşap mimarisi ile Rum taş işçiliğinin Türkiye de en güzel örneklerinin sergilendiği bu konakların birde içlerinde yaşayanlarının anı ve yaşamları var. Bunları ortaya çıkarmak gelecek kuşaklara ilçemiz hakkında doğru bilgi aktarmak için, günümüzde yaşayan 70-80 yaşlarındaki kişileri tek tek dinleyerek o konaklarda geçmişteki yaşam şekillerini ve anılarını dinleyerek kitap haline getirdim. Bine yakın tarihi konağın sadece 30 konak hakkında yaşam şekillerini öğrenebildim. Konak sahiplerinin çoğu el değiştirdiği için ve konakları yapan kişilere ulaşamadığım için diğerlerini yapamadım.
Böylece bu konaklarda neler olup bittiğini, yaşamları ve anıları yazmak için 200 e yakın kişiyi dinledim ve 1 senelik çalışma sonunda kitap ortaya çıktı. Hatıraları olmayan geçmiş hafızası silik insanlar ve milletler zayıftır. Geleceğe ilişkin hayalleri de fakirdir” . Konaklardaki yaşam hikayelerinin yanı sıra o konağın mimari özelliği, hangi odalarda kimler yaşardı, kim tarafından ve hangi tarihte yapılmış, ne gibi malzemeler kullanılmış gibi bir çok bilgide içermektedir. Ayrıca hane halkının eski fotoğrafları, evlerin fotoğrafları da bulunuyor. Tarihi konakların yaşam hikayeleri ile ilgili ayrıntılı bir kitap ilk defa yayınlanıyor. Kitabın ismini ise” Safranbolu evleri ve yaşam biçimi.” Gelen turistlere bu kitaptan yararlanıp evler hakkında doğru ve detaylı bilgi veriliyor. Böylece turistler Safranbolu evleri hakkında doğru ve detaylı bilgi edinmeleri sağlanıyor. Bu olay turizme artı katıyor. Katkısı olan herkese teşekkür ederim.
Safranbolu bir uygarlık göstergesi olduğunu belirten Kuş “Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi kent kültürünün en büyük simgesidir. Bunu “Kendini Koruyan Kent” bağlanın da geleceğe taşıyarak “Korumanın Başkenti” Dünya Mirası” gibi ulusal, Evrensel kazanımlarla taçlandırmıştır.2020 yılının sonun da Sn. Kızıltan Ulukavak tarafından” Safranbolu Koruma da Tarihsel Süreç” kitabı ile de sürekliliğin, duyarlılığın en güzel örneğidir.
Binin üzerinde tescilli ev bulunduğunu belirten Kuş” Binin üzerinde tescillenmiş Safranbolu evi var. Bunlardan 400 e yakın bakım, onarım ve aslına uygun restore edilerek çoğu turizm amaçlı kullanılıyor, çok azında da hane sahipleri veya satın alanlar yaşıyor. Geri de kalanlar ise özellikle yangın tehlikesi ile karşı karşıya. Bu evlerin yaşama uygun işlevlere göre korunması gerekir. Tarihi çarşı bölgesinde Eczane, Sağlık Ocağı, PTT ve Banka gibi resmi işyerlerinin olmaması nedeniyle, vatandaşlarımız yeni Safranbolu’ya gitme ihtiyaçlarını duydukları için tarihi çarşı bölgesindeki evler boşaldı.
BAŞKA SAFRANBOLU YOK
Başka Safranbolu olmadığını belirten Kuş “Pandemi sırasında bahçeli, çok odalı ve sosyal çevreli evlerimiz insanların morallerini düzelttiği belirtilirken, Safranbolu’muzun tarihi evleri bu yönü ile de ortaya çıkmaktadır. “Başka Safranbolu Yok” diye boşuna söylenmemiş, bu evlerimizin korunarak, yaşatılması ve gelecek nesillere emanet edilmesi konusunda herkesin duyarlılık ve özen göstermesi gereken bir duygudur. 30 evin dışında kalan evlerin sahiplerinden de böyle bir kitap hazırlanması için ilgi bekliyorum, sağ oldukça ben hazırım. Yeter ki hemşerilerim sözel, yazınsal ve görsel belleklerini paylaşsınlar diye sözlerine ekledi.
Yorumlar kapatıldı.