Koruma kararına rağmen yıkılan tarihi Surp Toros Ermeni Kilisesi’nin yerine 3 katlı apartman dikmek üzere temel atma hazırlıklarına başlanıldığı öğrenildi.
ARTI GERÇEK – Türkiye’de koruma kararlarına rağmen tarihi kiliseler yok edilmeye devam ediliyor. Ermenilerin ünlü müzikoloğu ve bestecisi Gomidas’ın vaftiz edildiği kilise olan Kütahya’daki Surp Toros Kilisesi 21 Ocak tarihinde yıkılmış, geriye sadece kapı ve duvarlar kalmıştı. Bölgeden bir yurttaşın Artı Gerçek’e yapmış olduğu aktarımına göre kiliseden geriye kalan duvarlar ve kapılar da bugün itibariyle yıkılmış durumda.
‘3 KATLI APATRMAN DİKECEKLER’
Surp Toros’dan geriye kalan kapı ve duvarlarında yıkılmasıyla bir tarihin yok edilmesine karşı çıkan bir yurttaş kilisenin son durumunu şöyle anlattı: “Etrafını tel örgü ile çevirmişler temel kazmaya başlayacaklar. 3 katlı apartman dikme gibi bir planları var. Ana bina kapısında büyük bir haç, etrafında da birkaç küçük haç ve işlemeler de vardı onları da yok etmişler.”
‘İLERDE SORUN ÇIKARIR, KİMSE GÖRMEDEN YIK’
Korumaya rağmen gerçekleşen yıkıma ilişkin suç duyurusunda bulunulduğunu ifade eden yurttaş, “Usta, mal sahibine bu işlemeleri ve haçlı kapıyı ‘bunlar sana ileride sorun çıkarır yık kimse görmeden’ diyerek yıkımı gerçekleştiriyor. Ben yıkımın hukuksuz yapıldığını düşünüyorum, hatta gösterdikleri yıkım izni belgesi sahte bile olabilir. Bakanlık bir yıl önce korumaya aldığı kiliseyi bir yılın sonunda yıktırmak üzere nasıl bu kadar hızlı onay veriyor anlamış değilim.” diyerek yıkıma tepki gösterdi.
GİZLİ KAZILAR YAPILDI İDDİASI
Bir başka yurttaş ise, kilisenin sinema olduğu zamanlarda içerisinde gizli gizli kazı çalışmaları yapıldığını öne sürerek “Altında büyük bir mermer olduğu ve o mermerin altında Meryem Ana heykeli ve el yazması İncil bulunduğuna dair söylendiler var. Kiliseyi yıkıp o mermeri kırıp bunları alma gibi bir düşünceleri olabilir. Yine kilisenin içinde, üzerinde Aziz Toros’un atının nal izi olduğuna inanılan bir kaya var ve bu kayayı da kaldırmaya düşünüyorlar” dedi.
KORUMA KARARINA RAĞMEN YIKILDI
Kütahya’da Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 5407 nolu kararıyla ‘Korunması Gerekli Taşınmaz’ olarak tescil edilen kilise, kişi mülkiyetine geçtikten sonra karara rağmen yıkıldı.
Yetkililer, kilisenin Ermeni toplumunun restore edilmesi veya en azından bir kültür merkezi olarak kullanılması yönünde çağrılarına kulak asmadı. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Hiç kimsenin inancına, ibadetine, kutsalına müdahale etmedik, etmiyoruz ve etmeyeceğiz” dese de bir tarih daha yok edilmiş oldu.
KÜLTÜR BAKANI CEVAP VERMEDİ
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan yıkılarak yok edilen Surp Toros Ermeni Kilisesi’ni Meclis gündemine taşımış ve Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a şu soruları yöneltmişti:
*Kütahya Surp Toros Ermeni Kilisesi, koruma kararına rağmen nasıl yıkılmıştır?
*Kiliseyi yıkan kişi hakkında soruşturma başlatılmış mıdır?
*Koruma altına alınan Kilisenin yıkılmasına yol veren kamu görevlileri hakkında soruşturma başlatılmış mıdır?
*Ermenilere ait kültürel varlıkların yok edilmesine neden sessiz kalıyorsunuz?
*Kilisenin aslına uygun yeniden yapılması için bir girişimde bulunacak mısınız?
SURP TOROS KİLİSESİ HAKKINDA
Dünyaca ünlü müzikolog Gomidas’ın vaftiz edildiği kilisenin tarihi, 17. yüzyıla dayanıyor. Kilisesinin Sultan Murad zamanında inşa edildiği tahmin ediliyor. Kilise 1603 yılındaki Celali isyanları döneminde yakılsa da kısa süre içerisinde tekrardan inşa edilmiş. Kilisenin üzerinde Aziz Toros’un atının nal izi olduğuna inanılan bir kaya bulunduğunu yazan yazar Arşag Alboyacıyan “Türk kadınlar bu taşın üzerine oturup, iyileşmek için din görevlilerine kutsal kitap okuturlardı” diye not düşmüş.
Kilise bir süre sinema salonu, yakın zamana kadar da düğün salonu olarak kullanılmaktaydı. Yapı 27 Ağustos 2019 yılında Kütahya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 5407 nolu kararıyla Korunması Gerekli Taşınmaz olarak tescil edilmişti. Kilise karara rağmen mülk sahibi tarafından 21 Ocak tarihinde yıkılmıştı.
Yorumlar kapatıldı.