İzmir suikastini çok okuduk ve duyduk, ya diğerleri…
Kaynak: Atatürk Ansiklopedisi
Ankara Üniversitesi Türk Devrim Tarihi Enstitüsü’nden Temuçin Faik Ertan’a göre Atatürk’e tertiplenmek istenen suikastler içerikte özetlenenlerden bir hayli fazladır.
Hatta Temuçin Hoca sayının 40’a kadar ulaştığını söyler. Korkunç! Bazen Ermeniler, bazen de yurt dışında yaşayan Atatürk karşıtı Türkler, bazı devletlerden de destek alarak Gazi’ye suikast düzenlemek istemişlerde de bunların hepsi önlenir.
1. Rum gençlerinin silahlı saldırısı (1919)
Mustafa Kemal Paşa, Samsun‘dan Havza’ya gitmek için kentten ayrılır. Onu yola pusu kurmuş Stilo isimli bir Rum gencinin liderliğinde 21 kişi beklemektedir. Paşa’nın arabasının üstü açık olduğundan resmen hedeftir. Araba yaklaşır ve söz konusu kişiler ateş açar. Ne yazık ki arabada bulunan 3 kişi ölür; ancak Gazi önlem amaçlı olarak 2 km öteden geldiği için bu elim olayı sağ salim atlatır.
2. Tuncelili çetecilerin pususu (1919)
Bu sefer aylardan Ağustos… Gazi Erzurum‘dan Sivas‘a hareket eder. Ancak Erzincan‘da bir gece konaklar. Bu arada kendisine Çardaklı Boğazı’nda pusu kurulacağına dair istihbarat gelir. Erzincan’dan tekrar yola koyulup Boğaz’a geldiklerinde ise Diyap Ağa’nın kardeşi Haydar Ağa ve adamlarının yolun güvenliğini sağladığını görürler ve geceyi burada geçirdikten sonra güvenle yollarına devam ederler.
3. Rum suikastçiler Ankara’da (1919)
Ankara Merkez Komutanı Abdülkadir Bey’in kardeşi Ankara Garı Karakol Amiri Nuri Bey, Eskişehir‘den gelen bir trenden inen bazı kişilerden şüphelenir. Bu kişilerin yanlarına gidip konuşmak istediğinde ise yarım yamalak Türkçe konuştukları ve telaşlı olduklarını fark eder. İçlerinden Todori isimli genci sıkıştıran Nuri Bey, kişilerin Atatürk’e suikast için geldiklerini itiraf ettirir. Sinirlenen Nuri Bey, Todori’yi bir yumrukla öldürür.
4. Çerkez Ethem, Gazi’ye silah çekiyor (1920)
Yozgat İsyanı’ndan Ankara Valisi Yahya Galip Bey’i sorumlu tutan ve yargılamak isteyen Çerkez Ethem’e Atatürk izin vermez. Bunun üzerine rivayet edilir ki Çerkez Ethem şöyle der: “Büyük Millet Başkanı’nı meclisin kapısına asacağım.” Ethem, Paşa ile görüşmeye geldiğinde Atatürk hastadır ve onu yatağında karşılar. Düzenli ordu konusunda çıkan anlaşmazlık neticesinde Ethem, Paşa’ya silah çeker; fakat Gazi de yastığının altından tabancasını çıkartır. Bunun üzerine Ethem “Geçmiş olsun.” diyerek odadan çıkar.
5. İngiliz casusu Mustafa Sagir emelini saklayamıyor (1920)
Temmuz 1920’de Afganistan temsilcisi olarak İstanbul‘a gelen Sagir, Kuva-yı millîyecilerle yakın ilişki kurar. Niyetini saklamayı başaran Sagir 11 Aralık 1920’de Ankara‘ya gelir ve Gazi’den de ilgi görür ya da Gazi öyle olmasını ister. Çünkü, Atatürk ile yaptığı görüşmede Hint müslümanlardan topladığı 3 milyon altını yardım olarak getireceğini söyleyen Sagir’e karşı Paşa kuşkucu yaklaşır ve takibini ister. Gizli yazışmaları çözülen Sagir niyetini itiraf eder ve yargılanarak 24 Mayıs 1921’de infaz edilir.
6. Dahili bedhahlar iş başında (1924)
Cumhuriyet’in kurulmasını engelleyemeyen düşmanlar, emellerinden vazgeçmezler. Eski Ankara Valisi Abdülkadir, eski İstanbul vekili Yenibahçeli Şükrü, İlyas Sami, Dayı Mesut, Kör İbrahim, Hemşinli Komünist Mehmet, Kahya Hüseyin ve Kayıkçı Kahyası Ali Osman, Osmanlı Devleti’ni tekrar kurmak için Gazi’yi öldürmeyi planlasalar da durum ortaya çıkar ve tutuklanırlar. Yargılama sonucu Ali Osman bir yıl hapis cezasına çarptırılırken öteki şüpheliler serbest kalırlar.
7. Ermeni suikastçi Eskişehir’de yakalanıyor (1925)
Trakya’dan ülkeye giren Manok Manokyan’ın hareketleri dikkat çeker ve polis tarafından takibe alınır. İstanbul‘dan Eskişehir‘e geçen Manokyan polis tarafından gözaltına alınır ve İstiklal Mahkemesi’ne sevk edilir. Yargılama esnasında suçunu itiraf eden ve idam edilen Manokyan iki arkadaşının da İskenderun’dan ülkeye giriş yaptığını ve onlarla Eskişehir’de buluşacaklarını söylese de diğer iki suikastçiye dair bir iz bulunmaz.
8. Ethem bu sefer de Çerkez komitesi ile şansını deniyor (1927)
Teşkilat-ı Mahsusa’nın önemli istihbaratçısı Kuşçubaşı Eşref’in kardeşi Hacı Sami Atina’daki Çerkez komitesi tarafından Gazi’yi öldürmek üzere görevlendirilir. Hacı Sami 17 Ağustos’ta 3 adamıyla birlikte gizlice Sisam’dan Kuşadası’na geçer. Dörtlü, bölgedeki yörüklerden tehditle yiyecek isteyince çatışma çıkar ve jandarma olaya müdahale eder. Bu müdahalede Hacı Sami ve kardeşi Ahmet öldürülmüş diğer iki suikastçi yakalanmıştır.
9. Yine Çerkez Ethem ama bu sefer meclisten bağlantısı da var (1935)
Ethem, Ürdün’de olduğu dönemde de Gazi’ye suikast planı yapar. O ve kardeşi asker kaçağı olduğu için Suriye‘ye kaçmış olan Yahya adında bir sabıkalı ile tanışır. Ethem’den para, silah ve bomba alarak Gazi’yi öldürmek için sınırı geçip Maraş‘ın Kümbedir köyüne ulaşsa da ihbar edilir ve jandarma tarafından tutuklanır. Ali Saip Ursavaş’ın da adı karıştığı olayda ifadesini değiştiren Yahya ve diğer bütün sanıklar serbest bırakılır.
10. Avusturya istihbaratı suikasti önlüyor (1935)
Kayıtlardaki belgelere göre suikast şöyle planlanır: Düzceli Recep Çavuş ve Gönenli İbrahim isimli iki Türk önce Viyana’da Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras’ı öldürecektir. Aras’ın cenazesinde ise Bahçecikli Şerbetçiyan ve Yeniköylü Vahram Çavuş isimli iki Ermeni Gazi’ye suikast düzenleyecektir. Neyse ki Avusturya istihbaratı erken davranır.
11. Adamı hasta yatağında rahat bırakın bari… Bu sefer bizzat Osmanlı şansını denemeye kalkmış (1938)
Osmanlı şehzadelerinden Abdülaziz’in yeğeni Prens Sami’nin Türkiye’de yaşayan adamları Gazi’ye suikast yapmak için birtakım hazırlıklar yapar. Planları Atatürk’ü öldürmek ve Sami’yi tahta geçirmektir. Ancak Sami’nin İngiltere‘den beklediği para yardımını alamaması ve Paşa’nın hastalığı sebebiyle pek dışarıya çıkmaması üzerine yapılan planlar hayata geçirilemez.
İlk yorum yapan siz olun