***HyeTert, bu kaynağın ve/veya içeriğin yanlış ve/veya yanıltıcı bilgiler içerdiği/yaydığı kanısındadır. Metni paylaşmadan önce bu uyarıları göz önüne alarak, içeriği ve/veya kaynağı güvenilir kaynaklardan kontrol ediniz.***
Savaşın sonucunda Dağlık Karabağ‘daki tarım arazilerinin yüzde 70’ini kaybeden Ermenistan‘da, göstericiler başkent Erivan’ı birbirine kattı. Sınır hattında yeni bir provokasyon karesi yayınlandı, Fransız milletvekillerinin Dağlık Karabağ’a geleceğinin ortaya çıkması ise ortalığı karıştırdı. Türk askerinin Dağlık Karabağ’daki fotoğrafı Rusya‘da depreme yol açtı.
Dağlık Karabağ’da Laçın’ın da Azerbaycan’a teslim edilmesiyle Ermenistan’ın tarihi hezimeti tescillendi, Erivan’da Başbakan Nikol Paşinyan’ın istifasını isteyenler yolları kesti.
2
44 gün süren savaşın ardından 10 Kasım’da imzalanan anlaşmayla Azerbaycan önce Kelbecer, ardından Ağdam ve son olarak da Laçın’ı tek kurşun atmadan geri aldı.
3
1990’lı yıllardaki işgalden bu yana Ermenistan tarafından işletilen Zod altın yatağı da artık Azerbaycan’ın kontrolünde. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Kelbecer’deki altın madeninin görüntülerini yayınladı.
4
Başta başkent Bakü olmak üzere Azerbaycan’ın birçok şehrinde bayram havası vardı, insanlar ellerinde bayraklarla zaferi doyasıya kutladı.
5
Uluslararası haber ajansları Associated Press (AP) ve Reuters, Azerbaycan’dan güne damgasını vuran fotoğrafları dünyaya servis etti. Bakü sokaklarında kutlama yapanlar Atatürk portreleri taşıdı, Türk bayraklarını salladı.
6
Azerbaycan lideri İlham Aliyev, 10 Kasım’ı resmen ‘Zafer Günü’ ilan eden bildiri yayınladı. Böylece, her yıl 10 Kasım Zafer Günü tüm ülke çapında kutlanacak.
7
RUS BASININDA TÜRK ASKERLERİ MANŞET
Savaş sonunda Azerbaycan’ın işgalden kurtardığı topraklarda Türk ordusuna bağlı mayın temizleme birliklerinin varlığı ise, Rus basınında büyük yankı buldu. Rus medyası, bir adım daha ileri giderek Türkiye’ye bağlı özel birliklerin Dağlık Karabağ’daki çatışma bölgelerine yakın yerlerde de görüldüğüne dair iddialara yer verdi.
8
Nezavisimaya Gazeta’ya konuşan emekli korgeneral Yuri Netkachev, “Piyade erlerinin olduğu her yere özel kuvvetler de girebilir” dedi. Türkiye’nin amacının Rusya’yı Karabağ’dan ve tüm Güney Kafkasya’dan çıkarmak olduğunu iddia eden Netkachev, akılalmaz suçlamalar yöneltti: “Türk özel kuvvetlerinin katılımıyla, yöre halkının Rus barış gücü askerlerine karşı kışkırtılması veya sabotaj yoluyla bu yapılabilir.”
9
Gazetede “Erdoğan neden Karabağ’a özel görev gücü gönderiyor?” başlığıyla çıkan yazıda, Karabağ’daki Rus barış gücü askerlerine lojistik desteğin Azerbaycan toprakları üzerinden gittiği ve bölge halkının büyük kısmının Rusya’nın varlığından hoşnut olmadığı savunuldu.
10
Moskovsky Komsomolets gazetesi ise “Güney Kafkasya’nın sabrı: Rusya Karabağ’da ne kaybediyor?” başlıklı haberde askeri uzman Yuri Lyamin’in şu görüşlerine yer verdi: “Türkiye bölgedeki askeri varlığını güçlendirdi. Türk ordusunun Azerbaycan’da olması Moskova için iyi haber değil… Bu iş uzun sürecek gibi görünüyor…
11
Türk ordusunun daha önce de burada ortak tatbikatlar yaptığı doğru ama şimdi burada Türkiye’nin askeri varlığı yasal olarak kurulmuş oldu… Türk askeri varlığının önemli ölçüde arttığı doğru. Bu ise Rusya açısından hoş bir sonuç değil.
12
Diğer negatif sonuç da şu: Türkiye saldırgan bir dış politika izliyor. Kuzey Suriye’de yerleşti, Libya’ya yardım etti ve şimdi de Azerbaycan’da. Korkarım aynı şekilde hareket etmeye devam edecek ve bu Rusya için iyi olmayacak.”
13
Türkiye Milli Savunma Bakanlığı’nın 30 Kasım’da Twitter’dan yaptığı paylaşımda şu ifadeler yer almıştı: “Kara Kuvvetlerimizin mayın ve EYP temizliği yapan METİ ve PMKİ timleri, Ermenistan işgalinden kurtarılan bölgelerde kardeş Azerbaycan Ordusu’na destek sağlamaya başladı. METİ ve PMKİ timlerimiz hem Mayın/EYP temizliği yapacak hem de Azerbaycan birliklerine eğitimler verecek.”
14
Rus basınındaki yorumlara rağmen sahadaki işbirliği ise sürüyor. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, bugün Türk-Rus ortak merkezinin inşaatının başladığını söyledi: “Çok kısa bir sürede arkadaşlarımız orada görev yapacak. Türk ve Rus generali çalışacak, Türk ve Rus subayları, ateşkesin gözlemlenmesi, kalıcı hale gelmesi için beraber görev yapacak.”
15
ERİVAN SARSILIYOR
Ermenistan tarafında ise hezimet anlaşmasına imza koyan Paşinyan’a öfke giderek büyüyor. Başkent Erivan’da göstericiler Salı akşamı da sokaklara çıktı.
16
Rus medyası, Erivan şehir merkezini birbirine katan göstericilerin trolüybüse tırmandığını, yolları kapattığını, sloganlar attığını bildiriyor.
17
Yüzlerce polisin konuşlandırıldığı sokaklarda çok sayıda gösterici gözaltına alındı, bazı protestocular hükümet binasına kadar gitti.
18
TARIM ARAZİLERİ AZERBAYCAN’A GEÇTİ
Ermenistan medyasında yer alan bir habere göre, Dağlık Karabağ savaşının sonucu olarak Ermeniler tarım arazilerinin yüzde 70’ini kaybetti.
19
Bölgedeki bahçelerin de yine yüzde 70’inin Azerbaycan’a geçtiğini aktaran medya, söz konusu bahçelerde özellikle nar, hurma ve üzüm üretildiğini belirtiyor.
20
23 ayrı noktaya barış gücü askerlerini yerleştiren Rusya ise, savaştan kaçanların otobüslerle Ermenistan’dan Dağlık Karabağ’a dönüşünün sürdüğünü bildiriyor.
21
Rusya Savunma Bakanlığı, bu sabah itibariyle 27 bini aşkın göçmenin Dağlık Karabağ’a ulaştığını duyurdu. Önümüzdeki günlerde sayının daha da artması bekleniyor.
22
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, savaş esirleri ve ceset değişiminin kasıtlı olarak ertelendiğini düşünmediğini söyledi. Lavrov’a göre, kayıp askerlerin sayısı net değil.
23
YENİ SINIRDAN İZLİYORLAR
Gubadlı yakınlarında ise oluşan yeni sınıra yerleşen Ermenistan askerlerinin Azerbaycan şehrini gözetlediği fotoğraflar sosyal medyada paylaşıldı. Askeri analistler, fotoğrafların Gubadlı’nın batısındaki David Bek köyü etrafında çekildiğini aktarıyor.
24
FRANSA ÇİZGİYİ AŞIYOR
Dağlık Karabağ savaşında Ermenistan’ın yanında yer alan ve yenilginin ardından Dağlık Karabağ’ı tanıyan bir kararı Senato’da kabul eden Fransa ise, bir başka provokasyona girişiyor.
25
Bir grup Fransız milletvekili kısa süre içinde Ermenistan ve Dağlık Karabağ bölgesini ziyaret etmeye hazırlanıyor, Azerbaycan söz konusu ziyarete tepkili.
26
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Leyla Abdullayeva, Ermenistan medyasına verdiği röportajda ziyaret için Bakü yönetiminden izin alınması gerektiğini söyledi:
27
“Azerbaycan’ın uluslararası kabul görmüş sınırları içindeki egemen topraklarına yapılan ziyaretlerdeki resmi tutumu açıktır ve bu tutum değişmeden kalmıştır. Dağlık Karabağ bölgesi dahil Azerbaycan topraklarına yapılacak ziyaretler, Azerbaycan Hükümeti ile koordine edilmelidir.”
28
Rusya lideri Vladimir Putin, Kasım ayı içinde yaptığı açıklamada, Ermenistan’ın yenilgi anlaşmasını reddetmesi halinde bunun ‘intihar’ olacağını söylemişti. Dağlık Karabağ’ı Ermenistan dahil kimsenin tanımadığını hatırlatan Putin, “Karabağ’ın nihai statüsü belirlenmedi. Bugün var olan statükonun devam etmesi konusunda anlaştık. Bundan sonra ne olacağına gelecekteki liderler, gelecekte bu süreçte yer alacaklar karar verecek” demişti.
29
Dağlık Karabağ’daki çatışmalar 27 Eylül Pazar günü sabah saatlerinde Ermenistan’ın ateşkes ihlaliyle başladı. Dağlık Karabağ, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplum tarafından Azerbaycan’ın bir parçası olarak tanınıyor. Ancak Azerbaycan’ın topraklarının yaklaşık yüzde 20’sine denk gelen Dağlık Karabağ ve civarındaki bazı bölgeler, 1990’ların başından bu yana Ermenistan işgali altında bulunuyordu. Bölgede 1991 yılında ‘Dağlık Karabağ Cumhuriyeti’ ilan edildi. Ancak burayı uluslararası alanda Ermenistan dahil hiçbir ülke tanımadı.
30
Güney Kafkasya’da 4 bin 400 kilometrekarelik bir alanı kapsayan Dağlık Karabağ (Yukarı Karabağ), Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki en büyük sorun olarak yıllardır çözüm bekliyordu. ‘Dağlık Karabağ’ bölgesinin kelime kökeni birkaç farklı dilin karışımından oluşuyor. İsminin içinde bulunan birkaç dil bile, bölgenin tarih boyunca farklı kültürler arasındaki geçişkenliğe nasıl maruz kaldığını başlı başına gösterir nitelikte.
31
İngilizcesi Nagorny (ya da Nagorno) Karabakh. ‘Nagorny’ kelimesi Rusçada ‘dağlık’ (нагорный), anlamına geliyor. Azerbaycancada da, tıpkı Türkçe’deki gibi ‘dağlık’ anlamına gelen ‘dağlıq’ ya da ‘yukarı’ anlamına gelen ‘yuxarı’ kelimeleri ile anılıyor. Karabağ ise, Türkçe ve Farsçada ortak bir kelime olup, ‘siyah bahçe’ demek.
32
10 Aralık 1991’de yapılan ve bölgede kalan Azerilerin boykot ettiği referandumda Ermeniler, Azerbaycan’dan ayrılmak için oy kullandı. Referandumun ardından Dağlık Karabağ’ın bağımsızlığı ilan edildi, ancak bu girişim uluslararası toplumda karşılık bulmadı. Ermenistan ordusunun desteklediği Dağlık Karabağ Ermenileri ile bölgede yaşayan Azeriler arasındaki gerilim, bağımsızlık ilanıyla gittikçe yükseldi. Çıkan çatışmalar, 1992’de Ermenistan ordusu ve Dağlık Karabağlı Ermeniler ile Azerbaycan ordusu arasında sıcak savaşa dönüştü.
33
Dağlık Karabağlı Ermeniler, savaş sonunda bölgenin tümünün kontrolünü ele geçirdikleri gibi komşu yedi bölgeyi (rayon) de işgal ettiler. Böylelikle Dağlık Karabağ ile Azerbaycan’ın doğrudan temas noktaları oldukça sınırlandı. Dağlık Karabağ sorunu akademik çevrelerde yıllardır ‘donmuş çatışma’ olarak nitelendiriliyordu. Aralıklarla devam eden çözüm müzakerelerine rağmen hem Dağlık Karabağ-Azerbaycan temas hattında hem de Azerbaycan-Ermenistan sınırında, karşılıklı ateşkes ihlalleri sık sık tekrarlandı.
34
İlk yorum yapan siz olun