İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Danzikyan: Rusya-Türkiye restleşmesine doğru gidiyoruz

DUVAR – Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki çatışmaları değerlendiren Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Yetvart Danzikyan, sürecin Rusya ile Türkiye arasında bir gerilime doğru gittiğini söyledi.

Danzikyan’ın Yeni Yaşam’dan Mehmet Ali Çelebi’nin sorularına verdiği yanıtlardan bir bölüm şöyle:

Enver Paşa ile kardeşi Nuri Paşa’nın 1918’deki Kafkas İslam Ordusu oluşturup ‘gönüllü’ diye güç sevk etmesi durumu vardı? Bu kez Ermenistan’ın Rusya Büyükelçisi Vardan Toghanyan, Suriye’den Azerbaycan’a milis taşındığını ve Dağlık Karabağ’da savaştıklarını söyledi. Libya, Suriye’de olanları an be an izleyen Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi-SOHR da para karşılığı Azerbaycan’a Suriye’deki grupların taşıdığını raporlaştırdı. Ermeni Haber ajansı da onlarcasının öldürüldüğünü yazdı… Neler yaşanıyor?

Türkiye zaten sadece Kafkasya için değil Libya’ya da bu savaşçıları gönderdiği söylendi. Türkiye zaten Suriye topraklarında bir yer elde etti. Ve o bölgelerde Suriye’deki İslamcı muhalefetten savaşçıları kadroya aldığını okuyoruz. Ermenistan meselesinden önce de Türkiye’nin zaten birçok militana maaş ödediği biliniyordu. Türkiye’nin böyle bir şey yapması şaşırtıcı olmaz, Kafkasya’ya yabancı savaşçı göndermesi… Yani orda değiliz ama gelen raporlarda bunun doğru olma ihtimalinin hayli yüksek olduğunu anlamak mümkün.

Dağlık Karabağ Cumhurbaşkanı Arayik Harutyunyan’ın “Sadece Azerbaycan değil, Türkiye de bizimle savaşıyor, Türk ordusunun elindeki modern silah ve teçhizat kullanılıyor. Azerbaycan F-16 ve Türk İHA Bayraktar kullanıyor” şeklinde açıklaması oldu…

Ermenistan ne yapabilir ki? Nerde savaş varsa oradaki bütün gücüyle savaşmaya çalışacak. Nüfusu belli, askeri teçhizatı belli. En fazla uluslararası kurumlara başvuracaktır, burada böyle böyle şeyler oluyor diye. Ama uluslararası kurumların da böyle konularda hayli geç davrandığını hesaba katarsak Ermenistan’ın çok fazla birşeyi yok bu konuda.

Bu kez Dağlık Karabağ’ın başkent Stepanakert’in (Hankendi) de vurulduğu açıklandı…

Evet evet. Bunun anlamı içinde bulunduğumuz savaşın ne kadar ciddi olduğu. Stepanakert’te sivil yaralılar var. Geceyi bodrumlarda geçirdiler. Bu savaş temmuz ayındaki savaşa benzemiyor. 2016’daki dört günlük savaşa da benzemiyor. Azerbaycan muhtemelen en azından birkaç bölgeyi almadan bırakmak istemeyecek gibi gözüküyor.

Bir yandan Ekim 2019’da Putin’in Erivan ziyaretinde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile görüşmesi sürecindeki soğukluğu gözlemledik. Tutuklamalar, doğalgaz fiyatları, dış politika gibi meseleler nedeniyle. Savaşı durdurmak için temmuz ayındaki durumun aksine Rusya bu kez devreye girecek mi?

Temmuz ayındaki savaş zamanında Rusya’nın Ermenistan’a gerektiği kadar sahip çıkmadığı yorumları yapılıyordu Ermenistan’da. Çünkü Paşinyan hükümetine kadar Rusya ile Ermenistan arasında çok sıkı ilişkiler vardı. Ermenistan nerdeyse Rusya’nın uydu devleti konumundaydı. Ermenistan’da Rusya üsleri vardı, hala da var. Bir de Rusya’nın çok yakın dostlarından ama ismi yolsuzluklara ya da usulsüzlüklere bulaşmış Robert Koçaryan gibi isimlerin hapse atılması nedeniyle ve Paşinyan’ın Avrupa’ya yanaşma isteği nedeniyle Rusya’nın Paşinyan hükümetinden çok hazzetmediği yorumları yapılıyordu. ‘Rusya Ermenistan’ın burnu sürtsün diye geride duruyor, ağırdan alıyor’ yorumları yapılıyor.

Savaşın bitmesinde Putin mi yoksa, ‘O bölgede pek çok iyi ilişkimiz var. Bakalım durdurabilecek miyiz’ diyen Trump mı belirleyici olur?

Üç tarafla, yani hem Ermenistan’la hem Azerbaycan’la hem Türkiye ile konuşabilen ve dediğini biraz dikkate aldırabilen tek güç Rusya. Herhalde bu işin sonu gene Rusya’nın eline bakacak. Şimdi Rusya henüz ateşkes çağrısı yapmak dışında çok bir hamle yapmadı. Bundan sonra ne yapar kestiremiyorum açıkçası. Ancak sonuç olarak cihatçı militanların Azerbaycan’da konuşlandırılmasıyla Rusya ile Azerbaycan arasında problem olacaktır. Ya da İran ile Azerbaycan arasında bir problem olacaktır. Mantıken böyle bir durum karşısında Rusya’nın alarma geçmesi beklenir ama Rusya hala telefon görüşmeleri yapıyor. Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye ile. Bakan Sergey Lavrov ile. Paşinyan ile Putin görüştü telefonda. Kremlin ‘Paşinyan Putin’i aradı’ notuyla bunu paylaştı. Yani Rusya’nın hala Ermenistan’da böyle bir mesafesi varmış gibi. Kremlin’in böyle servis etmesi, “Bakın bize muhtaçlar’ diye okunabilir. Evet Suriye’den yabancı savaşçı gönderilmesi Rusya için tabi ki bir problemdir ama Rusya belki de bir şekilde halledeceğini, şimdilik Ermenistan’ın biraz bu işin ceremesini çekmesinin daha öncelikli olduğunu düşünüyor olabilir. Şimdi artık yavaş yavaş bir tür Türkiye-Ermenistan ve Türkiye-Rusya restleşmesine doğru gidiyoruz. Savaş olmaz Türkiye ile Rusya arasında ama, Türkiye ile Rusya restleşmesine doğru gidiyoruz.

Türkiye’deki muhalefet partileri, ana akım medyanın yaklaşımı konusunda değerlendirmeniz ne?

Türkiye’deki son 3-4 yıllık siyasetin devamı bu. Türkiye nerdeyse Azerbaycan’la tek bir devlet olmak istiyor diyebilirim. Azerbaycan için de bu uygun. Daha ileri işbirliğinden, daha ileri koordinasyondan bahsediyoruz. Doğalgaz işleri var. Uluslararası piyasalar acaba enerji koridorunda bir sıkıntı olacak mı diye bakıyor, Dolar artıyor. Türkiye’nin içine girdiği milliyetçi pozisyon itibariyle şaşırtıcı değil. Fakat muhalefet partilerinin diyelim Libya, Yunanistan, Suriye söz konusu olduğunda hükümetin operasyonlarına, söylemlerine mesafeyle bakarken Ermenistan söz konusu olduğunda sorgusuz sualsiz katılması Türkiye’de Ermenistan’la ilgili milliyetçi atmosferin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor.

SÖYLEŞİNİN TAMAMI


Gazete Duvar

Yorumlar kapatıldı.