Değerli Okuyucularımız, Türk-Yunan sorunları Türk Dış politikasının en önemli sorunları olup, yıllardır Türkiye’yi meşgul etmekte ve zaman zaman Türkiye’yi Yunanistan’la savaşın eşiğine kadar getirmektedir.
Bugünden itibaren sizlere sunacağımız yazı dizisinde, ülkemizi yıllardır meşgul eden ve daha uzun yıllar da meşgul edeceği değerlendirilen bu sorunları açıklayacağız ve elinizde bir arşiv oluşturacak şekilde seri makaleler halinde yayınlayacağız.
Bu sorunlar özet olarak şunlardır;
1.KARASULARI SORUNU;
Karasuları, kıyıdan denize doğru uzatılan belli bir hattır ki, bu hattın altı ve üstü O ülkenin hükümranlık hakları içindedir. Deniz dibi, deniz hak ve menfaatleri ile hava sahası, o ülkenin sayılır.
7 Haziran 2020 ‘de Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, Atina’da Etnos Gazetesine verdiği demeçte; “Türkler, Lozan Antlaşmasını iyi incelesinler, Lozan Antlaşmasında Türk Karasuları 3 mildir” dedi.
Yunanlı Bakan adeta bize Türkiye’nin Tapu Senedi olan Lozan Antlaşmasını öğretmeye kalktı. Gelin birlikte işin aslını ortaya koyalım; Evet, 24 Temmuz 1923’de imzalanan Lozan Antlaşmasında Türk ve Yunan karasuları karşılıklı olarak ana kıtanın kıyılarından açık denize doğru 3 er mil olarak tespit edilmiştir. Ancak Yunanistan bu “Mütekabiliyet= Karşılıklı uygulama” kuralını bozmuş ve tek taraflı olarak Yunan Karasularını 1936 yılında 6 mile çıkarmıştır. Lozan Anlaşmasıyla Ege Denizinde kurulmuş olan “Siyasi-Askeri Denge”, Yunanistan’ın tek taraflı tasarrufu neticesinde fiilen bozulmuştur.
Türkiye dostluk ilişkilerini bozmamak için 1964 yılına kadar hiçbir şey yapmamış, Ege’de petrol arama konusu olunca Türk Karasuları da 1964 yılında Yunan Karasularına eşit olacak şekilde 6 mile çıkarılmıştır.
Yunanistan 1982 yılında gene tek taraflı olarak Karasularını 12 mile çıkaracağını ilan etmiş, Türkiye “Bunu savaş sebebi (casus belli) sayarız” diye dünyaya ilan edince Yunanistan bu kararını uygulayamamış, ancak 1995 yılında Yunan parlamentosunda onaylanarak, gerektiğinde uygulamak üzere beklemeye almıştır. İhtilafın asıl sebebi, Caracas Deniz Hukuku kararlarına göre; Karasularının Ana kıtanın kıyılarından geçirilmesi gerekirken, Yunanistan karasularını adalardan uzatarak Ege Denizini kontrolüne almak istemektedir.
**
Ege’de Karasularına göre kaplama alanları şöyledir:
Karasuları Türkiye Yunanistan Açık deniz
6 Mil % 9 % 35 % 56
12 Mil % 10 % 64 % 26
**
Ege denizinde kaplama alanları çizelgede görüldüğü şekilde, halen Yunanistan Ege’nin % 35‘ini kaplarken eğer karasularını 12 mile çıkarırsa Ege Denizinin % 64’ üne sahip olmaktadır. Yukarıda açıklandığı gibi, Yunanistan, karasularını 12 mile çıkarmasını Türkiye’nin savaş sebebi sayarız kararlılığı karşısında, geri adım atmış uygulayamamıştır ancak kararı geri almamış, parlamentosunda kanun haline getirerek, fırsat kollamaya başlamıştır. Yani Türkiye bir iç karışıklığa düşer veya başka bir cephede savaşa girerse fırsatçılığı ile bilinen Yunanistan 12 mil kararını derhal uygulayacaktır.
Bu durumda Türk Deniz Kuvvetleri Çanakkale Boğazı’ndan Ege denizine çıkamayacağı gibi, Türk ticaret gemileri bile Yunanistan’ın iznine tabi olacaklardır. Ege Denizini kullanan, Karadeniz’e sahildar olan ülkelerde, O zaman ki Sovyetler Birliği başta olmak üzere Yunanistan’ın 12 mil kararına karşı çıkmışlar ve Türkiye’nin kararını desteklemişlerdir. Diğer bir sorun da Kıta Sahanlığı sorunudur.
2. KITA SAHANLIĞI;
Karasularının bittiği noktadan deniz dibine 200 m derinlikteki kıtanın tabii uzantısı olan deniz dibi zenginliklerini işletme hakkıdır. Yunanistan bu konuyu da Deniz Hukuku kararlarına aykırı olarak adalardan itibaren almakta ve Türkiye’nin ana kıtasının tabii uzantısında olan deniz dibi yataklarındaki petrol ve maden gibi doğal kaynaklarından hak iddia etmektedir. Karasuları sorunu çözülmediği müddetçe Kıta Sahanlığı Sorunu da devam edecek demektir. (Türk-Yunan Sorunları yarın devam edecektir.)
https://www.kocaeligazetesi.com.tr/makale/4830861/oguz-kalelioglu/turk-yunan-sorunlari-1
İlk yorum yapan siz olun