MALATYA SURP KRİKOR LUSAVORİÇ VANKI (4)

Fikri Demirtaş

CERCİS PEYGAMBER TÜRBESİ MASALI

“Kilisenin Süryaniler tarafından 13. yüzyılda Aziz Sarkis (Saint Georges) anısına yapılmış olduğu inanışı ve yoğun ziyaret edilmesi, bazı din istismarcıları tarafından kullanılmış ve Müslümanlarca ve Hristiyanlarca peygamber olarak kabul edilen Aziz Sarkis (Saint Georges) için Venk kilisesinin dış duvarına bitişik olarak bir mezar kondurulmuştur.

Kilisenin önünde Cercis Peygamber’in mezarının bulunduğuna inanıldığı için, kilisenin giriş kapısının yan tarafındaki mezar taşının çevresi 2001 yılında önce taşlarla örülmüş, üstü de sacdan bir kubbeyle kapatılarak türbeye dönüştürülmüş. 2005-2006 tarihlerinde bunun yerine betondan 2 metre yüksekliğinde kâgir, kapısız, türbe gibi küçük bir bina yapılmış, içine de yeşil bir kumaşla örtülmüş bir mezar taşı konmuş ve burası bir türbeye dönüştürülmüş, (bu mezar taşının eskiden duvara dayalı olarak durduğu da söyleniyor) Sac kubbe ise tepeden aşağılara yuvarlanmış.

Ortada Aziz Krikor Lusavoriç ile Aziz Sarkis veya Cercis Peygamber arasında bir karışıklık olduğu kesindir. Ermeni kayıtları; Aziz Krikor Lusavoriç’in bugünkü Erzincan Esense (Keşiş veya Sebuh) dağında bir mağarada inzivaya çekildiği, burada yalnız vefat ettiği ve çobanlar tarafından bulunduktan sonra tam belli olmayan bir yere defnedildiğinden bahseder.

Ayrıca araştırmacı İbrahim Olcaytu 2000 yılında yayınladığı Folklor Araştırmaları kitabında “Malatya, Diyarbakır’a komşu bir ildir. Bu bölge de Hz. Cercis’den etkilenmiştir. Malatya’ya 5 km. Beydağı’nın göğsündeki bir kilise bu gün Müslümanlarca da çokça ziyaret edilmektedir. Burada Cercis peygamberin kabri olduğu söylenirse de gözükürde böyle bir şey yoktur. Halk kurbanlar keser, çocuklarına Cercis ismi koyar” yazmaktadır. ”

VENK KİLİSESİ RESTORASYONU:

Malatya İl merkezinden 5 km doğudaki Çamurlu Köyü 258 parsel üzerindeki “Venk Kilisesi” yapısı ve arsası hazineye ait olup, arsa büyüklüğü 1540 m2.dir. Manastırın içi ve çevresi yıllar boyu definecilerce kazılarak delik deşik edilmiş ve bugüne bir kilise harabesi ve manastıra ait küçük bir bina kalıntısı kalmıştı. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından son yıllarda yapılan Venk Kilisesi restorasyonu küçük birkaç dokunuş dışında hemen hemen tamamlanmıştır.

Venk Kilisesi duvarına bitişik yapılan bu iğreti yapı gerçekte bir peygamberin veya bir başka ruhaninin mezar yeri değildir. Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkililerinin yapacağı bir çalışma akabinde bu gerçekliği olmayan şekilde Bu türbemsi yapı mutlaka ortadan kaldırılmalı ve Venk Kilisesi özgün konumuna kavuşturulmalıdır.

Venk Kilisesi Malatya’nın dış eteğinde olup insan olarak yoğun olmayan bir yerde bulunduğu için bir anıt yapı olarak restorasyonu yapıldıktan sonra Van Akdamar Kilisesi için uygulandığı üzere turizm amaçlı kullanılmalı ve yılın belli günlerinde ibadete açılmalıdır. ” **

Malatya Surp Krikor Lusavariç – Venk –

Ermeni Kilisesi Kitabesi

Şinvetsav Turıs Surp Krikori

Tseramp Simeovn Yebisgobosi:

İ Tvin hy: BTSI ( 888 = 1439 )Mardi

Hişadagin Tsev Dznoği

yazmaktadır.

Kaynak:

1-*Malatya Ermenileri Kitabı / Arşag Alboyacıyan

2-**MalatyaHAYDer Hosrof Köletavitoğlu’nun Venk kilisesi ile fotoğraf ve göndermiş olduğu bilgilerden alıntı yaptım..

http://www.malatyasonsoz.com.tr/malatya-surp-krikor-lusavoric-vanki-4-2-h294204.html