MUTLU YILLAR… Merry Christmas

KÜLTÜR & SANAT Hazırlayan: Gülsen YAVUZ

Acısıyla tatlısıyla bir yılın sonuna daha gelir, yeni yıla yeni umutlar ve beklentilerle gireriz. Kimimiz ailesiyle, dostlarıyla, sevdikleriyle, kimimiz de kendi inine çekilip eski yılı uğurlayıp yeni yılı karşılarız. Güle güle eski yıl, hoş geldin yeni yıl. Beklentimiz çok, işin zor…
Öncelikle Noel kelimesi Latince “nasci” kelimesinin geçmiş zaman çekimi olan “natus”tan gelir ve günümüz Türkçe’sine Fransızca’dan gelmiştir. Bu kelimeyle anlatılmak istenen İsa Mesih’in doğumudur.
Bizim ülkemizde eski yıl, acısıyla tatlısıyla uğurlanır. Yeni yıl yeni umutlarla karşılanır.

AZİZ NİKOLAOS kimdir ve nasıl NOEL BABA olmuştur?

Noel Baba denilen kişi aslında, MS. 3. yy sonunda, Türkiye’nin Antalya şehrindeki antik Patara bölgesinin küçük bir köyünde doğmuş olan Nikolas isimli bir din adamıdır. Nikolas çok zengin bir ailenin tek çocuğu olarak, Hristiyan değerleriyle büyür ve ebeveynlerini çok genç yaşta bir hastalıktan dolayı kaybeder. Kendisine kalan mirası ise ihtiyacı olanlara yardım için kullanır.
Aziz Nikolas, tüm mal varlığını hasta, yaşlı, bakıma muhtaçlara yardım için kullanıyordu. Hayatını Tanrı’ya ve insanlara hizmete adamıştı ve bu sayede genç yaşta Myra Episkoposu olmuştu. Episkopos Nikolas dünyaya, ihtiyaç sahiplerine karşı olan cömertliği, çocuklara olan sevgisi ve denizcilere olan kaygısından dolayı ün salmıştır.
Episkopos Nikolas 6 Aralık (Şu an kullandığımız Miladi takvime göre 22 Aralık)’ta vefat etmiştir.

4 Aralık 1920 tarihli The Saturday Evening Post dergisinin kapağında Norman Rockwell’in çizdiği Noel Baba..

Noel babayı kapitalizmin aracı haline getiren ise Coca Cola şirketidir. O yıllarda Coca Cola’ya hizmet veren D’Arcy Advertising Agency isimli reklam ajansının yöneticilerinden Archie Lee, İsveç kökenli  Amerikalı sanatçı Haddon Sundblom’dan  Coca Cola reklamlarında yayınlanması için bir Noel Baba çizmesini istemiştir. Sundblom’un çizdiği Noel Baba karikatürü ilk kez 1931’de The Saturday Evening Post dergisinde yayınlanmıştır.
1927 yılında Finlandiyalı bir radyo spikeri kuzey kutbuna yakın bir nokta olan Finlandiya’daki Korvatunturi dağında Noel Baba’nın evinin bulunduğuna ilişkin hayali bir haber yapar. Bu haber  gerçek olmasa da onun çocuk hayranları üzerinde önemli bir etki yaratacaktır. Bu tarihten sonra Noel Baba’ya karda ve gökyüzünde hediye dağıtma süresince eşlik edecek bir kızak ve onu çeken Ren geyikleri çizimlere eklenecektir.
1931 yılında bu sefer başka bir çizer Haddon Sundblum, Coca Cola markasının verdiği mutluluğu yeni yıla yakın dönemlerde Aziz Nikolas çizimleri ile temsil etmeye başlayacaktır. Firmanın kurumsal rengi kırmızı olduğu için mi elbiseleri kırmızı olarak çizer, yoksa zaten Noel Baba kırmızı elbiseler giydiği için kurumsal renge de uygun olduğu mu düşünülmüştür bilinmez, ancak reklam kampanyalarında artık bugün görmeye alışık olduğumuz Noel Baba imajı belirgin bir şekilde ortaya çıkar ve kullanılmaya başlar.
Coca Cola 1933 yılından 1979 yılına kadar National Geographic dergisinin arka kapağına verdiği ilanlarda hep Haddon Sundblum’un Noel Baba çizimlerini kullanır. Bu sayede alıştığımız Noel Baba aksaçlı, ak sakallı, göbekli, kırmızı beyaz giysili tonton bir dede olarak tüm Dünya’ya yayılır. Belki Coca Cola bu kadar büyümese, bugünki Noel Baba figürü çok daha farklı olacaktır.

Noel Baba Kilisesi

Yapının inşa tarihi kesin olarak bilinmemekte ancak mimari ve tarihi bilgilere bakılarak MS. 6. yüzyıl olduğu düşünülüyor.
Bölgede MS. 542’de meydana gelen depremden ve Arap akınlarından dolayı hasar görmüş olan kilise daha sonra restore edilmiş ve MS. 9. ve  10. yüzyıllarda ek yapılar eklenerek daha da genişlemiş. 11. yüzyılda ise bir manastır ilave edilmiş.

1087 yılında kilise tarihi değiştirecek bir olay yaşanmış. Kudüs’e giden Barili denizciler Myra’ya uğramış ve Aziz Nikolaos’un mezarını açıp kemiklerini İtalya’ya Bari şehrine götürmüşler.
Daha sonra Bari’de aziz adına San Nikola kilisesini inşa ettirmişler. Bari’deki Aziz Nikolaos (San Nicola) kilisesine ulaşabilirsiniz.
Denizciler için önemli bir aziz olan Aziz Nikolaos adına Avrupa’da birçok liman kentinde kiliseler inşa edilmiş. Nikolaos İtalya’da Napoli, Bari ve Sicilya’da önemli bir azizdir ve adına kiliseler bulunmaktadır.
Aziz Nikolas ile ilgili birçok hikaye vardır. Bunlardan en ünlüsü kendi köyünde fakir bir adamın üç kızıyla ilgilidir. O günlerde bir genç kızın çeyizi ne kadar büyükse, evlilik şansı o derecede artardı. Eğer hiç çeyizleri yoksa, kızlar köle olarak verilirdi. İşte bu fakir adamın kızlarının hiç çeyizi olmadığı için köle olarak satılmak üzerelerdir. Bir gün bu fakir adamın evinin penceresinden üç kese altın atılır ve kurumak üzere sobanın önüne konulan ayakkabıların yanına düşer. Bu altın keselerinin Aziz Nikolas tarafından atıldığı ortaya çıkar. Bu, şimdilerde çocukların Aziz Nikolas’ın, yani Noel Baba’nın hediyelerini özlemle beklerken uydukları bir gelenek haline gelir.
Denizcilerin Azizi olarak da bilinen Aziz Nikolaos, denizcilere yardım etmiş ve onları denizdeki birçok tehlikeden korumuştur. Bu yüzden gemilerin, teknelerin ve kayıkların çoğuna onun adı verilmektedir. Fırtınalı bir denizde kaldıklarında denizciler, Nikolaos’u yardıma çağırırlar: “Nikolaos bana yardım et!” veya “Aziz Nikolaos, dümene geç!” derler.
Tarihin o döneminden günümüze kadar süren ve kabul gören kutsal figür Aziz Nikolas’ın bugün bile hala çocukları sevindirdiği, denizcilere yol gösterdiği hatta genç kızların hayallerini sıcak tutmaya ve  umudu olmaya devam ediyordur.

https://www.akdenizmanset.com.tr/mutlu-yillar-merry-christmas/166226/