İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Türkler, 9 Eylül’de kurtardıkları İzmir’i yakmış!

***HyeTert, bu kaynağın ve/veya içeriğin yanlış ve/veya yanıltıcı bilgiler ve/veya soykırım inkarcılığı, ırkçılık, ayrımcılık ya da nefret suçu içerdiği/yaydığı kanısındadır. Metni paylaşmadan önce bu uyarıları göz önüne alarak, içeriği ve/veya kaynağı güvenilir kaynaklardan kontrol ediniz.***

GÜRBÜZ EVREN

Tarihimizin en anlamlı tarihlerinden biri de 9 Eylül 1922’dir.

Türk askerinin İzmir’e girişi ve Yunan’ı denize döküşü, Avrupa kamuoyunda hep farklı anlatılmıştır.

Konu, Büyük İzmir Yangını adı altında “Türkler İzmir’i yaktı” iftirasıyla yayılmıştır.

Büyük İzmir Yangını, Türk askerinin İzmir’e girmesinden günler sonra 13 Eylül’de Basmane’de başlamış ve 4 gün sürmüştür.

Tarihi öneme sahip yapıların ve semtlerin yok olmasıyla sonuçlanan yangını Türk askerlerinin çıkardığını söyleyenler, bu iddialarını 2 kaynağa dayandırırlar.

Bunlardan birincisi, Amerika Birleşik Devletleri’nin İzmir Konsolosu olan George Herton’un kitabıdır.

İlginçtir, yangın başlamadan 2 gün önce 11 Eylül’de İzmir’den ayrılan Herton, 1926’da yayınladığı “Asya’nın Belası” adlı kitapta yangının sorumluluğunu Türklere yüklemiştir.

Bir diğer kaynak ise “İzmir 1922: Bir Kentin Yok edilişi” adlı kitaptır.

Yazarı Margaret Hovsepyan Dobkin adlı bir Ermeni olan ve 1971’de yayınlanan bu kitap görgü tanıklarının ifadeleriyle yazılmıştır.

Konuyla ilgili çalışanlar ise bu kitapların yanı sıra Yunan basınında çıkan haberleri kaynak göstererek Türk askerini suçlamaktadır.

Ancak bazı Fransız ve İngiliz gazetelerinde önemli değerlendirmeler vardır.

Fransız La Croix gazetesinin 14 Ekim 1923 tarihli sayısında, “Türkler haksız yere suçlandı” denilmektedir.

Yazıda, “Madem Türkler İzmir’i yakacaktı, neden bunu 9 Eylül’de yapmadı da, 4 gün bekleyip, 13 Eylül’de yangın başlattı” diye sorulduktan sonra “Karşımızda ele geçirdiği kenti yakacak kadar düşüncesiz bir ordu yok. Mustafa Kemal ve askerleri böyle akılsızca bir işe ne girer ne de izin verir” yorumu yapılmaktadır.

Le Matin gazetesi de, 25 Eylül 1923’de yayınladığı “İzmir Yangını ve gerçekler” başlıklı haberde, geçen 1 yılın ardından gerçeklerin daha iyi anlaşılmaya başlandığını aktarmaktadır.

Yazıda, “İzmir’i, Yunan askerlerin hiç gitmeyeceğini düşünen, ama 9 Eylül’de kaçtıklarını görmekten duydukları hayal kırıklığı ile kentin Hristiyan unsurları yaktı. İzmir’de artık kalamayacaklarını bilen Rum ve Ermeniler, kendilerinden intikam alınır korkusuyla kaçarken, Türklere harabe bir kent bırakmak istediler” denilmektedir.

İngiliz Daily Telegraph da, Büyük İzmir Yangını için 1 yıl sonra yeni bilgiler paylaşmaktadır.

“Müttefikimiz Yunan ordusunun yenilmesi Küçük Asya’daki (Anadolu), İzmir’deki Hristiyanların da yenilmesi demekti. Mesleğe yeni başlamış bir dedektifin bile kolayca çözebileceği İzmir Yangınında suçluların Rumlar ve Ermeniler olduğu inkâr edilemez” denilen yorumda, “Hiçbir gerçek ebediyen saklanamaz” sözlerine de yer verilmiştir.  

İzmir’in düşman işgalinden kurtuluşunun yıldönümünde, konuya bir de bu açıdan bakmak istedim.  

İlk yorum yapan siz olun

Bir Cevap Yazın