Yavuz Bahadıroğlu
Önceki günden devam ediyoruz…
Sultan II. Mahmud, Hıristiyanların kutsal ibadet gününde kurulan Adapazarı şehir pazarının başka bir güne alınmasını emrediyor…
Sultan II: Abdülhamid Han, “Maddi sıkıntı içinde olduğunu Patrik efendiden öğrendiğimiz Ermeni Katolik Patrikhanesi’ne gerekli yardım yapılsın” şeklinde bir emir veriyor…
Yine Sultan II. Abdülhamid, Darülaceze’de Katolikler için kilise inşa edilmesini emrediyor: “Darülaceze binası içinde Katolik cemaatine mahsus bir kilise bulunmadığı… bildirildi. Bunun üzerine kilisenin kurulması için gerekli izin ve emir verildi” diyor.
Ardından Darülaceze’de bulunan Museviler için bir sinagog yapmaya sıra geliyor. Yapılan sinagog hahamlar tarafından Tevrat okunarak açılıyor. Sinagoga bir haham, bir hademe ve bir aşçı tayin ediliyor. Musevilerin özel günleri ve yiyecekleri hususunda da gerekli titizlik gösteriliyor.
Aynı Padişah, Kudüs’te Habeşlerin kendilerine kilise yapmalarına izin veriyor. Habeşler memnuniyetlerini şu mealde bir mektupla belirtiyorlar:
“Padişahımızın Kudüs-i Şerif’te yaşayan Habeş rahip ve rahibelerinin ayinlerini yapabilmeleri için sur dışında bir kilise inşasına müsaade etmesi Habeş Kralı Yuhanna ile halkın memnuniyet ve şükranlarına sebep olmuştur.”
Sultan Abdülmecid, Bosna/Tuzla halkına verdiği özgürlüklerden dolayı, halktan şu mealde bir teşekkürnâme alıyor:
“Tuzla şehri ve bütün havalisi ile ilgili emirlerinizi uygulayan kullarınız olduğumuzu beyan ederiz. Burada uygulanan politikalar neticesinde uzun zamandır beklediğimiz refah ve huzurun artmasına sebep olan Sultan Abdülmecid Han efendimize sonsuz müteşekkir olduğumuzu bildiririz…
Rûmili Müfettişi Kâmil Paşa ve Bosna Valisi Hurşid Paşalar da Padişahımızın emirlerine uygun olarak İzvornik Metropolidi ve Piskoposu aracılığıyla inanç ve adetlerimiz üzerine tam bir serbestlik vermişlerdir. Padişahımıza Allah’ın uzun ömürler ihsan eylemesi için her zaman dua etmekteyiz. Bu uygulamaların ileriki zamanlarda da devam etmesini Sultanımızdan niyaz ve temenni ederiz. İmza: İzvornik Piskoposu Agasenfelos ve İzvornik, Briçka, Kalesiya, Modriça, Byelina kasabaları halkı.”
Sultan Abdülmecid’in bir “hoşgörü” fermanı…
“Divan-ı Hümayun Nişancısı Ali Raif Bey’e hüküm ki: Yenişehir-i Fener’de öteden beri her hafta pazar, çarşamba ve cuma günleri kurulan pazarın; pazar günleri halkın yortu gününe rastlaması sebebiyle, sadece çarşamba ve cuma günleri kurulması ve Defterhane-i Amire’deki kaydının da değiştirilmesi hususu emrim olmuştur. Gerekli yerlere bildiresin”…
Aynı Padişah, saltanatının başından beri Rum cemaatine verdiği imtiyazların yürürlükte olduğuna dair bir ferman yayınlıyor. Rumlar bu jeste teşekkür mektubuyla karşılık veriyorlar:
“Padişahımız ve veli-i nimetimiz efendimiz! Saltanatınızın başından bu yana Yüce devletiniz sınırları içinde bulunan kilise, manastır ve onlara bağlı arazi, emlak ve diğer ibadetgâhlarımıza mahsus muafiyet ve imtiyazların her zaman yürürlükte olacağını Patrik kullarına hitaben fermanınızla bildirdiniz. Bu fermanınız Patrikhane’de, İstanbul’da bulunan bütün metropolit, dinî liderler ve esnaf temsilcilerinin huzurunda açıldı ve okundu. Sonsuz memnuniyet ve şükranlarımızı arz ediyoruz.”
https://www.yeniakit.com.tr/yazarlar/yavuz-bahadiroglu/hosgoru-fermanlari-1-29331.html
İlk yorum yapan siz olun