Bulgaristan’ın en büyük mabetlerinden olan Baçkovski Manastırı, Rodop Dağları’nın ortasında yaklaşık bin yıldır zamana meydan okuyor.
Filibe
Bulgaristan‘da görülmesi gereken tarihi yerlerin başında gelen, ülkenin en büyük mabetlerinden Baçkovski Manastırı, yaklaşık bin yıldır Rodop Dağları‘nın ortasında zamana meydan okuyor.
Bulgaristan’ın, Aziz İvan Rilski Manastırı’ndan sonra en önemli ikinci manastırı olan Baçkovski, adını bir kilometre uzağındaki Baçkov köyünden alıyor.
Diğer adıyla “Uspenie Bogorodichno” olan Baçkovski Manastırı, Filibe’nin 30 kilometre güneydoğusunda Filibe-Chepelare yolunun üstünde yükseliyor.
Bulgaristan Bizans egemenliği altındayken, 1083 yılında Gürcü asıllı Bizans komutanı Grigoryi Pakuriyan tarafından inşa edilen manastıra, ıssız ve keskin virajlar bulunan dağ yollarından geçilerek ulaşılıyor.
Dağların ortasındaki manastırın eteklerinde akan nehrin kenarında bahçeler ve üzüm bağları, bağların bitiminde de tüm ihtişamıyla yükselen meşe ve çam ormanları bulunuyor.
Manastırın avlusunda ise yılda bir defa ayin için açılan küçük kilise ve asırlık ağaçlar boy gösteriyor.
Yakınındaki bir kayanın üzerinde ölülerin kemiklerinin muhafaza edildiği Kostniçal binası yükselen manastırda, Ortodoks rahiplerin yetiştiği küçük bir okul da faaliyetini sürdürüyor.
Bulgaristan Osmanlı egemenliğine geçtikten sonra 14. yüzyılın sonunda Baçkovski Manastırı’na sürgüne gönderilen Patrik Evtimiy’in bu okulda öğrencileriyle dini faaliyetler gerçekleştirdiği biliniyor.
Duvarları eşsiz ikonalar süslüyor
Baçkovski Manastırı, duvarlarını süsleyen türünün eşsiz örneklerinden rengarenk ikonalarıyla da kendine hayran bırakıyor.
Farklı dönemlere ait nesneler ve bir dönem kuyumculuk sanatının en ince işlerine imza atan rahiplerin eserlerinin sergilendiği manastırın müzesinde, 103 el yazması ile çok sayıda tarihi kitap da ziyaretçilerle buluşuyor.
İnziva odaları turistleri ağırlıyor
Baçkovski Manastırı’nı çevreleyen avlunun içinde birçok küçük oda da bulunuyor. Eskiden sadece keşişlerin inzivaya çekilip ibadet ettiği bu küçük odalarda, bugün ise manastıra gelir sağlamak için turistler ağırlanıyor.
En büyüğü yaklaşık 20 metrekare olan ve bazılarında hala keşişlerin kaldığı odalara, özellikle yaz aylarında değişik bir konaklama tecrübesi yaşamak isteyen turistler yoğun ilgi gösteriyor.
Paşa kızına şifa olan su, hala rağbet görüyor
Bulgaristan Osmanlı egemenliğine geçtiğinde, dönemin Osmanlı paşasının çaresiz bir hastalığa yakalanan kızına şifa olduğu rivayet edilen manastırdaki su, bugün de ziyaretçilerin umudu oluyor.
Rodop Dağları’nın zirvesinden akıp gelen manastırın suyu, hastalıklarına derman arayan ziyaretçilerin çantalarında, başka kentlere ve ülkelere götürülüyor.
Tanınmış Bizantolog Hraç Bartikyan’ın yayınlarında da belirtildiği gibi bu manastırın kurucusu Bizans İmparatorluğu’nda asker ve yönetici kişiliğiyle önemli bir mevkiye ulaşmış olan Gregorios Pakourianos’dur. (Latin alfabesi ile Gregorius Pacurianus) (Gürcüce: გრიგოლ ბაკურიანის-ძე), Grigol Bakurianis-dze; Yunanca: Γρηγόριος Πακουριανός; Ermenice: Գրիգոր Բակուրյան, Grigor Bakurian; Bulgarca: Григорий Бакуриани; (ö. 1086). Gregorios’ın kökeni, tarihçiler için tartışma konusudur. 1001 yılında Bizans tarafından İberya themasına ilhak edilen Tao ya da Tayk bölgesinden olduğuna inanılmaktadır. Dönemin tarihçisi ve Gregorios’u şahsen tanıyan Anna Komnini’ya göre, “soylu bir Ermeni ailesinden gelmektedir, 12. yüzyıl Ermeni vakanüvis Edessalı Matthew, ise Pakourianos’un dini bağlantılarına bakarak Gürcü (Vrats’) kökenli olduğunu söyler. Gregorios kendisi ise İberya’nın şanlı halkına ait olduğunu söyler ve keşişlerinin Gürcüce bilmeleri konusunda ısrar eder. Ermeni tarihçi Viada Arutjunova-Fidanjan Ermeni vilayetlerinde Bizans idaresi üzerine çalışmasında Gregorios’un Kalkedon Amentüsüne bağlı Ermeni bir ailede doğduğunu söyler.[6] 1083 yılında kurulmuş olan manastır Bizans İmparatorluğu döneminde politik amaçlı olarak kullanılmıştır. Bu manastırın başrahiplerinden Hovhannes Adman (Ermenice kaynaklara göre Utman) Bizans İmparatoru I. Manuel, İstanbul Patriği Mihail, ve Ermeni Katolikos’u Nerses Şınorhali arasında kiliselerin birleşmesi konusunda yapılan görüşmelere Bizans’lı filozof Teorianos’la birlikte katılmıştır. http://www.wikiwand.com/tr/Gregorios_Pakourianos adresinden ayrıntılı bilgi edinmek mümkün.
Selamlar ve sevgiler.
Krikor Damadyan