Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinin en önemli aktörlerinden Kamondo ailesinin önemli fertlerinden Nissim de Kamondo ve eşi Elise Fernandez Kamondo’nun olduğu düşünülen yağlıboya portreleri gün yüzüne çıktı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun kültür ve sanat hayatında oldukça önemli etkisi olan Kamondo ailesi YOO Mimarlık tarafından 5 Aralık Çarşamba akşamı Maçka merkez binasında düzenlenen bir etkinlikte anlatıldı. Artium Modern yöneticisi Halis Rüştü Sungur tarafından tesadüfen bulunan ve özel ekspertiz çalışmaları sonrasında Kamondo çiftine ait olduğu düşünülen tuval üzeri yağlıboya tablolar Ermeni ressam Esperon imzası taşıyor. 1883 yılında yapılan Nissim de Kamondo ve eşi Elise Frenandez Kamondo‘ya ait olduğu düşünülen portre tabloların ressamı oryantalist portre ressamlarının en meşhurlarından birisi olan Esperon. Esperon’un Osmanlı’ya ait çok sayıda tablosu bulunmasına rağmen hayatı hakkında elimizde pek bilgi bulunmamakta.
İSTANBULLU KAMONDO AİLESİ�
Kamondo ailesi İstanbul’da yaşamış olan Sefarad Yahudilerinden bankacı bir aileydi. 15. yüzyılda İber Yarımadası’ndan kovulan aile, önce Trieste’ye, ardından dönemin Konstantiniye’sine yerleşir. Avusturya vatandaşlığına sahip olan Salomon-Jacob Kamondo ve oğulları Isaac ve Abraham-Salomon’un 1815’te kurdukları ve Kırım Savaşı sırasında Osmanlı Devletini finanse eden ‘İshak Kamondo ve Şürekası’ ünvanlı banka, Şirket-i Hayriye ve Dersaadet Tramvay Şirketi’ne ortaklıkları, Altıncı Daire-i Belediye’nin kuruluşuna verdikleri katkılar, en önemli girişimleri arasındadır.
1832’de çocukları olmayan Isaac vebadan ölünce banka, kardeşi Abraham-Salomon’a miras kalır. ‘Vezirlerin bankacısı’ olarak adlandırılan Salomon, Osmanlı’nın ekonomik gelişimine ve İstanbul’un modernleşmesine aktif olarak katkıda bulunur. 1850’lerde torunları Abraham-Béhor ve Nissim işleri devralır. Sinagoglar, hastaneler, dispanserler ve eğitimin Fransızca ve Türkçe yapıldığı ilk Yahudi okulunu kurarlar. Abraham-Salomon 1865’de İtalyan vatandaşlığına geçer ve Victor Emmanuel II’nin İtalya Birliği’ni kurmasına verdiği destek nedeniyle ‘kont’ unvanı ile ödüllendirilir.
Kamondo Ailesi, İstanbul’a damgasını vuran ve varlıklarını koruyan sayısız yapı inşa ettirmişti. Kasımpaşa’daki Kuzey Deniz Saha Komutanlığı, Galata Résidence, Serdar-ı Ekrem Sokak’taki Kamondo Hanı, Meşrutiyet Caddesi’ndeki Büyükada Han, Karaköy’de Saatçi Han, Latif Han, Lacivert Han, Yakut Han, Kuyumcular Han, Lüleci Han, Gül Han bunlar arasında sayılabilir. Doğu’nun Rothschild’leri diye anılan ailenin, Karaköy Bankalar Caddesi’ndeki bugün müzeye dönüştürülmüş olan eski Osmanlı Bankası binasının tam karşısında caddeyi üstteki banka sokağına bağlayan sekiz şeklinde, iki yönlü, ‘art nouveau’ stilindeki ilginç merdivenleri bulunmaktadır. Merdivenleri yaptıran Abraham-Salomon’un naaşı 1873’de yaşamını yitirince vasiyeti üzerine Paris’ten, kalben bağlı olduğu İstanbul’a getirilip Hasköy’de daha önce kendisinin yaptırdığı anıt mezara devlet töreniyle defnedilir. Devlet törenine II. Abdülhamid de katılmıştır. Kamondo İstanbul’da o denli sevilen ve sayılan bir kişidir ki cenaze töreni günü tüm şehir yas tutarken borsa ve finans kuruluşları tatil edilir, Galata ve Haliç esnafı dükkanlarını kapatır, kiliselerde dahi çanlar çalınır.
İlk yorum yapan siz olun