Konya’da kiliseden çevrilerek önce mescid, daha sonra saat kulesi olarak Eflatun Mescidi diye adlandırılan bu eski Bizans kilisesi, Alaaddin tepesinde ve Alaaddin Caminin güney tarafında kıble duvarının az uzağında bulunmaktaydı. Yapı çeşitli yayınlara Amphilokios Kilisesi, Eflatun Rasathanesi, Saat Kulesi gibi adlarla da geçmiştir. Bugün yerinde herhangi bir iz ya da kalıntı yoktur.
Eflâtun Mescidi, mevcut çok sayıda fotoğrafına göre Orta Bizans dönemine (842-1204) ait ve plan bakımından İç Anadolu’daki Bizans kiliselerinin benzeri bir yapı idi. Türkler Anadolu’ya 12. yüzyıldan itibaren hâkim olduklarına göre bu kilise 9-11. yüzyıllar içinde yapılmış olmalıdır. 1872’de tepesine saat kulesi konulduktan sonra Eflâtun Mescidi’nin içi pencereleri örülerek ambar haline getirilmiştir. İbrahim Hakkı Konyalı çocukluğunda buranın gaz deposu olduğunu bildirir. Daha sonraları B.Pace cephane olduğu için binanın içine giremediğini yazar. 1. Dünya Savaşı yıllarında Vali Muammer Bey zamanında yapının üstündeki ahşap oda ile saat kulesi sökülüp kaldırılmış, kubbenin üstü yeniden kiremitle kaplanmıştır. 1921’e doğru da yapı temellerine kadar yıktırılarak ortadan kaldırılmıştır. Bu küçük kilise Konya’yı Türkleştiren, Müslüman yapan Selçuklu Türklerinin ilk namazlarını kıldıkları yerdi. Burada bir parantez açmak gerekir ki daha önceki “Cennet Çukuru” adlı yazımda Anadolu’ya gelen Selçuklu askerlerinin ilk olarak Musalla Mezarlığında namaz kıldığını belirtmiştim. Bunlar Anadolu’yu fethetmeden önce Sultan tarafından Anadolu’ya gönderilen öncü birliklerdi. Anadolu’nun fethinden sonra ise bu bina Konya’nın ilk Müslüman mabedlerinden olma bahtiyarlığına erişmiştir.
Mayıs ayında kaybettiğimiz ve bu konuda duayen isimlerden biri olan rahmetli Semavi Eyice “Konya’nın Alaeddin Tepesinde Selçuklu Öncesine Ait Bir Eser: Eflatun Mescidi” adlı çalışmasında bu kiliseden ilk bahseden kişinin Ebü’l-Hasan Alib Ebû Bekir el-Harevî olduğunu söyler. Harevî, çağının başlıca ziyaret yerleri hakkında bilgi verdiği Kitâbü’z-Ziyârâd adlı eserinde buradan: “Konya şehrinde büyük caminin yanındaki kilisede hakîm Eflâtun’un mezarı vardır” diye bahsetmiştir. Harevî Eflâtun’un burada gömülü olduğunu ve İlkçağ’ın tanınmış felsefecisi Platon ile aynı kişi olabileceğini bildirmiştir.
İlk yorum yapan siz olun