Bu sayfada yayınlanan şarkıların ve dans müziklerinin tamamı müzikolog Bedros Alahaydoyan tarafından derlenmiş ve kaydedilmiştir.
Kendisi, 1980’lerden itibaren Ermenilerin yoğun olarak yaşadıkları şehirleri ziyaret etmiş, Soykırım’dan sağ çıkmış Ermenilerle görüşmüş ve onlardan kendi memleketlerinden, köylerinden hatırladıkları şarkıları ve anıları toplamıştır.
Bu şarkılarında düzenlemeleri, notaya dökülmeleri ve dijital hale getirilmelerini Dr. Dzovig Markaryan üstlenmiştir.
Diyarbakır’da Ermeni pikniği, 1910. (Kaynak: PROJECT SAVE, Ermeni Fotoğraf Arşivi, MA, John Kazancıyan’ın izniyle)
Seslendiren: Papken Simonyan | Kamışlı (Suriye) | 1984
Papken Simonyan – solist
Vazken Arakelyan – cümbüş
Garo Hovepyan – keman
Samo Garabedyan – davul
Yakup Garabedyan – tef ve “maya” söyleyen (ağıtlarda)
Tarih: 8 Aralık 1984
Yer: Kamışlı (Suriye), Ermeni Beden Eğitimi Genel Birliği (HMEM) merkezi.
Bu grup, düzenlenen Diyarbakır günü vesilesiyle Bayan Ovsanna Çalımyan’dan (Diyarbakırlı) öğrendikleri Diyarbakır şarkılarını seslendirmiştir. Bu toplantıda dinleyicilere kavurma yemeği de ikram edilmiştir.
1-Yavri, yavri / Hele hele hele ninnaye [Yavru, yavru / Hele hele hele ninnaye]
2-İnç eretsir tun eretsir [Ne yaptınsa sen yaptın]
3-Yar ılla… inç ağçig/akhkig e maşalla [Yar olsun… ne kızdır/güzeldir? maşallah]
4-Isor epetsink porig nanaye nanaye [Bugün dolma pişirdik nanaye nanaye]
5-Tzün e eger meğasni hay le le [Kar yağmış meğasni hay le le]
6-Akhgik ağçig tun ego ındzi modig [Güzel(?) kız sen yanıma gel]
7-Gadar khanan gokhadz maşin [Gadar hanede basılmış meşin]
8-Amunı daran ındzi çıdaran ke amo [Herkesi götürdüler beni götürmediler ay emmi]
9-Duneru meç bızdi mızdi [Evlerde gizli saklı?]
Diyarbakır’da geleneksel bir Ermeni düğünü canlandırması
Bu video, 1984 yılında Diyarbakır mirasının kutlanması adına Kamışlı’da (Suriye) düzenlenen bir etkinlikte çekilmiştir. Videodaki insanlar, Diyarbakır düğünlerinin nasıl olduğunu göstermek adına şarkılar, danslar ve diğer âdetler eşliğinde bir düğün yemeğini sergiliyorlar. Şarkıcı Papken Simonyan ve etkinik Kamışlı Hamazkayin Birliği tarafından tertiplenmiş.
Kaynak: YouTube – Hovsep Sarkis
1- Yavri, yavri / Hele hele hele ninnaye [Yavru, yavru / Hele hele hele ninnaye]
Yavri, yavri, yes kezi ara parov
Meçkit ki parag carov
Yavri, yavri, elerıs kağkin gertas
Çes ısi intz mınak parov
***
Es kışir Hampartzum e
Hele hele hele ninnaye
Ağçiglerun hartsum e
Hele yar hele yar ninnaye
Ego ındzi bak mi du
Hele hele hele ninnaye
Heger aşkharh antsum e
Hele yar hele yar ninnaye
Nısdir e don bırğun e
Hele hele hele ninnaye
Keris egar vır dunen
Hele yar hele yar ninnaye
Ego ındzi bak mi dur
Hele hele hele ninnaye
Eğnam hokut kidunı
Hele yar hele yar ninnaye
Nıdir e badi koşan
Hele hele hele ninnaye
Arak e gı lula şuşen
Hele yar hele yar ninnaye
(…) gı khıme
Hele hele hele ninnaye
Çi havni kağki paşan
Hele yar hele yar ninnaye
Pağni çe bağçani çe
Hele hele hele ninnaye
Ağçi ko saudan inç e
Hele yar hele yar ninnaye
(Antsırtsar) kağtsır bıduğ
Hele hele hele ninnaye
Çım hasnir faydan inç e
Hele yar hele yar ninnaye
Yes kızi arak (…)
Hele hele hele ninnaye
Meçkit i parag carov
Hele yar hele yar ninnaye
Elir is kağken gertas
Hele hele hele ninnaye
Çısıtsis mınak parov
Hele yar hele yar ninnaye
Kadınların ve çocukların isimleri bilinmiyor, Diyarbakır, 1915 öncesi; fotoğrafçı bilinmiyor. Ermeni kadınlarının taktıkları inci taneli başörtüleri Diyarbakır’a özgüydü. (Kaynak: PROJECT SAVE, Ermeni Fotoğraf Arşivi, Philadelphia, Pennsylvania’dan Boyacıyan ailesinin izniyle, Piskopos Papken Varjadebyan aracılığıyla)
2– İnç eretsir tun eretsir [Ne yaptınsa sen yaptın]
İnç eretsir tun eretsir
İnç eretsir tun eretsir
Poşin e kılkhut tıretsir
Anerig dıkhmar peretsir
Va vay le va vay le malıg veray
İnç eretsir tun eretsir
İnç eretsir tun eretsir
Poşin e kılkhut tıretsir
Anerig dıkhmar peretsir
Va vay le va vay le malıg veray
Ür sen gi kas en tu tağun
Ür sen gi kas en tu tağun
Pats khatang e mera bağun
Eresis khetir e meğun
Va vay le va vay le malıg veray
İnç eretsir tun eretsir
İnç eretsir tun eretsir
Poşin e kılkhut tıretsir
Anerig dıkhmar peretsir
Va vay le va vay le malıg veray
Ür sen gi kas veri vana
Ür sen gi kas veri vana
Yes ti vana tun ti vana
Asdvadz mızi tor ti vana
Va vay le va vay le malıg veray
İnç eretsir tun eretsir
İnç eretsir tun eretsir
Poşin e kılkhut tıretsir
Anerig dıkhmar peretsir
Va vay le va vay le malıg veray
Marhani bakhçi havuze
Marhani bakhçi havuze
Vize gakhman e yolduze
Açkıs desav sirdıs guze
Va vay le va vay le malıg veray
İnç eretsir tun eretsir
İnç eretsir tun eretsir
Poşin e kılkhut tıretsir
Anerig dıkhmar peretsir
Va vay le va vay le malıg veray
Ür sen gi kas huşig huşig
Ür sen gi kas huşig huşig
Vodkit mıdav varti puşig
Bak mi i das inç anuşig
Va vay le va vay le malıg veray
İnç eretsir tun eretsir
İnç eretsir tun eretsir
Poşin e kılkhut tıretsir
Anerig dıkhmar peretsir
Va vay le va vay le malıg veray
Va vay le va vay le malıg veray
Sarkis ve Anna Kazancıyan ailesi, Diyarbakır, 1910. Fotoğraf: H. Tüfenkçiyan ve Ort. (Kaynak: PROJECT SAVE, Ermeni Fotoğraf Arşivi, Watertown, MA, John Kazancıyan’ın izniyle)
3- Yar ılla… inç ağçig/akhkig e maşalla [Yar olsun… ne kızdır/güzeldir? maşallah]
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç akhkig e maşalla
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç ağçig e maşalla
Yar ılla şekhin abdon mer mişan
Yar ılla kınats kağits manuşag
Yar ılla perits pırets leyn döşag
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç ağçig e maşalla
Yar ılla mir pılink u tzir pılink
Yar ılla karvorink u balbalink
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç ağçig e maşalla
Yar ılla peretsink harsın u pesan
Yar ılla tıretsink sedri köşan
Yar ılla irank irants pıspısan
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç ağçig e maşalla
Yar ılla perek araki şuşan
Yar ılla udink khımink kef ınink
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç ağçig e maşalla
Yar ılla mir kağak e çursd or e
Yar ılla akhkig e mer pin tor e
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç ağçig e maşalla
Yar ılla mir kağak e meydan e
Yar ılla polur polur beydan e
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç ağçig e maşalla
Yar ılla ğazi goşge mir katsi
Yar ılla hars u pesan peretsin
Yar ılla (…) peretsin
Yar ılla arak kini letsutsin
Yar ılla dığa ağçig khağtsutsin
Yar ılla yar yar ılla yar ılla
Yar ılla inç ağçig e maşalla
Malhasyan ailesi, Diyarbakır, 1911. Bu fotoğraftakilerden sadece üç kişi Soykırım’da hayatta kalmıştır: ortada oturan delikanlı, Harutyun, sağdaki küçük kız Tuntaç “Florence” Malhasyan ve solda ayakta duran genç kadın Arek. (Kaynak: PROJECT SAVE, Ermeni Fotoğraf Arşivi, Antranig Tarzyan/Terziyan izniyle)
4- Isor epetsink porig nanaye nanaye [Bugün dolma pişirdik nanaye nanaye]
Isor epetsink porig nanaye nanaye
Ellank katsink Dıborig nanaye nanaye
Nana nana nanaye nanaye nanaye
İnç ağçig e nanaye nanaye nanaye
Ilun khadzin mits bakhtsank nanaye nanaye
Mir çarokhnir hon mortsank nanaye nanaye
Nana nana nanaye nanaye nanaye
İnç ağçig e nanaye nanaye nanaye
Nana nana nanaye nanaye nanaye
İnç ağvor dığa e nanaye nanaye nanaye
Nana nana nanaye nanaye nanaye
Nana ağçig dığa e nanaye nanaye
Katsink khınamants dunı nanaye nanaye
Khınamin ıngav kunen nanaye nanaye
Nana nana nanaye nanaye nanaye
Nana ağçig dığa e nanaye nanaye
İnç ağçig e nanaye nanaye nanaye
Arank harsi dısdurı nanaye nanaye
Hasank kuçayi torı nanaye nanaye
Nana nana nanaye nanaye nanaye
İnç ağçig e nanaye nanaye nanaye
Nana ağçig dığa e nanaye nanaye
Godretsink tıtu nurı nanaye nanaye
Khırovav pesi kurı nanaye nanaye
Nana nana nanaye nanaye nanaye
İnç ağçig e nanaye nanaye nanaye
Nana ağçig dığa e nanaye nanaye
Peretsink harsın u pesan nanaye nanaye
Tıretsink sadri koşan nanaye nanaye
İrank irants pıspısan nanaye nanaye
Nana nana nanaye nanaye nanaye
Nana ağçig dığa e nanaye nanaye
Diyarbakır’dan bir görünüm. (Kaynak: Lamec Saad, “Zestien Jaar als Quarantaine-Artsin Turkije”, De Aarde en haar Volken, Haarlem, 1917)
5- Tzün e eger meğasni hay le le [Kar yağmış meğasni hay le le]
Tzün e eger meğasni hay le le
Ağçig eli değ hasni hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Tzün e egel lernerun hay le le
Khaz mi dabge derderun hay le le
Toğ bısage khorterun hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Çur e ınger khoterun hay le le
Asdvadz bahe khorterun hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Çur e ınger çağtsınir hay le le
Asdvadz bahi ağçıgnir hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Çur e ınger arvınir hay le le
Asdvadz arner barvınir hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Çukhda gakav lernerun hay le le
Azab ağçig khorterun hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Hay le hay le hay le le hay le le
Prudyan ailesi, Diyarbakır, 1912 civarı. (Kaynak: PROJECT SAVE, Ermeni Fotoğraf Arşivi, Antranig Tarzyan/Terziyan izniyle)
6- Akhgik ağçig tun ego ındzi modig [Güzel(?) kız sen yanıma gel]
Akhkig ağçig yes zargukim boyitim
Akhkig ağçig yes zargukim boyitim
Şad havnir im parag meçkit khuyiti
Guzim askan dari bikam kovitim
Akhkig ağçig
Akhkig ağçig tun ego ındzi modig
Akhkig ağçig tun ego ındzi modig
Arnim hudit i mınam dzutsit i
Arnim hudit i mınam dzutsit i
Akhkig ağçig
Midkit ıngadzis adine mazirıt i kaşem
Midkit ıngadzis adine mazirıt i kaşem
Dardet ıngir im halil am maşe
Dardet ıngir im halil am maşe
Miag ki saz gı zargim karis nakaş e
Miag ki saz gı zargim karis nakaş e
Or mi gi kam odat (vız gı tsınim)
Akhkig ağçig
Akhkig ağçig inç gaynir is ererun
Akhkig ağçig inç gaynir is ererun
Ego ındzi bak mi dur ğamzaneruts koverum
Ego ındzi bak mi dur ğamzaneruts koverum
İnç kaşir e mamit kızi perelun
İnç kaşir e mamit kızi perelun
Kışir kun çe kınir orank i orelun
Akhkig ağçig
Derikliyan ailesi, Diyarbakır, 1910 civarı. Elinde nargileyle oturan adam Garabed Derikliyan. En sağda, annesinin yanında ayakta duran çocuk Yervant Derikliyan. (Kaynak: PROJECT SAVE, Ermeni Fotoğraf Arşivi, Antranig Tarzyan/Terziyan izniyle)
7- Gadar khanan gokhadz maşin [Gadar hanede basılmış meşin]
Gadar khanan gokhadz maşin
Erzıhalı dıvits paşin
Tursen gi ker bakal başin
Ağas tun khev is tun khev is
Ağas tun khev is tun khev is
Gılor mılor ego kovis
Bakim sirim dısnam ov is
Mer dun tzir dan modig modig
Mir dan geller anuş hodig
Mir dan geller anuş hodig
Tzir dan geller khisd khorodig
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Gılor mılor ego kovis
Bakim sirim dısnam ov is
Mer dun i ger karsun garas
Tzer dun i ger karsun garas
Karsun garsin kinin er has
Vosgi gumgum ardzıte tas
Vosgi gumgum ardzıte tas
Aman tasin beknım (…)
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Gılor mılor ego kovis
Bakim sirim dısnam ov is
(Gemri olır vo e over
Çitnem ti er garak hov er
Harses i vid Bokhsa kale
Noren kale noren kale)
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Gılor mılor ego kovis
Bakim sirim dısnam ov is
Kurke hakir tive niğe
Dzıdzvi ire garak iğe
Dzıdzvi ire garak iğe
Azbınerun tartin iğ e
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Gılor mılor ego kovis
Bakim sirim dısnam ov is
Kurke hakir tive ale
Dzıdzvi ire portıkal e
Dzıdzvi ire portıkal e
Azbınerun tartin mal e
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Ağas tun khev is tun khev is
Paşas tun khev is tun khev is
Gılor mılor ego kovis
Bakim sirim dısnam ov is
Gılor mılor ego kovis
Bakim sirim dısnam ov is
8- Amunı daran ındzi çıdaran ke amo [Herkesi götürdüler beni götürmediler ay emmi]
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
Elnank pılink partzır şinink ke amo
Elnank pılink partzır şinink ke amo
Vıran tınink zankı tınink ke amo
Vıran tınink zankı tınink ke amo
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
Babus ıse indzi habir toğ çarne
Nışanadzıs vosgeriç e gı şine
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
İnç akhkig e (matsu kurni hatsir e)
Aman gerir nışanadzı khev dzir e
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
Kağkıtsii siradzı kavırma e
Çalğı zargin arak khımin fayda e
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
Tzerk tzerki dur egu ertank mi pağnik
Ğurban eğam kezi peroğ mamutin
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
Kızi perits mızi sebits palayin
Akh dur mızi pan dur mızi çan mezi ayran kezi
Amunı daran ındzi çıdaran ke amo
Mir torı tsadz ındzi çıdesan ke amo
Diyarbakır çarşısında elinde sazı ve içkisiyle dilenci bir müzisyen. (Kaynak: Ernest Chantre, “Van Beyroeth naar Tiflis”, De Aarde en haar Volken, Haarlem, 1890)
9- Duneru meç bızdi mızdi [Evlerde gizli saklı?]
Duneru meç bızdi mızdi
Gılor vimdas ıngnim dzusdi
Kani erigıt i çegir e
Baknim khıntzorig (ğamzali) eristsi
Duneru meç ergu ğazan
Ağçig elir boyit tsıtsur
Siradznirit kızi guzin
İnç ağçig yes şad ağçig yes
Duneru meç gar anasun
Saat u ges mınats lusun
İrenk turin (nerge bızun)
Şad akhkig is kağki ağçig
Duneru meç ig anuşig
Ağçig ego uşig uşig
İndzi ağçig (şadido ğiga)
Amanun meç tun anuşig
Duneru meç bızdi mızdi
Gılor vimda ıngnim dzusdi
Kani erigıt i çegir e
Baknim khıntzorig eristsi
Kani erigıt i çegir e
Baknim ğamzali eristsi
İlk yorum yapan siz olun