Hatay Musevi Cemaati Vakfı Başkanı Şaul Cenudioğlu, ulusal basına da yansıyan mezarların tahrip edilmesi olayı ile birlikte Hatay’daki Yahudi toplumu hakkında ilginç bilgiler verdi. Alıntılar:“[…] Bu saldırının Hatay’da gerçekleşmesi çok ilginç, çünkü bizim algıladığımız Hatay çok farklı bir yerdi, benim ziyaretlerimden aklımda kalan bambaşka bir Hatay vardı, böyle bir olayın yaşanabileceği en son yer orasıydı… Tabii buna aynen katılıyorum, bugüne kadar bizler burada değişik dinlere ve mezheplere mensup kişilerle iç içe, yeni değil, asırlardır birlikte yaşıyoruz. Bizler burada ilkleriz, cemaat üyelerimizin 23 asırlık bir geçmişi var. Bizler, İstanbul’da yaşayan Sefaradların aksine, Avrupa’dan değil de güneyden kuzeye göç etmişiz.
***
Geçtiğimiz hafta içinde Hatay’daki Yahudi Mezarlığı kutaslına yapılan saldırının ardından, konuyu Avlaremoz.com için Henri Çiprut, Hatay Musevi Cemaati Vakfı Başkanı Şaul Cenudioğlu ile görüştü. Cenudioğlu, ulusal basına da yansıyan mezarların tahrip edilmesi olayı ile birlikte Hatay’daki Yahudi toplumu hakkında ilginç bilgiler verdi. Alıntılar:
“[…] Bu saldırının Hatay’da gerçekleşmesi çok ilginç, çünkü bizim algıladığımız Hatay çok farklı bir yerdi, benim ziyaretlerimden aklımda kalan bambaşka bir Hatay vardı, böyle bir olayın yaşanabileceği en son yer orasıydı…
Tabii buna aynen katılıyorum, bugüne kadar bizler burada değişik dinlere ve mezheplere mensup kişilerle iç içe, yeni değil, asırlardır birlikte yaşıyoruz. Bizler burada ilkleriz, cemaat üyelerimizin 23 asırlık bir geçmişi var. Bizler, İstanbul’da yaşayan Sefaradların aksine, Avrupa’dan değil de güneyden kuzeye göç etmişiz. Yani Filistin, Suriye İran ve Irak’tan gelip atalarımız burada yerleşmişler. Hâlbuki bu yaşam sürecimiz içinde hiçbir zaman, yani bizden önceki nesiler hiçbir şeye maruz kalmadı, yani baskıya filan maruz kalmadı. Şöyle anlatayım, bizim Pesah (Hamursuz HÇ) bayramımızda, mülki amirinden tutun Belediye Başkanına, İl Emniyet Müdürümüzden İl Müftümüzden rektörümüzden başlayarak değişik mezheplere mensup insanlar gelip burada ŞaulCenudioğlubizim bayramımızı kutlarlar.
Bunun yanı sıra örneğin Ortodoks Hıristiyan cemaatinin paskalyasında biz sabah kahvaltısına katılırız coşkuyla onların bayramlarını kutlarız, aynı nisan ayında Kutlu Doğum Haftası kutlanır, Müslüman kardeşlerimizle de o bayramları birlikte kutlarız. Bugüne kadar yaşam tarzımız olarak, sorunsuz, iç içe bir yaşam tarzımız vardır.
İş yerlerimizde komşuluklarımızda hep iç içeyiz. İbadet yerlerimiz ayrı ayrı olabilir, ama havradan kiliseden camiden dışarı çıktığımızda birbirimizden hiçbir farkımız yoktur. Bu olayı ( mezarlığın tahrip edilmesi) yapan kişiler, nasıl adlandıracağımı da tam bilemiyorum, kendini bilmez, insanlıktan nasibini almamış kişilerdir. Bu ilk değil, daha önce de oldu.
Daha önce ne zaman olmuştu?
Bundan 6- 7 ay ve 2 sene önce de olmuştu. O zaman biz tahrip edilen mezar taşlarımızı onardık, ama bu sonuncusu artık bardağı taşıran son damla oldu
Bu seferki hasar daha mı büyük?
Evet, beş, altı adet mezar taşı, bunlar mermer elle kırılacak şey değil, kasıtlı gibi. Ben Türkiye’de yaşayan bir Türk vatandaşıyım, bu toprakları ben kendime vatan olarak seçmişim. Eğer ki ben dinimden dolayı bu şeylere maruz kalıyorsam, bunu maalesef üzüntü ile karşılıyorum. Bizler, yani dünyadaki Yahudiler tek tanrıya inanan ve Allah’a dua eden insanlarız. Yahudilik ilk semavi dindir, bunun garipsenmesi ya da bazı kesimler tarafından dışlanma gibi bir şeye maruz kalmamamız lazım. Çünkü biz kendimizi bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak görüyoruz, burada yaşamaktan da mutluyuz. Ben 1941 doğumluyum, 75 yaşındayım, bugüne kadar huzur içinde yaşadım burada. Ama bu olay sadece beni değil bütün cemaat üyelerimizi üzdü ve rahatsız etti. Olmamasını temenni ederdik.
[…] Ben buradan başka bir şey sormak istiyorum. Mezarlığa yapılan bu saldırının gelmekte olduğunu sizi gözlemleyebiliyor muydunuz antisemitizm açısından bir artış gözlemliyor muydunuz öncesinde?
Hayır, öyle bir şey yoktu. Ben size bir örnek vereceğim size, mesela Ortodoks kilisesinin iki pederi var, yakın dostlarımdır, cemaat başkanları var yakın dostlarımdır. Eğer bir süre onlara uğramazsam bana telefon ederler, “Özledik, gel bir kahvemizi iç!” derler, aynı şekilde Sünni kardeşlerimizle, İl Müftümüzle telefonlaşırız bir yerde oturup sohbet ederiz, yani böyle bir karşılıklı toplumsal barışın, (hoş görü kelimesini pek tasvip etmiyorum) varlığından bahsedebiliriz Antakya’da.
Peki o zaman nasıl oldu bu? Demografi mi değişti?
Dünyanın her tarafında olabilir. Mezarlıklarda tinercisi var esrar çekenler var, kendini bilmez insanlıktan nasibini almamış kişilerin yaptığı bir şey bu.
Basına yansıyan haberlerde şöyle bir detay var, Büyükşehir Belediye Başkanı Doç.Dr. Lütfü Savaş’a sitemkâr bir mesaj gönderdiğinizi söylüyorsunuz. Konu neydi acaba?
Mezarlığa saldırıyı ilk haber aldığımda ben şehir dışındaydım, cemaat üyelerimiz konuyu bana intikal ettirdiklerinde, tabii ben rahatsız oldum. Rahatsız olunca, haliyle Büyükşehir Belediye Başkanını aradım, kendisiyle geçmişe dayalı bir samimiyetimiz vardır. Büyükşehir Belediye Başkanımız Doç. Dr. Lütfü Savaş, istediğimiz her konuyu yerine getiren bir kişidir. Daha önceki saldırı zamanında da gidip görüşmüştüm, mezarlığımızın duvarlarını yükseltti, üzerine çit çektirdi, kapıyı yaptırmıştı. Son olaydan ötürü üzüntü duyduğumu ve bunun bir hal çaresine bakılması için gereğinin yapılmasını rica ettim. Kendisi de bana aynen şunları söyledi : “Şaul Ağbi, ben de üzüldüm, gereği neyse yapılacak, maalesef memleketimizde ruhen hasta kişiler var” Ardından benim babalar günümü kutladı. Aramızda karşılıklı bir zıtlaşma olmadı. Bir gün sonra sayın valimiz ile telefonla konuştum, durumu kendisine ilettim. Aradan bir yarım saat geçtikten sonra Vali Muavini telefon etti, mezarlığa keşfe gideceklerini söyledi, beraber gittik. Oradaki olayı yerinde tespit ettik.
Hemen yarım saat içinde aksiyon aldılar yani, keşfe gidiyoruz dediler öyle mi?
Evet beraber gittik, Vali beyin talimatı ile ne gerekiyorsa, ne istiyorsanız hangi konuda hizmet istiyorsanız varız dediler.
O günden bu güne yapılan bir şey var mı peki?
Hemen belediye temizliğe başladı, mezarlığımız iki dönümlük yerdir, otlar yükselmiş onların temizliği, kırılan çeşmenin onarımı yapıldı. Aşağı tarafta açık bir kapı var oradan giriyorlar, o kapı kaynak yapılıyor ama sık sık kırılıyor, çaresi buraya duvar çekmek denildi ve duvar çekildi Mevcut ana kapımızın sık sık kilitleri kırılıyor, oraya raylı bir kapı yapılması düşünülüyor, ayrıca bir mobese kamera koymayı düşünüyorlar. Yani böyle bir hizmeti bize getirecekler.
Bunların hepsini Valilik mi yapıyor?
Valilik ve Büyükşehir Belediyesi birlikte yapıyorlar.
Gidişatı nasıl görüyorsunuz, nereye gider bu iş? Bu son saldırı bir kırılma noktası mıydı yoksa gelip geçici bir durum mudur?
Gelip geçici olduğunu düşünüyorum. İnşallah tekrarı olmaz, tekrarı olmadığı gibi de ülkemizde var olan terör olaylarının bir an önce bitmesi ve huzura kavuşmamız için biz her zaman duacıyız. Yani bu ülkede yaşadığımıza göre bu gemide hayatımızı idame ettirdiğimiz müddetçe memlekette huzurun ve sevginin kardeşliğin idamesi için her zaman Allah’a dua eden toplumuz.
Yine basına yansıyan haberlerde okuduğumuz kadarı ile katıldığınız bir toplantıda ayrımcılık içeren bir söylem ile karşılaşmış ve buna tepki göstermişsiniz bu olay tam olarak neydi?
Vakıflar haftası münasebetiyle, biz de vakfa bağlı olduğumuz için her sene yapılan toplantıya katılırız. Bazen Vali bey katılır bazen muavini gelir, bu sene Vali Muavini vardı. Tabii salon doluydu, bizler vardık Ermeniler vardı Ortodokslar vardı. Bölge Müdürü konuşmasını yaptı. Sonra kimliği belli olmayan İstanbul’da bir belediyede çalışan yazar mı gazeteci mi ne olduğunu bilemediğimiz birisi bir konuşma yapmaya başladı. Konuşma esnasında konuyu şuraya getirdi: “Bir mahalleden kuşlar ve güvercinler kaçmazsa o mahalle Müslüman mahallesidir, eğer ki bir mahalleden kuşlar ve güvercinler kaçarsa orası gayrimüslim mahallesidir…” dedi. Ben ayağa kalkarak kendisine soru yönelttim. “Kardeşim bu söylediğinin kaynağını izah edebilir misin? Ben Antakya Musevi Cemaati Vakfı başkanıyım, İsmim Şaul Cenudi, yanımda oturan arkadaşım, İskenderun Ermeni Vakfı başkanı, Garbis bey…” adam şok oldu tabii, özür diledi. “Yok” dedim, “Özrünüzü kabul etmiyorum çünkü özrünüz kabahatinizden büyük” dedim. “Siz bütün topluma hakaret ettiniz Alevisi, Sünnisi Hıristiyanı Yahudisi Ermenisi hepsinedir bu hakaretiniz; bizler burada asırlardır bir arada aynı mahallede yaşayan bir toplumuz.” dedim ve toplantıyı bırakıp gittim.
O kişinin kim olduğunu biliyor musunuz peki?
O kişinin adı var bende telefonu da var ama hiç girmeyelim o konuya. Öyle kapandı gitti. İkinci gün Hatay Vakıflar Bölge Müdürümüz telefon etti, üzüntülerini bildirdi. O Kişiyi yanına çağırdığını gereksiz konuştuğunu hoş olmayan bir söylemde bulunduğunu kendisine söylediğini belirtti. Gönül isterdi ki ben müdahil olmayayım, Vali Vekili ile Vakıflar Bölge Müdürü, o adama yanlışlığını o salonda söyleyip gerekeni yapmaları lazımdı ama olmadı, sağlık olsun, böyle geçiştirdik.[…]” Avlaremoz.com / Henri Çiprut
https://kehaber.org/2016/06/26/biz-hatay-yahudileri-filistinden-geldik-23-asirdir-buradayiz/
Yorumlar kapatıldı.