İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Gerçek 73. Türkiyeli Ermeni gazeteci Hrant Dink 19 Ocak 2007’de suikast sonucu öldürüldü.


Ermeni Soykırımı’nın hemen ardından gelen on yıllar, Ermeni Diyasporası için travmadan çıkmaya ve yeni bir ortamda ayakları üzerinde durmaya çalışma, Ermenistan ve Sovyetler Birliği’nin diğer yerlerindeki Ermeniler için de, aynı şekilde travmayı iyileştirmeye ve SSCB atmosferine uyum sağlamaya çabalama dönemiydi. Peki, Türkiye’deki Ermeniler için nasıl bir dönemdi bu? Ülkenin iç kesimlerinde soykırımdan hayatta kalanlar vardı ve kimliklerinin farkında olan birçoğu – belki de kimliklerinin gayet iyi farkında olduklarından – Müslüman, Türk ya da Kürt kimliğine geçtiler. Ama, sonradan resmi olarak İstanbul adını alacak olan Konstantinopolis’te de bir Ermeni toplumu vardı.

Yıllar içinde yeni Türkiye Cumhuriyeti varlığını sağlamlaştırırken, İstanbul Ermenileri de Anadolu ve Küçük Asya’nın şehir ve köylerine görevliler göndermeye, Ermenileri tespit edip, çocuklarına dini ya da seküler Ermenice eğitim vermek için İstanbul’a getirmeye başladılar. Aslına bakılırsa bugün İstanbul’daki Ermenilerin çoğunluğu eski Konstantinopolisli Ermenilerin (Bolşohay) nesillerinden gelmiş değildir; Türkiye’nin başka yerlerinden getirilen Ermenilerin çocukları ve torunlarıdır.

Hrant Dink’in öyküsü de bu sürecin bir parçasıdır. 1954 yılında, Türkiye’nin güneyindeki Malatya kentinde doğan Hrant Dink çeşitli Ermeni kurumlarında eğitim gördü. Yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi’nde Zooloji dalında tamamladıktan sonra sosyal ve siyasal aktivizm yaşamı başladı. Türkiye’de ideolojilerin büyük bir çatışma içinde olduğu, siyasal şiddetten de nasibi alan ve silahlı Kürt hareketinin de başladığı bir dönemdi. Dink’in başı, görüşleri ve Ermeni kökeni nedeniyle birkaç kez derde girdi; ama bir kitap evleri zincirini yöneterek İstanbul’da yaşamaya ve çalışmaya devam etti.
Büyük dönüşüm 1996’da, Türkiye’deki ilk iki dilli Ermeni gazetesi olan Agos’un kuruluşuyla başladı. Elbette İstanbul’da uzun yıllardır Ermeni gazeteleri yayınlanmaktaydı; ama hem Türkçe, hem de Ermenice yayınlanan bu yeni gazete Ermenilerin sesinin Türkiye’de daha geniş toplumsal kesimler tarafından duyulmasını sağladı. Gazete aynı zamanda Ermeni Diyasporası’nın ve yeni bağımsızlığını kazanmış Ermenistan’ın, o zamana kadar büyük ölçüde gözden uzak kalmış Türkiyeli Ermenilerle bağ kurmasına yardımcı oldu. Agos’un kurucusu Hrant Dink, 19 Ocak 2007’de öldürüldüğü güne kadar gazetenin yayın yönetmenliğini yaptı.
Dink’in öldürülmesi Türkiye’nin toplumsal yaşamında bir yol ayrımı oldu. O, gün ortasında, Agos binasının hemen önünde 17 yaşında bir Türk milliyetçisi tarafından vurulmuştu. Haber uluslararası basında manşet oldu ve katilin tek başına hareket etmediğine inanan Türkiye toplumunda büyük bir infiale yol açtı. Sözünü sakınmaması nedeniyle okları üzerine çektiği açıktı ve zaten ölüm tehditleri alıyordu. Bu tehditlerin yetkililer tarafından gözardı edilmesi bir yana, çok geçmeden katilin polisler tarafından övgüyle karşılandığının ortaya çıkması cinayetin örgütlü olduğu inancını pekiştirdi. Soruşturma ve dava da, katilin 22 yıl hapis cezasına çarptırılmasına rağmen dava ile ilgili tartışmalar da hâlâ devam ediyor.
Hrant Dink cinayeti İstanbul’daki Ermeni toplumunda, Ermenistan’daki ve Diyaspora’daki Ermenilerde, Türkiye’deki sivil toplumun büyük bir bölümünde dinmeyen sarsıntılar yarattı. Cinayetin her yıldönümünde Ermeniler, Türkler, Kürtler ve diğerleri de içinde olmak üzere, yüzbinlerin katıldığı anma ve yürüyüşler düzenleniyor. Agos yayınlanmaya ve kurucu yayın yönetmeninin çizdiği yolda yürümeye devam ediyor. Öte yandan onun mirasını taşıyan Hrant Dink Vakfı Türkiye’de demokratikleşme için, azınlık ve insan haklarına saygı için, aynı zamanda Türkiye ile Ermenistan arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için çalışıyor.
Referanslar ve Diğer Kaynaklar
1. Hrant Dink Foundation
2. Agos (Türkçe, Ermenice ve İngilizce)
3. “Istanbul Police Officers Arrested in Dink Murder Case”, The Armenian Weekly, 13 Ocak 2015
4. “Anniversary of Dink’s Assassination to Be Marked at EU Parliament”, Asbarez, 29 Aralık 2014
5. “Ex-police chief charged with negligence in Dink murder released pending trial”, Today’s Zaman, 25 Aralık 2014
6. “Key suspect in Hrant Dink murder trial Erhan Tuncel released”, Hürriyet Daily News, 7 Mart 2014
7. “Murdered journalist Hrant Dink remembered in Istanbul march”, euronews, 19 Ocak 2014
8. Wikipedia: “Hrant Dink”
Bizi takip edin
100y100f_073
Görsele ait bilgi
Hrant Dink’in, ellerinde Ermenice, Türkçe ve Kürtçe “Hepimiz Hrant Dink’iz” ve “Hepimiz Ermeniyiz” yazılı dövizler taşıyan yüz binin üzerinde kişinin katıldığı 2007’deki cenaze töreni.
Atıf ve kaynak
Fotoğraf: Kerem Özcan (6 fotoğraf), birleştiren Diliff (yazarlar tarafından yüklenmiştir) [izin için sayfaya bakınız], Wikimedia Commons
Facebook – Twitter – Instagram – Google+

Yorumlar kapatıldı.