Faik Akçay- Aydınlanma
Ermeni Soykırımı sürecinde, Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan Ermenilerle ilgili bazı sayısal veriler şöyledir: “Uygulama sonucunda, operasyonun beyni Talat Paşa’nın özel defterinde 972 bin 246 Ermeni’nin o ana kadarki topraklarından koparıldığını göstermektedir. 1911 yılında 1 milyon 256 bin 403 olan Osmanlı Ermenileri’nin kayıtlı nüfusu, tehcir sonrası 284 bin 157’ye düşürülmüştür.”(1)
1906 yılında yapılan resmî nüfus sayımına göre, Osmanlı İmparatorluğu’nda, 1.031.708 – 1.140.563 Ermeni yaşadığı, bu nüfusun genel nüfusa oranının %5.07-%5.46 düzeyinde olduğu görülmektedir.(2)
1914 Osmanlı İmparatorluğu nüfus sayımında, toplam nüfusun 13.390.000, Ermeni nüfusunun 1.173.422, Rum nüfusunun 1.564.939 olduğu saptanmıştır.(3)
“1927 yılı nüfus sayımından sonra da Türkiye’den Ermeni göçleri devam etmiştir. 1935 nüfus sayımında 1927 sayımına göre daha az sayıda Ermeni tespit edilmiştir. Kategoriler değiştiği için doğru mukayese yapmak mümkün olamayacaktır. Ancak 1935 yılındaki Gregoryen sayısını, 1927 yılındaki Ermeni dininde olanların sayısı ile karşılaştırıldığında %42’lik bir azalma olduğu görülmektedir.”(4)
Bu sayılar soykırımın boyutunu göstermektedir.
BAZI TANIKLIKLAR
Talat Paşa’nın öldürüldüğü olayın yargılanmasında, Ermeni Soykırımı konusunda Alman Mahkemesi’nde tanık olarak dinlenen, “Türkiye’de Beş Yıl” adlı yapıtıyla, bu topraklarda yaşadığı olaylarla ilgili anılarını yazan, Çanakkale Savaşı’nın Genel Komutanı, Alman Generali Otto Liman von Sanders’in eşi, konuyla ilgili bir tanıklığında şöyle demektedir: “Cemal Paşa’nın yanından gelen Orgeneral Limon Von Sanders’in eşinin: ‘Ah ne kadar yazık, bu yavrulardan, bu masumlardan, bu biçare kadınlardan bilmem ne istiyorlar? Kimler cinayet yapmışsa onları tecziye etsinler.(…) Dereler insan gövdeleri, çocuk başları taşıyor.”(5)
Ermeni çeteleri Osmanlı İmparatorluğu’ndan daha insanca yaşanacak haklar istemişlerse, bunun için vurmuş kırmışlarsa, bunda derelerde başları taşınan çocukların, eşikte, beşikte olan yavruların, kadınların, yaşlıları ne suçları olabilir? Bir halkın bir kesiminin işlediği suçun karşılığını, halkın tümüne yaşatmanın savunulacak bir yanı yoktur.
Osmanlı İmparatorluğu, dünya ülkelerinden gelen tepkinin etkisiyle Ermeni Soykırımı’nı tanımak zorunda kalarak, sorumluları yargılamıştır. İçişleri Bakanı’nın bu konuda yaptığı açıklama anlamlıdır.
“1919’da, bazı Türkler suçun (Ermeni Soykırı’mının) büyüklüğünü kabul ettiler. Yeni Osmanlı Hükümeti, savaş suçu mahkemeleri düzenledi ve Dahiliye Nazırı (İçişleri Bakanı) açıkça şöyle yazdı: ‘Dört beş yıl önce bu ülkede tarihte eşi olmayan, tüm dünyanın tüylerini ürperten bir suç işlendi. Suçun muazzam büyüklüğüne bakıldığında, faillerin beş on kişi değil, yüzler ya da binler olduğu anlaşılmaktadır… Bu trajedinin İttihatçı Merkez Komite’nin kararları ve emirleriyle planlandığı şimdiden kanıtlanmıştır.’”(6)
“Kısa bir süre sonra bu rejim daha milliyetçi bir rejim tarafından devrildi ve duruşmalar durduruldu. O zamanda beri Türk hükümetleri ya inkar ya da sessizlik politikası izledi. Ama birkaç cesur tarihçi ve gazetecinin aykırı görüşleri de ulusal gazetelerde yayımlandı. Taner Akçam Yeni Binyıl’da (08 Ekim.2000) şöyle der: ‘1915 olaylarının BM 1948 tanımlarına göre soykırım tanımına girdiği tartışma götürmez.’ Ayrıca Atatürk’ün kendisinin de bu olaylara katliam dediğini belirtir, ki soykırım kelimesi icat edilmeden önce bu kelime aynı şeye tekabül ediyordu. Halil Berktay da Radikal’de (09 Ekim 2000) aynı dürüstlüğü göstermiştir.”(7)
Tüm soykırımlara, savaşlara, ölümlere karşı durmak, insan olmaya bir çağrıdır. Acı olaylarla yüzleşilerek, bir daha yaşanmamalarına katkı sunma çabasıdır.
*
(1) Aydın, Erdoğan, Ermeniler ne yaşadı? Sorumluluğu nerede aranmalı? Utanç ve Onur, 1915-2015 Ermeni Soykırımı’nın 100. Yılı, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2015, s. 38
(2) Vikipedi, özgür ansiklopedi
(3) Vikipedi, özgür ansiklopedi
(4) Türkiye’de Kalan Ermeni Nüfus | Atatürk Araştırma Merkezi, www.atam.gov.tr/dergi/sayi-62/turkiyede-kalan-ermeni-nufus
(5) 1 numaralı kaynakça, s. 37
(6) Yazar, Andonian, A. 1920, Oocuments officiels concernant les massacres armeniens, Paris, Turabian, s. 167-68 yapıtını kaynak göstermektedir.
(7) Mann, Michael, Demokrasinin Karanlık Yüzü, İthaki Yayınları, İstanbul, 2012, s. 179
*Araştırmacı Yazar
Yorumlar kapatıldı.