Rusya ile yaşanan uçak krizinde hükümetin “özür” girişiminde bulunduğu ancak Rusya’dan duyurulmamasını istediği öğrenildi. Rusya’nın ise resmi özür beklediği için öneriyi reddettiği bildirildi..
Türkiye’nin Suriye sınırında Rus uçağını düşürmesi sonrasında Hükümetin Rusya’ya ‘özür’ teklifi götürdüğü, Rusya’nın ise ‘resmi özür’ istediği için teklifi geri çevirdiği öğrenildi. Ankara diplomasi kulisleri, Rusya-Ankara arasında uçak düşürülmesi krizi ile ilgili önemli bir bilgi ile çalkalanıyor. 24 Kasım’da Türkiye’nin, Suriye sınırında operasyon yapan Rus uçağını sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle düşürmesinin ardından Ankara-Moskova ilişkileri gerildi. Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) gibi, iki ülkenin her alanda stratejik işbirliğini öngören kritik önemi haiz mekanizma askıya alınırken, Türkiye-Rusya ilişkilerinin nasıl ve hangi koşullar içinde düzeltilebileceği sorusuna yanıt aranmaya başlandı. Krizin ilk saatlerinde NATO’nun ve ABD’nin Türkiye’ye mesafeli durması dikkat çekti. Bu hükümetin beklemediği bir durumdu. İddialara göre, gelişme üzerine hükümet içinde hızlı bir değerlendirme yapıldı. Erdoğan’ın ve hükümetin, uçağın düşürülmesinin hemen ardından ortaya koyduğu yaklaşıma ters düşmeyecek ve kamuoyu önünde sıkıntı yaratmayacak formüller aranmaya başlandı.
HÜKÜMETİN TEKLİFİ
Kulislerde anlatılanlara göre, Rusya uçak düşürülmesine en üst makamdan çok sert tepki verince ve bizzat Putin devreye girince, Ankara gerilimi düşürme arayışına girdi. Rusya’nın peş peşe yaptırımları sıralaması sonrası iki ülke yetkilileri arasında yoğun bir trafik yaşandı. Türkiye’nin en üst düzeyde “kişisel özür dilemesi” gündeme geldi. Ancak Türk tarafının bir şartı vardı. Bu özür dileme en az bir yıl kamuoyuna açıklanmayacaktı. “Kişisel olarak güçlü şekilde özür dileriz. Bunu nota teatisi ile de yaparız. Ancak bunu en az bir yıl kadar saklı tutun” mesajı Moskova’ya iletildi. Moskova ise bu talebi reddetti. Talep birkaç kez tekrarlandı, Moskova her seferinde aynı yanıtı verdi, “hayır” dedi. Moskova yönetimi, “kişisel olarak değil, Türkiye’nin resmi özür dilenmesini ve bunun diplomatik teamüllere uygun şekilde yapılmasını” istedi.
PARİS ZİRVESİ
Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ısrarla telefonla araması ve Paris’te yapılan İklim Zirvesi sırasında ikili görüşme için randevu talep etmesinin arka planında da bu formülün yer aldığı bildirildi.
Rusya’nın tavrı sonrasında yeni bir durum değerlendirmesi yapan Erdoğan ve AKP Hükümeti, krizin başta tarım, turizm ve tekstil sektörü olmak üzere ciddi sonuçları olacağı ve geniş bir halk kesiminde tepkilere yol açacağı hesabını yaptı. Bunun yaratacağı kayıpları en aza indirmek için İsrail modeli uygulanması ve Rusya’ya karşı sertlik politikası izlenmesi, kamuoyunun arkaya alınması planı benimsendi. Bu çerçevede Erdoğan ve Davutoğlu’nun konuşmalarında Rusya’ya yönelik eleştiriler öne çıktı.
TOPLANTIDA TARTIŞMA
Başkent kulislerine düşen bir başka iddia da, uçak krizi nedeniyle asker ve MİT’in kapalı kapılar ardında karşı karşıya gelmesi oldu. İddialara göre asker ve MİT’in üst düzey yöneticileri arasında, uçağın düşürülmesine giden sürece ilişkin Güvenlik Koordinasyon Toplantısı’nda ciddi tartışmalar yaşandı.
Rusya, iki ülke ilişkilerinin düzeltilmesinin ilk adımı olarak üç şart öne sürdü. Türkiye’nin resmi olarak özür dilemesini, sorumluların cezalandırılmasını ve uçağın düşürülmesinden doğan zararın tazmin edilmesini istedi. AKP hükümeti ise bu koşulların kabul edilmeyeceğini açıkladı.(Aydınlık)
Yorumlar kapatıldı.