URFA (DİHA) – Urfa’da 1919-1921 yılları arasında Ermeni Yetimhanesi olarak kullanılmış bir binanın 1960 yılında İmam Hatip Ortaokulu’na çevrilerek ismi verilen Şehit Nusret’in, Ermeni katliamından yargılanıp idam edilen eski Urfa Kaymakamı olduğu öğrenildi. Osmanlı İmparatorluğunun son yıllarında Ermenilere yönelik hayata geçirdiği “tehcir” politikasının demografik yapısını en fazla etkilediği kentlerden birisi olan Urfa’da, yetim kalan çocukların barındırıldığı bir binaya verilen ismin, çocukların ebeveynlerini katleden Şehit Nusret olarak yaşatıldığı öğrenildi.
Urfa’da tehcir sırasında ebeveynleri katledilen ya da göç yoluna düşürülen Ermeni çocuklarının 1919-1921 yılları arasında yatılı kaldığı ve aynı zamanda halı fabrikası olarak kullanılan Ermeni Yetimhanesi isimli binaya dair bilgi veren adını vermek istemeyen ve günümüzde kendisini Müslüman olarak tanıtan bir Ermeni yurttaş, binaya 1960 yılında Şehit Nusret İmam Hatip Ortaokulu isminin verildiğini söyledi.
‘Nusret Ermenileri katletmekten idam edildi’
Şehit Nusret denen şahsın 1914 yılında Bayburt Kaymakamlığı’na atandığını ve kısa süre ilçede Ermeni soykırımının başladığını belirten yurttaş, şunları anlattı: “Doğu Anadolu’da bu olaylar cereyan ederken Osmanlı idaresi 1915’te Ermeni Tehciri Kanunu ile Ermenilerin katliamını başlattı. Bayburt’ta görevli olan Nusret kendi bölgesindeki Ermenilerden sorumlu tutuldu. Ermenileri Erzincan’a sürgün etti. Ermenilerin Erzincan’a gönderilmeleri, onların ölüm fermanı demekti. Bu fermanı imzalayan ise Urfa’ya 1917 yılında kaymakam olarak atanan Behramzade Nusret’di. İttihatçılar, Ermeniler başta olmak üzere Süryaniler ve Hıristiyanların katliamından sorumlu tutulup yargılandı. Görülen 63 dava sonucunda toplam 20 idam hükmü verildi, ancak 3’ü yerine getirildi. İdam hükmü alanlardan biri de Kaymakam Nusret idi. Urfa Kaymakamı Behramzade Nusret, 1920’de Ermenileri katletmekten yargılanıp idam edildi.
” Yetimhanenin başhemşiresinin tarihe notu
Döneminde söz konusu yetimhanede başhemşire olarak görev yapan Mary Caroline Holmes’in tarihe düştüğü notlar ise, trajedinin boyutlarını gösteriyor. Holmes, şunları kaydetmiş: “Yetimhanede herhangi bir Müslüman’a karılık yapmamış, 12 yaşının üzerinde kız pek yoktu. Bir kaçı da 10 yaşından itibaren karılık yapmış.”
Katliamcının ismi korunuyor
Demokrasi Caddesi üzerindeki bina, tüm görkemiyle dururken, idam edilerek Ermeni katliamcısı olduğu kesinleşen Şehit Nusret ismini ise halen koruyor. Geçmişin yetimhanesi, günümüzün İmam Hatip Ortaokulu olan yapıdan içeri girildiğinde bahçede koşuşturan çocuklar, yıllar önce yetimhanenin bahçesinde katliamdan kalan çocukların yaralarını hatırlatıyor. Okulda şu sıralarda mescit olarak hazırlığı devam eden inşaatın ise, dönemin mahzeni olduğu görülüyor. Okul yetkilileri Ermeni Yetimhanesi olduğu bilgisini doğrularken, tarihi yapı hakkında bilgilendirme levhasının olmaması ve sadece Kaymakam Nusret’in kim olduğuna dair yazının varlığı Ermeni çocuklarının yaşadığı kıyımın gerçekliğini gölgede bırakıyor.
(adö/mç/rp) –
Yorumlar kapatıldı.