Hrant Kasparyan / Demokrat Haber
60. yıl geçmesine rağmen devletin hâlâ özür dilemediği utanç tarihinin yıldönümünde, İstanbul ve Ankara’da “Bir daha asla” etkinlikleri düzenleniyor. Türkiye’de yaşayan Rumlar başta olmak üzere gayrimüslim azınlıklara yönelik olarak 6-7 Eylül 1955’te gerçekleştirilen talan ve yağma saldırılarında hayatını kaybedenler ve mağdur olanlar İstanbul ve başkent Ankara’da düzenlenen çeşitli etkinliklerle anılıyor. Türkiye’nin yakın tarihine kara bir leke olarak geçen ve 6-7 Eylül Pogromu olarak anılan örgütlü saldırıların 60. yıldönümünde, İstanbul, Atina ve Ankara merkezli sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, “Bir daha asla” demek için ilk kez bir araya geliyor.
Resmi kayıtlara göre 15 kişinin öldürüldüğü ve başta Rumlar olmak üzere binlerce Ermeni, Süryani ve Yahudinin Türkiye’yi terk etmesine sebep olan 6-7 Eylül Pogromu’nda hayatını kaybedenler, İstanbullu Rumların Evrensel Federasyonu ile Irkçılığa ve Milliyetçiliğe Dur De Platformu tarafından İstanbul’daki Galatasaray Meydanı’nda bugün düzenlenen basın açıklaması ve adalet talebiyle yapılan protesto ile anıldı.
“HAK İHLALLERİNİN GİDERİLMESİ HEPİMİZİN YARARINA”
İstanbullu Rumların Evrensel Federasyonu adına açıklamada bulunan Dimitri Françis, 6-7 Eylül 1955 Pogromu gibi kitlesel şiddet olaylarının yıldönümlünde düzenlenen anmaların, hiçbir zaman ve hiçbir yerde bir kez daha şiddet olmaması için yapıldığında anlam kazanacağına dikkat çekti.
Anma töreninin, olaylarda hedef alınan Rum, Ermeni, Süryani ve Yahudi toplumlarıyla dayanışma mesajı olduğunu belirten Françis şöyle devam etti: “Bizler Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak uğramış olduğumuz insan hakları ve vatandaşlık hakkı ihlallerinin Anayasa’nın temel hükümlerine karşı olduğunun altını çiziyoruz. TBMM’nin Kasım 2012 tarihinde yayınladığı Darbeler Araştırma Komisyonu Raporu’nda 6-7 Eylül 1955 kitlesel şiddet olayının Türkiye’de demokrasinin gerilemesine sebep olan rejim sapmalarının ilk adımı olduğu açıkça belirtilmektedir. İstanbullu Rum toplumu olarak, insan hakları ve vatandaşlık hakları ihlallerinin neticelerinin mümkün mertebede giderilmesinin tüm Türkiye vatandaşlarının da yararına olacağına inanıyoruz.”
“DEVLET 6-7 EYLÜL MAĞDURLARINDAN ÖZÜR DİLESİN”
DurDe Platformu adına yapılan basın açıklamasını ise Gonca Şahin okudu. 6-7 Eylül Pogromu’nun, “Sünni-Müslüman Türk” nitelikli tek tip ulus yaratma projesinin eseri olduğunu belirten Şahin, 1915 Ermeni Soykırımı’nı müteakiben devletin azınlıklara yönelik olarak uygulamaya devam ettiği yok etme politikalarına değindi.
Şahin açıklamasının devamında şunları söyledi: “Bizzat milletvekilleri, ana akım medya ve üst düzey kamu görevlileri tarafından Ermeni kimliğini aşağılayan tutum; Yahudilere karşı Naziler tarafından gerçekleştirilen Holokost’u ve toplumda yaygın antisemitizmi meşrulaştıran nefret söylemleri 1915’ten bu yana yürütülen ulus-devlet politikalarının uzağında olmadığımızı gösteriyor.”
Barışçıl ve demokratik bir Türkiye’nin, homojen ulus tasarımından kopmadan mümkün olmayacağını vurgulayan Şahin, “Bunun ön koşulu ise gayrimüslim yurttaşların eşit vatandaş olarak kabul edilmeleri, geçmişteki mağduriyetlerin telafi edilmesi ve özür dilenmesidir. Devlet 6-7 Eylül mağdurlarından özür dilesin, ırkçı ve ayrımcı uygulamalara derhal son verilsin” dedi.
Galatasaray Meydanı’nda düzenlenen basın açıklaması ve protestonun ardından, Cezayir toplantı salonunda Yorgos Mutevellis’in 6-7 Eylül Pogromu’na ilişkin olarak hazırladığı “Korkunç Gece” adlı belgeselin gösterimi yapıldı.
Türkiye’nin, Rum, Ermeni, Süryani ve gayrimüslim azınlıklara yönelik uyguladığı yok etme politikaları ve bu doğrultuda yapılan operasyonlarla azınlıkları göç etmeye mecbur bırakarak ürettiği nüfus mühendisliği uygulamaları, düzenlenen bir panelle de ele alındı.
İstanbullu Rumların Evrensel Federasyonu ile Irkçılığa ve Milliyetçiliğe Dur De Platformu tarafından düzenlenen panele Prof. Dr. Nikolaos Uzunoglu, gazeteci-yazar Rıdvan Akar ve Strasbourg Üniversitesi’nden Prof. Dr. Samim Akgönül konuşmacı olarak katıldı.
6-7 EYLÜL 1955’TE ÖLDÜRÜLENLER İÇİN İLK ANMA AYİNİ
İstanbullu Rumlar, 60. yıldönümünde, 6-7 Eylül Pogromu’nda öldürülenler için bu yıl ilk kez bir anma ayini düzenliyor. 6-7 Eylül 19155’te hayatını kaybedenler için İstanbul Yeniköy’deki Ayia Yorgi Rum Kilisesi’nde 6 Eylül 2015 Pazar sabahı saat 10:30’da anma ayini düzenlenecek.
İHD: TEZGÂHLANAN OPERASYONU BİR KEZ DAHA LANETLEYECEĞİZ
Cumhuriyet tarihinde 6-7 Eylül Pogromu’yla zirve yapan azınlık karşıtı devlet politikaları, İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komisyon’un düzenleyeceği bir protesto ve anma ile de ele alınacak.
6 Eylül 2015 Pazar günü saat 18:30’da İstanbul Beyoğlu’ndaki Galatasaray Meydanı’nda bir araya gelme çağrısında bulunan İHD Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komisyonu konuya ilişkin olarak yayımladığı duyurusunda şu ifadelere yer verdi:
“6-7 Eylül 1955’te Kıbrıs bahanesiyle Rumlara karşı kışkırtılan kitleler İstanbul’da ve bir dizi başka ilde ellerinde Türk bayraklarıyla Rum, Ermeni, Süryani ve Yahudilere ait ev ve işyerlerine saldırdı. Yaktılar, yıktılar, yağmaladılar, öldürdüler, tecavüz ettiler.
60. yılında, 6-7 Eylül pogromunu utançla anmak için, Türkiye Cumhuriyeti devletinin, Rumlara nefret ateşini fitillemek üzere Selanik’te tezgâhladığı ‘özel operasyonu’ bir kez daha lanetlemek için, bu toplumda devletin emrinde, her daim hazır ve nazır olan yaygın ırkçılığa ‘Hayır’ demek için, Galatasaray Meydanı’nda olacağız.”
BÜYÜKADA’DA 6-7 EYLÜL SERGİSİ AÇILIYOR
6-7 Eylül Pogromu hakkında bu yıl ilk kez İstanbul Büyükada’daki Adalar Müzesi’nde bir sergi açılacak. “Adaların tanıklığıyla 6-7 Eylül” başlıklı serginin açılışı, 7 Eylül 2015 Pazartesi günü saat 17:00’de başlayacak. Serginin açılışının ardından ise Büyükada’daki Çelik Gülersoy Kültür ve Sanat Merkezi’nde düzenlenecek olan etkinlikte Atina’da yapılacak olan 6-7 Eylül anmasına internet üzerinden canlı bağlantı sağlanacak. Anmanın ardından Yorgos Mutevellis’in 6-7 Eylül Pogromu’na ilişkin olarak hazırladığı “Korkunç Gece” adlı belgesel gösterilecek.
ANKARA’DA “BİR DAHA ASLA” ETKİNLİĞİ DÜZENLENİYOR
Başkent Ankara’da ise aralarında İnsan Hakları Derneği, Ankara Düşünceye Özgürlük Girişimi, Devrimci 78’liler Federasyonu, HDK, ÖSP, Kurd-Der, Jineps, Kaldıraç, Aka-Der’in de bulunduğu sivil toplum kuruluşları, 6-7 Eylül anma etkinliği düzenliyor.
7 Eylül Pazartesi günü saat 12:30’da Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde bir araya gelecek olan Ankaralı sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, 6-7 Eylül Pogromu’na ilişkin fotoğraf sergisi düzenleyecek ve basın açıklaması yapacak.
Yorumlar kapatıldı.