Ermeni Kilisesi, dünyada Hıristiyanlığın en eski geleneklerinden biridir. Ermenilerin, İ.S. 301 olarak kabul edilen tarihte, Surp Krikor Lusavoriç öncülüğünde Hıristiyanlığı benimsemesinden sonra – çoğu kez pagan ibadethanelerin yerine – kiliselerin inşası çalışmaları başladı. Hıristiyan dünyasında Meryem Ana’nın insanlara görünmesi oldukça sık olsa da, İsa ancak birkaç kez görünmüştür. Bunlardan birini Surp Krikor yaşamış, ona görünen İsa altın bir çekici yere vurarak oraya bir ibadethane inşa edilmesini istemiştir. Bu söylence, orada yapılan kiliseye “Tanrı’nın Tek Oğlu Yere İndi” anlamına gelen “Eçmiyadzin” adının verilmesine neden olmuştur.
Bu nedenle Ermeni geleneğinde Eçmiyadzin büyük bir kutsallığa sahiptir. Dolayısıyla burasının Tüm Ermeniler Katolikosu, yani Ermeni Apostolik Kilisesi’nin lideri konumundaki Patriğin ve Eçmiyadzin çatısı altında Diyakozluk mertebesine yükselenlerin makamı haline gelmesi hiç de şaşırtıcı değildir. O dönemde, 4. yüzyılın başlarında, kilisenin bulunduğu Vagharşapat, Büyük Ermenistan Krallığı’nın başkentiydi. Sonraki dönemlerde başkentler ve krallıklar değiştikçe Katolikosluk makamının bulunduğu yerler de değişti.
Ermeni Platosu ve Kilikya’nın çeşitli önemli merkezlerinde bulunan, şu ya da bu nedenle “Katolikos”luk ünvanını üstlenen ya da bu ünvanın verildiği başka Ermeni Episkopos ve Patrikler de vardır. Eçmiyadzin’in tekrardan Patriklik merkezi haline geldiği yıl 1441’dir ve o yıldan itibaren burası, bölgedeki politik istikrarsızlıklara, özellikle SSCB’de Stalin döneminde din ve dini kurumlar üzerindeki aşırı baskılara rağmen, Baş Patriklik makamı özelliğini korumuştur
Ermeni Kilisesi, birden fazla Patriğin bulunması da dahil, bir takım farklılıklar barındırır; nitekim Ermeni Katolik ve Ermeni Evanjelik (Protestan) mezhepleri bulunmaktadır. Bu farklılıkları birbirine bağlayan bir unsur, diğer kutsal simgelerin yanı sıra, yedi yılda bir hazırlanan, vaftiz töreni sırasında, Kutsal Ruh’u simgelemek üzere güvercin formunda bir mahfaza içinde ağıza verilen Miron, başka bir değişle Kutsal Vücut Yağı’dır. Eski yağ, yeni hazırlananla karıştırılarak simgesel değeri güçlendirilir ve süresi uzatılmış olur. İsa’nın çarmıha gerilmesi sırasında kullanılan mızrak, çarmıhın kendisi, Surp Krikor Lusavoriç’in sağ eli tarafından takdis edilmeyi de içeren tören sırasında çeşitli yağlar, otlar, çiçekler ve diğer bitki özlerinin bir karışımı kullanılır. Toplam sayısı 40 olan bu bileşenler bu amaçla yurtdışından çeşitli yerlerden getirilmiş, özel bir tarife göre kırk gün boyunca pişirilmiş ve demlenmiştir.
Kutsal Vücut Yağı, Eçmiadzin’den dünyanın her yerindeki Ermeni kiliselerine doğru yola çıkar. ABD, Kanada, Arjantin, Almanya, Avustralya, İtalya, Mısır, Hollanda, Suriye, Gürcistan, Hindistan Yunanistan, Etiyopya, Romanya, Brezilya, Avusturya, İran, Belçika, Uruguay, Bulgaristan, Irak, İngiltere, Venezuela, Fransa, Rusya ve diğer yerlerde de Eçmiyadzin’in yetkisi altında hizmet veren Diyakozlar ve kiliseler bulunmaktadır.
Referanslar ve Diğer Kaynaklar
1. The Eastern Diocese of the Armenian Church of America. “The Mother See of Holy Etchmiadzin”
2. The Armenian Church, Mother See of Holy Etchmiadzin. “Dioceses”
3. The Armenian Church, Mother See of Holy Etchmiadzin. “Blessing of the Holy Chrism”
4. Louis Sahagun. “Armenian priests journey for jars of holy oil”, Los Angeles Times, 11 Ekim 2008
5. Wikipedia: “Armenian Apostolic Church”
Bizi takip edin
A photograph published in 1901 of Catholicos Mkrtich Khrimyan being anointed with the Holy Muron
Görsele ait bilgi
1901’de yayımlanan Katolikos Mkrtich Khrimyan’ın Kutsal Vücut Yağı ile yağlanmasını gösteren fotoğraf.
Atıf ve kaynak
H. F. B. Lynch [Genel kullanıma açık alan], bkz. Wikimedia Commons
Facebook – Twitter – Instagram – Google+
Yorumlar kapatıldı.