İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Almanya 1915 Olaylarına Ne Diyecek?

Cem Dalaman
1915 olaylarının 100. Yıldönümü öncesinde Avrupa Parlamentosu’nun yaşananları “Ermenilere yönelik soykırım” olarak tanımlayıp, Türkiye’nin bunu tanımasını talep etmesinin ardından, gözler AB’nin lokomotifi Almanya’da bu konuda devam eden tartışmalara döndü. Ülkede haftalardır “1915’te yaşananlar soykırım olarak tanınmalı mı, tanınmamalı mı?” tartışması sürürken, Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier Federal Hükümet adına konuyla ilgili ilk kez görüş belirtti ve ‘soykırım’ kavramını kullanmadan “Ermeni halkına yönelik zulüm, bir kavram ya da bu kavrama ilişkin tartışmayla sınırlandırılmamalıdır” şeklinde konuştu.

Resmi bir ziyaret için bulunduğu Estonya’da düzenlenen bir basın toplantısında konuşan Steinmeier, konuyla ilgili tartışmaların yeni olmadığını, kendisinin geçen yıl Türk ve Ermeni meslektaşları ile bir araya gelerek, “Tarihin bu zor ve korkunç bölümünün hesaplaşması için ortak bir süreç başlatılmasını” önerdiğini, ancak bunun iki komşu ülke arasında gerçekleşmediğini söyledi.
Alman Federal Meclisi’nin konuyla ilgili gelecek hafta bir açıklama yapacağını, ancak açıklamayla ilgili detayların henüz tamamlanmadığını belirten Steinmeier, “Ermeni halkına yönelik katliam ve zulümden 100 yıl sonra, bunları anlatacak doğru dili bulmaya çalışıyoruz” dedi.
Federal Parlamento’da gelecek hafta 24 Nisan Cuma günü 1915 olaylarıyla ilgili hükümetin önergesi görüşülerek oylanacak. Federal Hükümet tarafından hazırlanan önergede soykırım kavramı yerine “Ermenilere yönelik kıyım ve sürgün” kavramlarının kullanılacağından yola çıkılıyor.
Berlin’deki gözlemciler, Alman hükümetinin 7 Haziran seçimleri öncesinde Türkiye ile gerilime neden olmak istemediğini, ayrıca Ermenistan ve Türkiye arasındaki ilişkileri daha da zora sokmamak için böyle bir tavır aldığını savunuyor. Ancak muhalefetteki Yeşiller ile Sol Parti’nin yanı sıra, koalisyon partileri Hristiyan Birlik Partileri ile SPD’den de, önergede soykırım kavramının yer almasını talep eden çok sayıda siyasetçi bulunuyor.
Nitekim Federal Hükümet’in Ermenistan raportörü Christoph Bergner, “Önergede soykırım kavramının bulunmaması kabul edilemez. Bu 100 yıl önce yaşananları olduğundan daha küçük göstermeye çalışmaktır. Olanların tartışmasız bir şekilde isimlendirilmesi gerekir” şeklinde konuştu.
Merkel hükümeti, Ocak ayında yaptığı bir başka açıklamada da, 1915 olayların değerlendirmesinin tarihçilere bırakılması gerektiğini belirterek, “Yapılan katliam ve tehcirle ilgili detaylar Türkiye ve Ermenistan’ın konusudur” şeklinde görüş belirtmişti.
Bu arada Federal Cumhurbaşkanı Joachim Gauck’un da hükümetin çizgisine mesafeli olduğundan yola çıkılıyor. Gauck, Berlin’de 23 Nisan Perşembe günü Almanya Katolik Kilisesi, Alman Protestan Kilisesi ve Almanya Ermeni Kilisesi’nin ortak düzenleyeceği ayine katılacak.
Berlin Katedrali’nde düzenlenecek ortak ayinin başlığı, “Ermenilere, Süryanilere ve Pontus Rumları’na yönelik soykırımı anma ayini.”
Cumhurbaşkanlığı Basın Dairesi “Cumhurbaşkanı Gauck Berlin’de katılacağı ayinde, Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeniler ve diğer Hıristiyan azınlıkların yaşadığı acıları anacak” şeklinde açıklama yaparken, Gauck’un ayinden sonra konuşacağı ve konuşmasında “soykırım” kavramını kullanma ihtimalinin güçlü olduğu tahmini yapılıyor.
Federal Hükümet, 24 Nisan 2015’te Ermenistan’ın başkenti Erivan’da yapılacak anma törenlerine Avrupa Birliği’nden sorumlu Devlet Bakanı Michael Roth‘un gönderileceğini duyurmuştu.
Aynı tarihte Çanakkale’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde düzenlenen ‘Çanakkale Savaşları’nın 100. Yılı’ anma törenlerinde ise Almanya’yı Savunma Bakanlığı Müsteşarı Markus Grübel temsil edecek.

Yorumlar kapatıldı.