İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Doğumunun 111. Yılında Ünlü Ressam Arşil Gorki’nin Anısına/ ԱՐՇԻԼ ԿՕՐՔԻԻ ԾՆՆԴԵԱՆ 111-րդ ՏԱՐԵԴԱՐՁԻՆ ԱՌԹԻՒ

1915 Soykırım  kurbanı Vostanik  Manuk  Adoyan’ın Hüzünlü  Yaşam Öyküsü
Ünlü Ressam Arşil  Gorki.(15/4/1904-1948) 
Yaşamı bir trajedi ile başlayıp yine bir trajedi ile sona eren ünlü ressam Arshile Gorki 20.y.y.Amerikan resim sanatının  en önemli simalarından biri olmayı başarmış15 Nisan 1904 tarihinde VAN doğumlu bir Ermeni:Kilise kayıtlarına göre adı Vostanik Manuk Adoyan:Vostanik Manuk  henüz 6 yaşındayken babası çalışmak için eşini ve çocuklarını Van´da  bırakarak Amerika’ya gurbet yoluna çıkar,Vostanik 11 yaşında 1915 Felaketini yaşar,kırım nedeniyle  annesi ve kızkardeşi ile Erivan’a göç etmek zorunda kalır.

 Ancak felaketler orda da peşini bırakmaz,Erivan’da sıkıntılar,sefalet ve yoksulluklar yaşar, henüz 15 yaşında iken , annesi açlık ve yoksulluktan ölür.
9 ay süren uzun bir yolculuktan sonraVostanik ve kardeşi Hartuş birlikte New-York’un Ellis adasına ulaşırlar.1920 yılında artık iki kardeş  Amerika’da  babalarının yanındadırlar,ancak sıkıntılar ve zorluklar peşlerini bırakmaz,çetin bir yaşam mücdelesine girişirler.
Vostanik Amerika’da kendini,hayranı olduğu  yazar Maksim Gork’nin akrabası, Arshile(Arşil) Gorki olarak tanıtır.1922 yılında Boston’da ”New School of Desıgn”adlı bir  sanat akademisine  kaydını yaptırır, daha sonraları aynı akademide öğretim  görevlisi olarak  görev alır, Amerika resim sanatının  önemli kişilerine  hocalık yapar.

 Arşil Gorki hayatının hiç bir döneminde ,yaşadığı felaketleri resimlerine  yansıtmamıştır,fakat, yaşadığı büyük  trajedileri de tamamen içselleştirmiştir.
1930 lu yıllarda, dönemin bir  çok ressamları gibi o da çok yoksuldu: 1920 lu yıllarda Picasso,Miro,Matısse gibi ünlü ressamların geliştirdiği Post-Empresyonizm akımın etkisine rağmen, O,1940 lara doğru kendi çizgisini yakalamış , özellikle 1942-1945 yılları arasında New York sanat ortamının  önde gelen lider sanatcısı olmuştur :Bir çok sanat eleştirmenleri  soyut dışavurumculuğunun başlangıcını Arshile Gorky’e  bağlarlar.
Ancak,onun hayatının bu en verimli yılları  üst-üste  gelen  felaketlerle  kesintiye uğrar,önce atölyesi yanar, sonra kanser olduğunu öğrenir, geçirdiği trafik kazasında  resim  yaptığı sağ elini  yaralar ve felç geçirir.
1948 yılında 44 yaşındayiken kendini asar ve çok sevdiği annesine  kavuşur.
 Vostanık  Manuk Adoyan’ın ,1912 yılında  henüz 7 yaşında iken  babasına  yollanmak  üzere annesiyle  çektirdiği bir fotografı vardır,bu fotograftan  yola çıkarak yaptığı iki resim onun annesi ile ilgili duygularını yansıtır.Bir söyleşide şöyle anlatır  bu ilişkiyi:”Resim yaptığım zaman sık sık kendime öyküler anlatırım,yaptığım resimlerle alakası olmayan öyküler, çocukluğumda annemin uzun önlüğünü yüzüme kapatıp gözlerimi  yumduğumda pek çok öykü dinlerdim ondan, portresinde  gördüğünüz gibi, bir uzun beyaz bir önlüğü, bir de işlemeli önlüğü vardı annemin, annemin  bana anlatığı öyküler ve önlüğündeki işlemeler kafamda sık sık  birbirine  karışırdı.Tüm  hayatım boyunca  annemin anlattığı öyküler ve önlüğündeki işlemeler belleğime resim olarak  yerleşmiştir”
Bu resimden yola çıkarsak yaptığı ”Sanatçı ve Annesi”adlı eserine, 1926 yılında  başlamış ve asla bitirememiştir.Yine aynı söyleşide  bu durumla ilgili olarak şunları söyler: ”Birşey bittiği zaman  ölmüş demektir,ben sonsuzluğa inanırım.Hiç bir zaman bir resmi tamamlamam, yani bitirmem” Arşil Gorki ölümünü asla kabullenemediği annesinin yaşamını, iç dünyasında sürekli yaşattığı gibi, onu eserinde de yaşatmaya çalışmıştır.
Sanatçı ve Annesi adlı resimde  annesinin elleri yarım bırakılmış ve ayrıca esas fotograftaki Arşil’in(Vostanık’in) elinde tuttuğu  çiçekler  de bu resimde  silinmiş. O bitmemişlik duygusu  ve melankoli adeta tüm resme hakimdir.
Arşil Gorki’nin çocukluğunda  yaşadığı büyük  felaketin izlerini, sadece bu eserinde  yansıttığını  görebiliriz. Yaşadığı acı ve dramları ,bu resim dışında, diğer hiçbir eserinde yansıtmamıştır,ama onları adeta içselleştirmiştir.Tıpkı ismini aldığı mitolojideki AŞİL(Akhileus- Yunan mitolojisinin önemli kahramanlarından biri) gibi annesi tarafından ölümsüzleştirilen   biri olmak istemiş,acıları içine  gömmüş ve Aşil(Akhileus) gibi sağlam ve dayanıklı olmayı denemiştir.Fakat Arşil Gorki’nin zayıf yanı  çocukluğundaki anılar olmuş,annesine duyduğu sevgi onu hiç yanlız bırakmamış ve çocukluğunda yaşadıklarının etkisiyle yaşadığı buhranları yenemiyerek 1948 yılında  kendini asarak intihar etmiştir.
 Dr.med.Sarkis Adam
 ԱՐՇԻԼ ԿՕՐՔԻԻ  ԾՆՆԴԵԱՆ  111-րդ ՏԱՐԵԴԱՐՁԻՆ
ԱՌԹԻՒ
ՈՍՏԱՆԻԿ ԱՏՕԵԱՆԻ  ԿԵԱՆՔԸ ԴԱԺԱՆ ՍԿՍԱՒ, ԴԱԺԱՆ  ՎԵՐՋԱՑԱՒ:
Կենսագրութիւնը(1904-1948)
Ոստանիկ Ատօեան ծնած է 15/4/1904 թուականին Վանի մէջ իր նախնական կրթութիւնը  ստացած է Վանի հայկական դպրոցի մէջ։ 1914 թ. մօր՝ Շուշանիկ Տէր-Մարտիրոսեանի և երեք քոյրերի հետ  կը գաղթեն Հայաստան։ Ոստանիկը ուսումը կը շարունակէ  Երևանի թեմական դպրոցի մէջ, ուրտեղ կ’ուսանի նկարչութիւն և փայտի փորագրութիւն։ 1916 թ. մեծ քուրօջ հետ  կը մեկնին ԱՄՆ: 1919 թ.  կը մահանայ  մայրը։  1920թ. Ոստանիկը եւ քոյր կը մեկնին , իրենց հօր մօտ , որը նախապէս օրապահիկը շահելու համար մեկնաց էր ԱՄՆ։ 1922 թ.կ’արձանագրուի  Պոստոնի նկարչական դպրոց։1924թ. կը տեղափոխուի Նիւ Յորք, սկզբնային շրջանին կ’ուսանի Ազգային Ակադեմիա, ապա Արուեստի Կենտրոնական դպրոցի մէջ, ուրտեղ  1926-թուականէն սկսեալ  5 տարի  կը դասաւանէ գծանկար և գեղանկար։ 1924 թ. Ոստանիկ Մանուկ Ատոեանը, իր անունը  կ’անուանափոխ է եւ կ’անուանուի Արշիլ Կօրքի անունով։ 1933 թուականին կը միանայ  նկարիչներուն օգնութեան կառավարական ծրագրին  և պատուէր կ’ստանայ  Նիւ Յորք օդանաւակայանի որմնանկարի բանօն ստեղծագործելու համար։ 1935 թ.կ’ ամուսնանայ Մարնի Ջորջի հետ, սակայն մէկ տարի վերջ  կ’ամուսնալուծուի ։ 1939 թ. կը մասնակցի Նիւ Յորքի համաշխարհային ցուցահանդէսի  յարդարական(տէքօրաթիֆ):

աշխատանքներուն։ 1941 թ. երկրորդ անգամ կ’ամուսնանայ 1946 թ. կ’այրի արուեստանոցը, 36 նկար և գրադարանը։ Նոյն թուականին կ’ենթարկուի  քաղցկեղի վիրահատութեան։ 1948 թ. օթօի արկածի բերմամբ կը  վնասուի  ողնաշարը, որի պատճառով աջ ձեռքը անաշխատունակ կը դառնայ։ Չդիմանալով վերջին տարիներու  դաժան  դժուարութիուններուն 1948 թուականին ինքնասպան կ’ըլլայ։

Տոքթ.Սարգիս Ատամ

Yorumlar kapatıldı.