Değerli dostlar, İstanbul’da bir grup aydın insanın, 15 haziran 1915’te Konstantinopolis Sultan Beyazıt meydanında idam edilen Sosyal Demokrat Hınçak Partisi’nin 20 yiğidini anma girişiminde bulunmasıyla ilgili haberi ilk duyduğumuzda pek hoş bir sarsıntı yaşadık. Türkiye toplumunun temsilcileri tarafından düşünülen, planlanan ve örgütlenen bu girişim doğal olarak bizi heyecanlandırıp, sevindirdi tabii…
Fakat, bizler için hergün rastlanan sıradan bir olay olmayan bu girişimin sevindirici heyecanının yerini sorumlu bir duruşa bırakması pek gecikmedi.
Özelde Hınçak’lar, genelde dünyanın dört bir yanına dağılmış olan Ermeni halkının duyarlı evlâtlarının ölümsüz Yirmileri kesintisiz olarak her yıl değişik anma toplantıları (1921 yılına kadar Konstantinopolis-İstanbul’da da anılmaktaydılar) düzenleyerek saygıyla andığı bilinir. Fakat onların Türkiye’de toplumun ilerici kesimini temsil eden insanlar tarafından anılması bir İLK’tir. Eğer böyle birşeyi bundan birkaç yıl önce birisine söylemeye kalksaydınız hayal gördüğünüz varsayılırdı kuşkusuz… Ama bu, bugün tarihsel bir gerçekliktir artık !
Bugüne kadar, Türkiye’de ilerici aydınların olası tüm baskıları göze alarak Ermeni soykırımı hakkında tarihsel gerçekleri yükselterek tartışmaya açmasının şahidi olmuş ve geleceğe yönelik geniş olanaklar sunan önemli bulduğumuz bu adımların köşe taşı değerinde olduğunu farketmiştik.
Türkiye’de bu denli cesur bir girişimde bulunan özgür düşünceye sahip demokrat insanların, Osmanlı İmparatorluğu’nda sosyal ve ulusal kurtuluş mücadelesi vermiş Hınçak Partisi ve onun ölümsüz 20 neferi hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunu bilmemekten kaynaklanan bir kaygı taşıdığımız halde, onların bu bilgilere ulaşmada yaşayabilinecek objektif sorunları gözönünde bulundurarak bir suçları olmadığını düşünüyoruz.
Sosyal Demokrat Hınçak Partisi’nin sosyal mücadele yıllarını burada saymak bile çok uzun olur, ama SDHP’nin bundan 125 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu’nda bu kavgayı veren ilk ve tek parti olduğunun bilinmesi gerektiğini belirtmeden edemeyiz. Sultan Abdül Hamid rejimine karşı mücadele etmek amacıyla kurulan Sosyal Demokrat Hınçak Partisi’nin kuruluş bildirgesinde «Devletinin kurbanı durumunda bulunan Türk köylüsüyle hiçbir alıp-veremediğimiz yok, bizim sorunumuz iktidarladır» diye yazılı olduğunu hatırlatmak isteriz.
İdam edilen 20 devrimcinin önderi Paramaz’ın daha önceleri, 1897’de Van’da tutuklandığı zaman çıkarıldığı mahkemede yaptığı savunma konuşmasında «Biz, katı milliyetçilerden değiliz, yüreğimiz katıksız halk sevgisiyle dolu olduğundan ulusalcılığın kralı Beylerin yabancının yaptığı baskıların aynısını kendi halkına da yaptığını çok iyi biliyoruz» dediğini de tarihe not düşmek isteriz.
1908 anayasasından sonra, Sosyal Demokrat Hınçak’lar, mücadelelerini artık sosyal alanda, kanunlara uygun ve barışçıl metodlarla verme yanlısı oldukları hakkında Parti’nin 6.ıncı Kongresi’nde reforme ve kabul edilmiş yeni programlarını yayınlamanın yanında, resmi birçok açıklamalarıyla da duyururlar. Bu böyle olduğu halde, İttihad ve Terakki Partisi’nin ötekileri reddeden, ulusalcı-fanatik ve halkları Türkleştirme yönlü politikası arzulanan herşeyi suya düşürür. Birinci Dünya Savaşı esnasında Ermeni halkına karşı planlanmış bir soykırım uygulanır. Osmanlı İmparatorluğu’nda İttihad ve Terakki Partisi’nin uygulamakta olduğu ırkçı politikalara karşı yılmadan, kararlı bir mücadele veren Hınçak Partisi’nin yüzlerce sorumlusu savaş öncesi tutuklanır, bunlardan Yirmi devrimci darağacına çıkarılırlar. Bir o kadar Hınçak Partili insan da başka şehirlerde ölüme mahkum edilirler.
Bu kısa, pek kısa özetiyle, zulme karşı verilen amansız mücadele yıllarında YİRMİLERİN yaptığı büyük işleri hatırlayarak, devrimci emek ve çabalarını ölümsüzlüğe ulaştıran bu yiğit insanların ölümsüz anıları önünde saygıyla eğilme görevimizi bugün de yerine getirmekteyiz.
Bugün, Ermeni-Türk ilişkileri yeni ufuklar önündeler, bunun varolmasında Türkiye’de özgür düşünceye sahip, ilerici, demokrat, insan hakları için uzun yıllardan beri mücadele veren dürüst aydınların oynadığı olumlu rol inkâr edilemez. Onlar, herhangi bir önyargının esiri olmadan, tarihsel gerçeklere varolan çıplaklığıyla bakabilen, eşyalara kendi isimlerini vermekten ve adaletin yerini bulmasından korkmayan cesaret sahibi insanlardır.
Günümüzde kaydedilen en ufak bir ilerlemenin dahi, YİRMİLERE ve onların canları pahasına verdikleri mücadeleye de mutlaka bir borcu olduğu gibi, geleceğin de bu aydın insanlara, sizlere borcu olduğu yadsınmaz bir gerçektir.
Bugünkü cesur girişimin gerçekleşmesinde emeği olan tüm insanları, sizleri, işte bu bakış açısından değerlendiriyor ve hepinizi yürekten selamlıyoruz.
YİRMİLERİN anılması vesilesiyle ilk defaya mahsus olmak üzere aramızda kurulan bu ilişkinin, doğru, haklı, adil, büyük bir yolun ortak yürüyüşçüleri olan iyilerin zaferini sağlamasını umut ettiğimiz, samimi bir dostluk ve işbirliğine dönüşmesini diliyoruz.
Sosyal Demokrat Hınçak Partisi Merkez Komitesi
Gönderen: szarakolu@yahoo.com
Yorumlar kapatıldı.