İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Abhazya Demiryolunun Açılması Sorunu

Son aylarda Rusya ve Ermenistan her fırsatta Gürcistan’dan Abhazya üzerinden geçen demiryolu hattını açmasını talep etmektedir. Ermenistan bağımsızlığını ilan ettikten sonra Gürcistan’da yaşanan iç savaş ve Ermenistan’ın Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesini işgal etmesi nedeniyle Gürcistan ve Azerbaycan üzerinden geçen demiryolu hatları ulaşıma kapatılmıştır. Bu nedenle kuzeyle ulaşım Gürcistan (Verkhnıy (Yukarı) Lars) üzerinden kara yolu ile yapılmakta ve Ermenistan’a çok pahalıya mal olmaktadır. Ayrıca bu karayolu da Rusya-Gürcistan arasında yaşanan problemler nedeniyle ve kış aylarında genelde kapalıdır.

***
Ermenistan kuzey demiryolu ulaşım hattını yeniden kullanmak için 1990’lı yılların ortalarından itibaren sürekli bu konuyu Gürcistan ve Rusya karşısında gündeme getirmektedir. Koçaryan 16-18 Ocak 2003 tarihleri arasında Moskova’ya yaptığı ziyaret sırasında Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bu konuyu müzakere etmiştir.

Aynı zamanda 29 Ocak 2003’te Kiev’de Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze ile bir araya gelen Koçaryan iki ülke arasındaki ilişkileri değerlendirirken, Abhazya demiryolunun açılmasını gündeme taşımıştır. Şevardnadze, demiryolunun açılmasının mümkün olduğunu açıklamış ancak eşzamanlı olarak Gürcü mültecilerin Abhazya’ya geri dönmeleri gerektiğini ifade etmiştir.
Gürcü mültecilerin Abhazya’ya geri dönmelerinin kısa vadede mümkün olmadığı göz önüne alınırsa ve özellikle, Ağustos 2008’de Rusya’nın Gürcistan’a saldırmasından, Abhazya ve Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanımasından sonra Abhazya demiryolu hattının açılması Gürcistan bakımından ciddi sorunları da beraberinde getirecektir.
Son aylarda Rusya ve Ermenistan her fırsatta Gürcistan’dan Abhazya üzerinden geçen demiryolu hattını açmasını talep etmektedir. Ermenistan bağımsızlığını ilan ettikten sonra Gürcistan’da yaşanan iç savaş ve Ermenistan’ın Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesini işgal etmesi nedeniyle Gürcistan ve Azerbaycan üzerinden geçen demiryolu hatları ulaşıma kapatılmıştır. Bu nedenle kuzeyle ulaşım Gürcistan (Verkhnıy(Yukarı) Lars) üzerinden kara yolu ile yapılmakta ve Ermenistan’a çok pahalıya mal olmaktadır. Ayrıca bu karayolu da Rusya-Gürcistan arasında yaşanan problemler nedeniyle ve kış aylarında genelde kapalıdır.
Gürcistan Dışişleri Bakanı Grigola Vaşadze Haziran 2012’de Ermenistan’ı ziyaret etmeden önce yaptığı açıklamada Abhazya üzerinden geçen demiryolu hattının açılmasının Ermenistan’ın çıkarları ile örtüşmediğini bildirmişti. Vaşadze’nin açıklamasından sonra bu hattın açılması için uğraşan Rusya’dan konuyla ilgili hiç bir açıklama gelmemiştir. Konu son zamanlarda yeniden gündeme gelirken Abhazya demiryolu hattının sadece yolcu taşımacılığı için açılması müzakere edilmiştir. Ancak demiryolu hattının sadece yolcu taşımacılığı için açılması Ermenistan’ın karşılaştığı ulaşım sorununu tam olarak çözmüyor.
Ermenistan için önemli olan Abhazya demiryolu üzerinden transit yük taşımacılığının yeniden başlamasıdır. Tartışmalar devam ederken sözde Abhazya Cumhuriyeti Devlet Başkanı Aleksandr Ankvab yakın gelecekte demiryolu hattının açılmasının mümkün olmadığını bildirmişti. Ermenistan ve Rusya Gürcistan’da Abhazya demiryolu hattının açılmasından yana olan bazı kişi ve örgütlerle temas halindedir ve lobi çalışmalarına devam etmektedirler.
Tiflis Devlet Üniversitesi’nin Profesörü Emzar Djegerenaya da Abhazya demiryolu hattının açılmasından yana olduğunu bildirmiştir. Djegerenaya, Abhazya demiryolu hattının açılması zamanı Türkiye ve Azerbaycan’ın nasıl bir politika izleyeceği sorusunu yanıtlarken, ‘Ben Ankara’nın karşı olmayacağından yüzde yüz eminim. Ankara’da iş adamları arasında benim yakinen tanıdıklarım vardır ve Türklerin buna karşı çıkmayacağından eminim. Azerbaycan rahatsız olabilir. Ama bu Gürcistan’ın strateji çıkarlarıdır ve kimsenin bu meseleye müdahale etmesine imkan verilmeyecektir.’ demiştir.
Djegerenaya üniversite profesörü olsa da, Türkiye ve Azerbaycan ile bağlı bu kadar net konuşacak kadar ileriye gitmiştir. Her şeyden önce Djegerenaya bilmelidir ki Türkiye’nin dış politikasını iş dünyası belirmemekte ve uygulamamaktadır. Gürcistan’ın olduğu kadar Türkiye’nin de bu konuda strateji çıkarları vardır ve elbette konuyla ilgili rahatsızlığını Gürcistan’a bildirecektir. Azerbaycan’a gelince doğalgaz tüketiminde tamamı ile Azerbaycan’a bağımlı olan Gürcistan’ın yeni Hükümeti’nin transit taşımacılıktan kazanacağı para ile Azerbaycan’dan aldığı doğalgazın önemini kıyaslamak doğru değildir. Gürcistan’ın yeni Hükümeti Rusya ile ilişkilerini yeniden düzene sokmak istiyorsa, bu zaman Türkiye ve Azerbaycan’ın çıkarlarını göz ardı edemez.
Gürcistan’ın yeni Hükümeti henüz siyasi sorumluluğunu idrak edememiştir. Türkiye ve Azerbaycan ile olan ilişkilerini yeniden gözden geçirmek ve Ermenistan’ın lehine değiştirmeyi kolay zannetseler de, durum asla göründüğü gibi değildir. Azerbaycan ve Türkiye’nin yatırımları sayesinde ayakta durmaya çalışan Gürcistan, bu yatırımlar durdurursa ekonomik ve işsizlik sorunları ile karşılaşacaktır. Elbette ne Ermenistan ne de Rusya bu problemlerin halledilmesinde Gürcistan’a yardım etmeyecektir. Türkiye ve Azerbaycan Gürcistan’ın bu kadar şımarmasına kesinlikle müsaade etmemelidir.
Abhazya demiryolu hattının açılması ile ilgili olarak Rusya Ermenistan’ın karşılaştığı ekonomik sorunları ön plana çıkarsa da, onun esas amacının Ermenistan’da konuşlanan 102. Rus askeri üssünün temel ihtiyaçlarının daha ucuz ve kolay yol olan Abhazya demiryolu üzerinden karşılanması olduğu düşünülmektedir.
19 Nisan 2011’de Gürcistan Parlamentosu’nun 31 Mart 2006’da Gürcistan ve Rusya arasında imzalanmış olan ‘Askeri Yüklerin ve Personelin Transit Taşımacılığı Hakkında’ki Antlaşmayı iptal etmesinden sonra ve İran-ABD gerginliğinin artmasına paralel olarak 102. Rus askeri üssünün takviye edilmesi problemi Rusya’yı ciddi şekilde rahatsız etmektedir. Son zamanlara kadar Rusya bu askeri üsse takviyeyi İran üzerinden gerçekleştirse de, bu yol pahalı ve zaman kaybına neden olmaktadır.
Türkiye ve Azerbaycan Abhazya üzerinden geçen demiryolu hattının açılmaması için Gürcistan Hükümeti’ne gereken tepkiyi göstermeli ve baskı yapmalıdır. Bu demiryolu hattı açılırsa, Ermenistan ulaşımda karşılaştığı sorunları önemli derecede çözmüş olacaktır. Buna kesinlikle izin verilmemelidir. Zira Ermenistan’ın ulaşım sorununu halletmesi ekonomik sorunlarını halletmesi demektir. Ayrıca bu zaman Ermenistan’ın güvenlik bağlamında da üstün konuma geleceğini unutmamak gerekir.
Ekonomik sorunlarını halleden Ermenistan sözde Ermeni soykırımı konusunda dünya genelinde propagandasına hız verecek, işgal altında tuttuğu Azerbaycan topraklarının geri verilmesi konusunda yapılan görüşmelerde daha da uzlaşmaz tutum sergileyecektir.
Bu durumda Abhazya üzerinde geçen demiryolunun açılmasına Türkiye ve Azerbaycan’ın sessiz kalmaları stratejik hata olacaktır. Ermenistan militarist politika izlediği için kendisini izole etmiştir. Sözde Ermeni soykırımı konusunda yaptığı propagandadan vazgeçmeyinceye ve işgal ettiği Azerbaycan topraklarından geri çekilmeyinceye kadar Türkiye ve Azerbaycan Ermenistan’a yönelik her türlü baskı mekanizmasından yararlanmalıdır.
http://www.1news.com.tr/yazarlar/20121108011728520.html
http://www.turkishny.com/dr-hatem-cabbarl/105480-abhazya-demiryolunun-acilmasi-sorunu

Yorumlar kapatıldı.