Etyen Mahçupyan
Akçam’ın temel bir tespiti var: Dünyada soykırım çalışmaları çeşitli nedenlerle tek tek olayların ele alınıp Yahudi soykırımı ile mukayese edilmesine dönüştü… Yahudi soykırımında hiç yer almayan ama 1915 tehciri etrafında yoğun olarak yaşanan olaylardan biri Ermenilerin Müslümanlaşması ve Ermeni çocukların Müslüman ailelere verilmesi. Akçam buradan hareketle asimilasyonun (zamanın terimiyle ‘temessül’) kritik öneminin altını çiziyor ve İttihatçı hükümetin ‘yönetebilirlik’ kapasitesine bağlı olarak tehcir stratejisinin asimilasyon ile imha politikaları arasında salındığı önermesini yapıyor. Buna göre hükümet Ermeni nüfus yoğunluğunu ‘yönetilebilir’ bulduğunda asimilasyonu, ‘yönetilemez’ bulduğu yer ve zamanlarda ise imhayı teşvik ediyor.
**********
Her yıl 24 Nisan tarihi yaklaştığında Türkiye Ermeni meselesini ve soykırımı konuşur, tarih niyetine hamasi yazılar yazılır ve sonrasında sanki rutin ibadetini ifa etmiş müminler gibi normal hayatımıza döneriz.
Oysa dünyanın geri kalan kısmında tarihsel olaylar giderek inanç tazeleme veya şeytan taşlama ayini olmaktan çıkıyor. Bunda en önemli pay muhakkak ki tarihe nesnel ve serinkanlı bir yaklaşım sergileyenlere düşmekte… Türkiye’nin de bu evsafta dünya çapında birçok tarihçisi var ve özellikle Ermeni soykırımı meselesinde Taner Akçam en tepeye çıkmış olanlardan biri. Onun Eylül 2010’da mensubu olduğu Clark Üniversitesi’nde yaptığı ve bugünlerde çıkan kitabını besleyen bir sunumu, hem ‘tarihe’ nasıl bakmak, belgeleri nasıl okumak gerektiğini göstermesi yönünden, hem de kendi geçmişimizi daha iyi anlama açısından epeyce öğretici…
Akçam’ın temel bir tespiti var: Dünyada soykırım çalışmaları çeşitli nedenlerle tek tek olayların ele alınıp Yahudi soykırımı ile mukayese edilmesine dönüştü. Bu durum bir olayı soykırım olarak tanımlamak isteyenlerin de istemeyenlerin de tarihsel durumu çarpıtmalarına, abartılara ve göz ardı etmelere yol açtı. Dahası Yahudi soykırımında bulunmayan öğeler kendiliğinden anlam kaybına uğradı ve incelenmedi. Oysa her tarihsel olayın kendi tekilliği içinde değerlendirilmesi ve Ermeni tehcirinde de olayın kendine özgü unsurlarına bakmadan sonuçlara varılmaması gerekiyor.
Yahudi soykırımında hiç yer almayan ama 1915 tehciri etrafında yoğun olarak yaşanan olaylardan biri Ermenilerin Müslümanlaşması ve Ermeni çocukların Müslüman ailelere verilmesi. Akçam buradan hareketle asimilasyonun (zamanın terimiyle ‘temessül’) kritik öneminin altını çiziyor ve İttihatçı hükümetin ‘yönetebilirlik’ kapasitesine bağlı olarak tehcir stratejisinin asimilasyon ile imha politikaları arasında salındığı önermesini yapıyor. Buna göre hükümet Ermeni nüfus yoğunluğunu ‘yönetilebilir’ bulduğunda asimilasyonu, ‘yönetilemez’ bulduğu yer ve zamanlarda ise imhayı teşvik ediyor.
Not:
Not: Yasak nedeniyle yazının tamamını yayımlayamıyoruz. Yazı http://www.zaman.com.tr/yazar.do?yazino=1277256&title=ihtida-ve-asimilasyonlinkinden okunabilir.
Yorumlar kapatıldı.