‘Şanzelize’de Jirayr Amca’ya yer yok

“Cuma günü evden çık” denilen 65 yaşındaki Jirayr Zincirci’nin gidebileceği tek yer, sokak.

Jirayr Zincirci 40 yıldır yaşadığı odayı kedileriyle paylaşıyor. Fotoğraf: DIANA MARKOSIAN

ELİF İNCEArşivi

İSTANBUL- Tarlabaşı’nda Sakızağacı Caddesi bomboş. ‘Yenileme alanı’ ilan edilen 20 bin metrekarelik bölgenin ortasına düşen caddede kimseler kalmamış. Tek ışık Berber Ali Yılmaz’ın 28 yıllık dükkânından geliyor.

Sokağın karşısındaki apartmanın giriş katında, duvarları küften kararmış, kutu kadar bir odada 65 yaşındaki Jirayr Zincirci, sokağa atılacağı günü bekliyor. 40 yıldır kedileriyle yaşadığı ‘Claudia Apartmanı’ndaki son günleri…

İki yıl öncesine kadar 12 ailenin yaşadığı tarihi binada bir kiracı kalmış yalnızca, o da pazartesi günü çıkıyor. Belediye görevlilerini kast- ederek “Demin yine kapıya dayandılar” diyor. “Cuma günü çıkacaksın diyorlar, pazartesiye kadar müddet verin dedim.” Başını ellerinin içine almış, yatağın bir ucuna çökmüş. Ne yapacağını düşünüyor kara kara.

1946’da İstanbul’da doğmuş. Babası inşaat demircisiymiş, annesi ev kadını. Ermeni kökenli Jirayr Amca’nın çocukluğu Beyoğlu’nda, Beşiktaş’ta, Ortaköy’de geçmiş. Eskiden kapıcıymış. Yaşlanınca ev sahibi bu minik odayı bırakmış ona, tapusu yok ama 40 yıldır orada. Komşuları, Jirayr Amca’ya hep sahip çıkmış. Nerede yemek pişse, ona da bir tabak çıkarmış. Üst katta oturan genç kadın, kedilere mama getirirmiş. Sokak boşaldığından beri, dış dünyayla bağlantısı iyice kesilmiş. Günde bir öğün yemek yiyor, o da Berber Ali’nin dükkânında ne pişerse.

Başını sokacağı küçük bir dairesi olsa

Berber Ali 28 yıldır tanıyor Jirayr Amca’yı. “Kendisine bir dünya kurmuş küçük odasında, dışarıyla bir alakası yok” diyor.

Beyoğlu Belediyesi, Jirayr Amca’yı Darülaceze’ye yerleştirmek istiyor. Berber Ali de ikna etmeye çalışmış, “Gel bir bakalım en azından. Beğenmezsen gitme” demiş, becerememiş. Yine de kızamıyor, “Başını sokacağı ufacık bir dairesi olsa” diyor. “40 yıldır doktora gitmemiş adam Darülaceze’de ne yapsın? Söyleyemiyor ama, burada ölmek istiyor.”

2006’da kentsel dönüşüm kapsamında ‘yenileme alanı’ ilan edilen Tarlabaşı’nda 210’u tarihi 278 bina kamulaştırmaya açılmıştı. ‘Şanzelize’ye benzetilen proje alışveriş merkezleri, lüks rezidanslar, oteller ve konutlar içeriyor.