İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Süryani mutfak kültürü ve yemekleri kitaplaştırıldı

Mezopotamya’nın kadim halklarından Süryanilerin yemek ve mutfak kültürü öğretmen Muzaffer İris tarafından “Süryani Mutfak Kültürü ve Yemekleri” adıyla kitaplaştırıldı.

Eğitimci Muzaffer İris tarafından, Mezopotamya’nın kadim halklarından ve yemekleriyle de ünlü Süryani’lerin mutfak kültürü kitaplaştırıldı.
Daha önce “Süryaniler” adlı bir kitap yazan eğitimci Muzaffer İris, şimdi de “Süryani Mutfak Kültürü ve Yemekleri” adıyla yeni bir kitap yayınladı.
Kitabında Mezopotamya uygarlıklarına beşiklik etmiş topraklarda harmanlanmış kültürün Süryanilere de yansıdığını belirten yazar İris’in bir anlamda yemek kültürü ve gelenekleri de yansıtarak yazdığı kitapta bazı anekdotları şöyle:
* Kardı, hafif acımtırak olan gavur pancarı bitkisinin Süryanice ismi… Nar ekşisi ile pişirildiğinde acılığı gidiyormuş. Ayrıca kurutulup kışın da tüketilirmiş.
* Kenger ve ışkının yemekleri çok güzel olurdu. Oruç zamanı sade olarak yenilen bu bitkiler, oruç dışında içerisine kavurma da konularak tüketilirdi.
* Adıyaman/Gerger’de tüm bölgede olduğu gibi Ekim ayının sonu, Kasım ayının başında kavurma yapılırdı. Kavurma bütün eziyetine rağmen, yapıldığı günlerde adeta bir festival, şölen havası estirirdi. Kavurma haftasından önce bıçaklar, satırlar, baltalar bilenir. Kazan, tencere, sahan ve kaşıklar kalaylanırdı. Kavurma için genellikle erkek keçi kullanılır; koyun eti yumuşak olması ve pişince dağılması nedeni ile tercih edilmezdi. Besiye çekilen kavurma yapılacak keçi, ağıldan dışarı çıkarılmaz, yeşil meşe yaprağı, yonca, mısır, semizotu ve yeşil otlarla beslenirdi. Kavurma yapılacak keçi çok dikkatli kesilirdi. Postunu delmemek gerekirdi. Zira post, hem yayık için hem de içerisine pekmez ve peynir koymak için kullanılırdı.
Gece geç saatlerde hazır olan kavurma eve gelen misafirlere kuru soğan, ayran ve ekmek eşliğinde ikram edilirdi. Yemekten sonra hazmetmeleri için çay ve ekşi nar da ikram edilirdi.
* Kavurma ile yumurta, bulgur pilav, keşkek çok yapılırdı.
* Yumurta soğan kabuğu ile renklendirilirdi. Bayrama gelenlere yumurta, kırmızıpide, lebeniye ve sütlaç verilirdi. Sukabağı ise, çocuklara yüzme öğretmek için kolluk; küçük keklikleri beslemek için kafes; küçüklerini kepçe veya kevgir olarak kullanılırdı.
* Paskalya döneminde yapılan ve klor denilen kırmızı pide mayalı hamurla yapılır. Bir santim kalınlığında hazırlanan ekmeklerin önce bir tarafı pişirilir. Sonra pişirilmeyen taraflarına yumurta, un, tuz, susam, şeker ve sudan oluşan bulamaç sürülür. Tekrar, bulamaç sürülen yüz, ateşe gösterilerek pişirilir ve kızarması sağlanır. Bütün köy halkına ve eve gelen misafirlere dağıtılır.
* Dövmeç; patlıcan, domates, kırmızıbiber, yeşilbiber gibi sebzelerin közlenip zeytinyağı, sarımsak, tuz ve kırmızı biberle karıştırılmasından oluşuyor.
* Sarımsaklı bulgur pilavı tavukla yapılıyor.
* Derman, bir nevi zahter karışımı. Nohut, mısır, buğday ile kekik, tuz, susam ve pul biberin ayrı ayrı kavrulup karıştırılıp el değirmeninde çekilmesinden oluşuyor.
* Palamut, kışlık yiyeceklerden biriydi. Ağaçların altına dökülenler toplanır ve toprağa gömülürdü. Havalar soğuyup kar yağınca palamutlar odun ateşinde közlenir, iyice pişince kabukları soyularak yenirdi. Midyat tarafında palamuttan kahve de yapılırdı.
* Değirmende un öğütülürken ekmek yapmak adeti Süryaniler arasında da yaygın. Sadece tuz ilave edilerek değirmende yapılan mısır ekmeği çok lezzetli olurdu.
* Cumartesi akşamı evde pişen herhangi bir yemekten bir tabak mutlaka komşuya gönderilir, yemek götüren geri dönünce sofraya oturulurdu.
* Şeker pancarı sadece sulu olan Süryani köylerinde ekilirdi. Patates gibi haşlanan şeker pancarı dilimlenerek tüketilirdi.
* Nar taneleri kurutulur, yeneceği zaman suda kaynatılırdı. Üzerine pul biber ve tuz karıştırılarak ekmek batırılarak yenirdi. Bu bir perhiz yemeği idi.
* Benik, ilk baharda taze sürgün veren melengiç ağaçlarının taze sürgünlerinin ismi. Sürgünler suda haşlanıp, tere yağla tatlandırılıyor ve pul biberle tuz karıştırılıp yeniyor.
* Yonca da Süryani mutfağında tüketiliyor. Körpe yoncalar iki santim doğranarak, önce haşlanıp, suyundan tamamen kurtulması sağlanıyor.
Milletvekili Sırrı Süreyya Önder’in, “Bu bir yemek kitabı değil. Süryani halkının hazinesi adeta. Muzaffer kardeşim, gökkuşağının en güzel renklerinden biri olan Süryaniler’i, ipek halısı dokur gibi ilmik ilmik anlatıyor bize. Tek meyve ile meyve bahçesi olmayacağını, tek renk ile gökkuşağının soluk olacağının en güzel kanıtı” dediği gibi, bu bir kitap değil, bir Mezopotamya kültürünün ve geleneğinin yazıya dökümü.
ANF NEWS AGENCY

Yorumlar kapatıldı.