Tacettin Durmuş
Bu yıl içerisinde 1000 dolarlık ihracat bile yapamadık! Kars, sınır ili olup da var olan sınır kapısı kapalı olan tek il! Ermenistan’a her türden malı Karslılar değil de, başkaları satıyor! Kars’ın ihracat rakamları belli oldu. Bu yılın ilk 10 ayında Kars, Gümüşhane ve Bayburt’un ardından 948 dolarlık ihracatla, en az ihracat yapan üçüncü il oldu.
Tacettin DURMUŞ / SİYASAL BİRİKİM (HABER – ANALİZ)
Kars’ın ihracat rakamları belli oldu. Bu yılın ilk 10 ayında Kars, Gümüşhane ve Bayburt’un ardından 948 dolarlık ihracatla, en az ihracat yapan üçüncü il oldu. Hakkari ise hiç ihracat yapamayan tek il olma özelliğini korudu.
Türkiye’nin ihracatının yaklaşık olarak yarısı İstanbul’dan yapılıyor. En çok ihracat yapan il İstanbul, 45,3 milyon dolarlık ihracat yaptı. İstanbul’un, Türkiye’nin ihracatındaki payı da yüzde 45,5 oldu.
AA’nın Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Ocak – Eylül ayı verilerinden yaptığı hesaplamalara göre, İstanbul’u 9,5 milyon dolarlık ihracatla Kocaeli takip ederken, Kocaeli’de Türkiye ihracatının yüzde 9,6’sını gerçekleştiriyor. İhracata en fazla katkısı olan üçüncü il 8,8 milyon dolarla Bursa olurken, bu il toplam ihracatın yüzde 8,8’ini oluşturdu. İzmir, 9 ayda 5,9 milyon dolarlık, Ankara 4,7 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Ocak-eylül döneminde İzmir, toplam ihracatın yüzde 5,9’unu, Ankara ise yüzde 4,7’sini yaptı.
EN AZ İHRACAT YAPAN İLLER
Türkiye’de en az ihracat yapan il, 224 dolarla Gümüşhane oldu. Bayburt, 834 dolarla en az ihracat yapan ikinci il olurken, Kars 948 dolarlık ihracatla en az ihracat yapan üçüncü il oldu. Tunceli ise 9 aylık dönemde ihracat yapamadı.
SINIR İLİ OLAN KARS, NEDEN İHRACAT YAPAMIYOR?
Komşu ülke Ermenistan ile sınırda olup da halihazırda var olan sınır kapısı kapalı olan tek il olma ayrıcalığını elinde bulunduran Kars, neden ihracat yapamıyor? Çünkü daha önce önemli derecede canlı hayvan ihracatı yapılan Doğu Kapı vardı ama bu kapı yıllardır kapalı ve ne zaman açılacağını ise kimse bilmiyor. Hatta açılsın diye kimse cesaret dahi edip konuşamıyor.
HÜKÜMET, BÖLGEDE 9 SINIR KAPISI AÇILSIN DİYE DÜYMEYE BASTI. DOĞU KAPI’DAN SÖZ EDİLMEDİ
Hükümetin geçtiğimiz günlerde bu bölgede 9 sınır kapısının açılması için harekete geçmesine rağmen Doğu Kapı’nın adından bile söz edilmedi. Kars’a 67 kilometre, Akyaka ilçesi’ne ise 13 kilometre uzaklıkta bulunan Türkiye-Ermenistan sınırındaki Doğu Kapı, 1991 yılında Ermenilerin bağımsızlıklarını ilan etmelerinin hemen ardından 1993 yılında kardeş Azerbaycan’a ait Yukarı Karabağ ve etrafında ki 5 vilayete saldırılar düzenledi. Bunun neticesinde bu toprakları özellikle Rus ve İran’dan aldıkları destekle işgal etti ve halen Azerbaycan’ın topraklarının % 25’ini Ermenilerin işgali altında tutulmaktadır. Diaspora Ermenileri ise Avrupalılardan aldıkları desteklerle bir yandan Türkiye’yi köşeye sıkıştırmaya çalışırken, bir yandan da işgal ettikleri Azerbaycan topraklarını resmileştirmeye çabasını devam ettirmektedirler.
1991 yılında bağımsızlığını ilan eden Ermenistan’ı ilk tanıyan ülkelerden biri Türkiye olmasına rağmen iki ülke arasında denemin Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu, halkların ve sivil toplum örgütlerinin dışında resmi olarak kapının açılması yönünde ciddi bir adım atılmadı. Ayrıca Ermenistan da işgal ettiği Azerbaycan topraklarından çekilmedi. Hatta Türkiye’ye karşı düşmanca bir tutum sergilemeye devam ediyor. Ermenistan Parlamentosu’nun 23 Ağustos 1990’da kabul ettiği Bağımsızlık Bildirgesi’nin 11. maddesinde, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’ni Batı Ermenistan olarak gösterdi. Ayrıca sözde Ermeni Soykırımı’nın uluslararası alanda tanınması çabaları sık sık vurgulanmaya devem ediyor Ermenistan Anayasası’nın 13. maddesinin 2. paragrafında, Devlet Armasında Ağrı Dağı’nın da bulunduğu kayıt altındadır. Ermenistan, çeşitli dönemlerde ortaya attığı, Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırı belirleyen 1920 tarihli Gümrü ve 1921 tarihli Kars Antlaşmaları’nın yürürlükte olmadığı iddiasını da halen savunmaktadır.
Üç ülke arasında yaşanan bu sorunlar yumağında, Kars ve Karslı ise kadersiz kaderine terkedilmiş bir durumda ekonomik sıkıntılar içerisinde çile çekiyor. İhracat yapamayan, bacası tüten tek bir fabrikası olmayan, var olan çimento fabrikası yabancılara satılan, bunların yanında tek geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olmasına rağmen yem fabrikaları kapatılan, şeker fabrikası birilerine peşkeş çekilmek üzere olan bir Kars’ta yaşamak bizim kaderimiz olmamalı..! Çünkü tüm bu sorunlarının çözülmesinin ardından Karslılar, sınırın açılması ve sınır ticaretinin bir an önce yapılmasını sessizce hayal ediyor ama bir türlü dillendirmeye dahi cesaret dahi edemiyor.
ALİBEYOĞLU, “DOĞU KAPIYI KAPALI TUTMAKLA KENDİMİZİ CEZALANDIRIYORUZ”
Dönemim Kars Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu, Türkiye-Ermenistan sırındaki Doğu Kapı’nın açılmasının bölgenin ekonomik açıdan kurtuluşunu sağlayacağını belirterek “Bu kapıyı kapalı tutmakla kendimizi cezalandırıyoruz” demişti.
Alibeyoğlu, Doğu Kapı’nın, açılmasının sadece Kars’a değil, Doğu Anadolu Bölgesi’ne de büyük yararlar sağlayacağını da belirterek, kapının kapalı tutulmasının bölgeye her geçen gün daha fazla zarar verdiğini ifade etmişti. Bölgeye yatırım yapılmamasının en büyük nedenlerinden birisinin de pazar bulma sorunu olduğuna da dikkat çeken Alibeyoğlu, Doğu Kapı’nın açılması halinde bu sorunun da ortadan kalkacağını vurgulamış, Doğu Kapı’nın açılması halinde, yalnızca Ermenistan değil, Kafkas ve Türk Cumhuriyetlerine de kısa yoldan ulaşılacağını kaydeden Alibeyoğlu, “Böylece büyük bir pazar oluşacak ve yatırımcılar bölgeyi değerlendirmek için buraya gelecekler. Doğu Kapı’nın açılması bölgenin kurtuluşudur. Kapıyı kapalı tutmakla kendimizi cezalandırıyoruz” demişti.
GÜVENSOY, “BÖLGE EKONOMİSİNDE SIÇRAMA YAŞANIR”
Kars Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ali Güvensoy da yine o zamanlar sık sık yaptığı açıklamalarda bölge ekonomisinin ancak sınır ticareti ile düzelebileceğinin önemine değinerek, “Yıllardır sürdürülen çabalara rağmen bölgede yeterli yatırım sağlanamamaktadır. Doğu Kapı açılırsa, bölge ekonomisinde kısa bir sürede en az yüzde 50 oranında sıçrama yaşanır. Kafkas ve Türk Cumhuriyetleri büyük bir pazardır. Bu pazarı kullanabilmek için bütün altyapı ve imkanlara sahip olmamız gerekir. Ancak sınır kapısının kapalı olması nedeniyle hiçbir girişimde bulunamıyoruz. Başta Kars olmak üzere bölgede kamuoyunun önemli bir bölümü de kapının açılmasını istiyor. Bu konuda biran önce çalışmaların başlatılması gerekiyor.” Diye konuşmuştu.
Yorumlar kapatıldı.