İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Anağnostopulos: ‘Heybeliada Ruhban Okulu’nda dinler arası diyaloga önem veriyoruz’

Gözde Selimoğlu
İstanbul Rum Patrikliği Basın ve Halkla İlişkiler Büro Müdürü Peder Dositheos Anağnostopulos, Ortodoks dünyasında dinler arası diyaloga, tekrar faaliyete geçmesi sıkça gündeme gelen Heybeliada Ruhban Okulu kadar önem veren bir ruhban okulunun az bulunduğuna dikkat çekerek, kurumdan yetişen pek çok önemli din adamının bulunduğuna işaret etti.

Gözde Selimoğlu
İstanbul Rum Patrikliği Basın ve Halkla İlişkiler Büro Müdürü Peder Dositheos Anağnostopulos, manastır olarak 9. yüzyılda I. Photios tarafından kurulan Heybeliada Ruhban Okulu’nun, Aya Triada ismini yine aynı kişiden aldığını söyledi. Anağnostopulos, Dokuzuncu yüzyıldan on dokuzuncu yüzyıla kadar dini hizmet veren manastıra ek olarak, 1844’te dini eğitim vermek üzere kurulan ruhban okulunun I. Abdülmecit’in vermiş olduğu fermanla açıldığını sözlerine ekledi.
Heybeliada Ruhban Okulu’nun, okul olarak 1844 senesinden 1971’e kadar hizmet verdiğini ifade eden Peder Dositheos, okulun 1894 yılında meydana gelen büyük bir deprem ile yıkıldığını ve zamanın meşhur mimarı Periklis Photiadis’in gerçekleştirdiği neoklasik tarzda inşası tamamlanarak 1896 senesinde tekrar okul olarak eğitim ve öğretime devam belirtti.
Fatih Sultan Mehmet ve Patrik Gennadios
İstanbul merkezli ve patrikhaneye bağlı bir okula ne zaman neden ihtiyaç duyuldu?
İstanbul’un fethinden 1844 senesine kadar, İstanbul’da bulunan ve Fener Rum Patrikhanesi’nde çalışacak olan rahipler buradaki Fener Rum Lisesi’nde (o zamanki adı ile Rum Akademisi) eğitiliyordu. Verilen eğitimin yetersiz olması nedeniyle Heybeliada Ruhban Okulu gibi bir kuruma gereksinim duyuldu. IV. Yermanos zamanında açılan Ruhban Okulu’nun asıl kuruluş sebebi, patrikhaneye bağlı kiliselerde, merkezi İstanbul’da olacak bir okulun varlığına ihtiyaç duyulmasıydı. O zamanlar bu tarzda eğitim veren bir okul bulunmuyordu.
Heybeliada Ruhban Okulu hangi şartlarda ve nasıl bir eğitim veriyordu?
Ruhban Okulu’nun 1844’teki kuruluş yönetmeliği, 1923 senesinde Türk Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla kabul edildi. Son yönetmelik 1951 senesinde yapılan değişiklikle revize edildi.
Ruhban Okulu yatılı okul olarak eğitim veriyordu. Okulda bir manastır programı uygulanıyordu ve buna göre her gün sabah saat 06.30 ile akşam 22.00’ye kadar eğitim, belirli teneffüs aralıklarıyla devam ediyordu. İlahiyatla ilgili tüm teorik derslerin işlendiği okulda, pratikler de orada bulunan kilisenin içerisinde gerçekleştiriliyordu.
Heybeliada Ruhban Okulu kimleri yetiştirdi?
Heybeliada Ruhban Okulu’ndan 1844 ile 1971 seneleri arasında mezun olan yaklaşık 980 kişi arasından 12 kişi patrik unvanına erişti. Bu patriklerin sonuncusu 1961 yılı mezunu İstanbul Fener Rum Patriği Bartholomeos’tur. Diğer mezunlardan ikisi İskenderiye, üçü Antakya, biri Bulgaristan patriği, biri Arnavutluk Başpiskoposu ve dördü de Atina Başpiskoposluğu’na kadar yükseldi.
Heybeliada Ruhban Okulu’nun dinler arası diyalogda payı nedir?
Bu okul, mezunlarıyla Ortodoks, Müslüman ve Yahudiler arasındaki diyalogu başlatması açısından önem arz ediyor. Bu durum, okulun eğitim yapısına da yansıyarak dinler arası diyalogu ön planda tutan bir yapı ortaya çıkarıyor. Ortodoks dünyasında ‘diyaloga açık’ eğitim veren böyle bir ruhban okulu az bulunur. Dinler arası bu diyalogu başlatan ve yürüten kurum İstanbul Patrikhanesi’dir.
Okula Türkiye dışından da öğrenci geliyor. Suriye, Filistin, Mısır, Etiyopya ve Sudan’dan yoğun talep var. Okula Yunanistan, Bulgaristan ve Sırbistan’dan da gelenler var. Burada öğrenciler, hem Türkçe hem de Rumca öğreniyor.
Okulda verilen diyaloga açık eğitim, dinler arası münasebetlere verilen önemde de kendini gösteriyor. İstanbul Patriği Bartholomeos bu alanda örnek teşkil eder.
İstanbul Fener Patrikhanesi girişi
Heybeliada Ruhban Okulu yeniden açılırsa nasıl bir kurum olacak?
Okul bugün Ortadoğu’da en iyi kütüphaneye sahip. Yaklaşık 100 bin cilt kitap barındırdıyor. Geçmişte de batıdan gelip burada doktorasını yapan Katolik ve Protestan öğrenciler vardı. İlmi açıdan ruhban okulu her yerde tanınır ve örnek gösterilir.
Okulun açılması durumunda eskiden olduğu gibi Milli Eğitim Bakanlığı’nın kontrolü altında ve Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bir okul olarak faaliyet göstereceğini düşünüyoruz. Dini tedrisat programını eskiden olduğu gibi yine patrikhane yapabilir.
Patrikhanede Türkçe dersine önem verilir. Bugün dünyanın pek çok yerinde yaşayan Heybeliada Ruhban Okulu mezunu ve 70 yaşın üzerinde rahipler bulunur.
İstanbul’daki Hıristiyan nüfusu nedir?
İstanbul, İzmir, Trabzon ve Antakya bölgesinde bulunan Katolik sayısının 15 bin kadar olduğu tahmin ediliyor. Antakya-Hatay Bölgesi’nden İstanbul’a göç eden ve burada yaşayan Rumlarla birlikte İstanbul’daki Ortodoks sayısı 4 bin 500 civarındadır.
Ortodoks ve Katolik dünyası arasındaki ilişkiler ne durumda?
İlk diyalog 1964’te, zamanın patriği Atenagoras ve Papa XXIII.Jan arasında Kudüs’te gerçekleşti. Bu temastan iki sene sonra Papa VI. Paul İstanbul’a gelerek olumlu görüşmeler gerçekleştirdi. 1054 senesinden yaklaşık 900 sene sonra bir papa İstanbul’a geldi ve bir patrik (Atenagoras) de Roma’ya gitti. Bugün ilişkiler dinler arası birleşme noktasında iyiye gidiyor.

Yorumlar kapatıldı.