Deniz Berktay
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana Ortodoks dünyasındaki en şiddetli gerilimlerden biri, patlak vermiş durumda. Fener Patrikhanesinin öncülüğünde İstanbul’da toplanan ve Ortodoks dünyasının tarihi ruhani merkezlerinin başları olarak kabul edilen Fener, Kudüs, Antakya ve İskenderiye Patrikleri ile Kıbrıs Başpiskoposu, kabul ettikleri ortak deklarasyonda, Ukrayna’nın Moskova Patrikhanesinin değil, Fener Patrikhanesi’nin ruhani alanına girdiğini ifade ettiler.Söz konusu deklarasyonda, Moskova Patrikhanesi’nin Ukrayna Metropolitinin Ukrayna’daki varlığının meşru olmadığı dile getirildi ve Moskova Patrikhanesi, “tarihsel sınırlara saygı duymaya” davet edildi.
Fener Patrikhanesi ile Moskova Patrikhanesi arasında, hem Ortodoks dünyasının geneli hem de özellikle Ukrayna konusunda zaman zaman sorunlar yaşanmıştı. Moskova Patrikhanesi’nin cemaatinin ve kilise mal varlıklarının önemli bir bölümü, Ukraynada bulunuyor. Bunun dışında, Ukrayna’nın ve genel olarak bütün Doğu Avrupanın Rusya ile Batılı ülkeler arasında nüfuz mücadelesine sahne olmasından ötürü, ABD ve AB Fener Patrikhanesi’nin bütün Ortodoks dünyasının mutlak lideri olduğu iddiasına destek verirken, Rusya da, Moskova Patrikhanesi’ni destekliyor.
İki kilise, özellikle 2004 yılında Ukrayna’da meydana gelen turuncu devrimde karşı karşıya gelmiş ve Fener Patrikhanesi, Batı yanlısı devlet başkanı adayı Viktor Yuçenkoyu, Moskova Patrikhanesi ise, o zamanlar Rusya yanlısı tutumuyla bilinen aday Viktor Yanukoviç’i açıkça desteklemişti.
Ukrayna’da Moskova Patrikhanesi’nden ayrılmak isteyen milliyetçi rahipler tarafından kurulan Kiev Patrikhanesi, Fener Patrikhanesi ile temaslarda bulunmasına rağmen, Fener Patrikhanesi tarafından henüz resmen tanınmış durumda değil. Fener Patrikhanesinin Ortodoks dünyasının liderlerini de yanına alarak Ukraynanın kendi alanı olduğunu teyid ettirmesi, Fener Patrikhanesi’nin Ukrayna’daki milliyetçi kiliseyi tanımasının da önünü açtı. Ukrayna’nın Fener Patrikhanesi’nin alanına dahil edilmesi, Fener Patrikhanesi’nin ekümeniklik iddialarını iyice güçlendirirken, Moskova Patrikhanesi’nin nüfuzuna ve bunnla paralel olarak Rusya’nın nüfuzuna önemli bir darbe indirmiş olacak.
Avrasya Haber Portalı Editörü
Deniz Berktay
http://www.abhaber.com/haber.php?id=36157
Yorumlar kapatıldı.