İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Ermeni ekonomisi oligarklara teslim

Aram Ekin Duran

Hem Türkiye hem Azerbaycan sınırı kapalı olan Ermenistan, oligarkların pençesinde. Hükümet ve bürokrasi ile ilişkilerini kullanan oligarklar, ülkenin ithalat ve ihracatına yön veriyor…Komşu ülke Ermenistan ile yaşanan sınır sorunu, SSCB’nin dağılmasından sonra bölge ülkelere yerleşen oligarkların ekmeğine yağ sürüyor. Türkiye’den yapılan ithalatı tekeline alan yaklaşık 40 oligark, hükümet ve bürokrasi ile yakın ilişkileri sonucunda milyarlarca dolar kazanıyor. Aralarında milletvekillerinin de olduğu oligarklar, ülkedeki küçük ve orta boy işletmelerin gelişmesine izin vermiyor.

*********************
Hem Türkiye hem Azerbaycan sınırı kapalı olan Ermenistan, oligarkların pençesinde. Hükümet ve bürokrasi ile ilişkilerini kullanan oligarklar, ülkenin ithalat ve ihracatına yön veriyor.
ARAM EKİN DURANArşivi
Komşu ülke Ermenistan ile yaşanan sınır sorunu, SSCB’nin dağılmasından sonra bölge ülkelere yerleşen oligarkların ekmeğine yağ sürüyor. Türkiye’den yapılan ithalatı tekeline alan yaklaşık 40 oligark, hükümet ve bürokrasi ile yakın ilişkileri sonucunda milyarlarca dolar kazanıyor. Aralarında milletvekillerinin de olduğu oligarklar, ülkedeki küçük ve orta boy işletmelerin gelişmesine izin vermiyor.
Türkiye ile Ermenistan arasındaki ticaret, kara sınırının kapalı olmasına ve iki devlet arasında hiç diplomatik ilişki bulunmamasına rağmen devam ediyor.
Ermenistan Sanayiciler ve İşadamları Derneği Başkan Yardımcısı Arthur Ghazaryan, her gün Türkiye’den hareket edip Gürcistan üzerinden Ermenistan’a 100 TIR’ın giriş yaptığını söylüyor. Ancak Türkiye, Ermeni plakalı TIR’ların ülkeye girmesine izin vermiyor. Ermenistan’dan sadece 17 kişiden az insan taşıyan minibüs ve araçların geçmesine izin veriliyor. Öte yandan işadamı Krist Pilosyan, bazı şirketlerin Türkiye sınırının açılmasına şiddetle karşı çıktığını söylüyor. Nedeni ise basit: “AB standartlarındaki Türk malları ile iç pazarımızda rekabet edemeyiz.”
Aslında bu rekabet kaygısının arkasında SSCB’nin dağılmasından sonra ortaya çıkan ‘oligark’ların etkisi büyük. Hükümet ve bürokrasideki nüfuzlarını ticari hayatta kullanarak başta Rusya olmak üzere eski Sovyet topraklarında kurulan ülkelerde milyarlarca dolarlık servet kazanan oligarklar, Ermenistan ekonomisi için de büyük bir sorun.
T
TÜM İHALELER OLİGARKLARA
İnşaattan madenciliğe, gıdadan ulaştırmaya neredeyse tüm kamu ihalelerini oligarkların sahibi olduğu şirketler kazanıyor. Ermenistan’da oligarkların yolsuzluklarını yazdığı için başı dertten kurtulmayan Ermenistan’ın en çok satan gazetesi Armenian Times’ın Yayın Sorumlusu Hayk Gevorkyan, ülkedeki oligarkların hem parlamentoyla hem de bürokrasi kademeleriyle sıkı bağ içinde bulunduğunu söylüyor. Gevorkyan, oligarkların bu şekilde ithalatı ve ihracatı kontrol ederek zenginleştiklerini belirtiyor.
Gevorkyan, oligarkların yolsuzluklarını yazdıkları için bir kez gazetelerinin kapandığını, kendi arabasının yakıldığını ve gazetenin baş editörü Niko Parşiyan’ın ‘halkı isyana sevk’ suçlaması ile 16 ay tutuklu kaldığını anlatıyor. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Erivan Bölge Ofisi Direktörü Valeriu Razlog ise oligarkların varlığının ülkedeki iş yapma kabiliyetini çok zayıflattığını belirterek, “Oligark yapılar nedeniyle hâlâ önemli düzeyde yolsuzluk var” diyor. Halk, oligarkların ekonomi üzerindeki gölgesinden şikâyetçi. Öyle ki eski Cumhurbaşkanı Petrosyan taraftarları, 2008’den beri oligarkların ülkedeki gücünü protesto etmek amacıyla 2 ayda bir mitingler düzenliyor.
Ülkenin en önemli muhalif kanadı olarak bilinen 140 yıllık Ermenistan Devrimci Federasyonu (Taşnaksutyun) Dış İlişkiler Direktörü Giro Manoyan, 131 milletvekiline sahip mecliste 40’a yakın oligarkın yer aldığına dikkat çekiyor. Manoyan, mevcut seçim sistemine göre 41 bölgede en çok oyu alan kişilerin milletvekili seçildiğini belirterek, “Bu sistem oligarkların sonsuza kadar seçilmesini sağlıyor” diyor.
SINIR AÇILIRSA RUSYA GÜÇ KAYBEDER
Erivan merkezli Bölgesel Araştırmalar Merkezi (RSC) Direktörü Richard Giragosian da Türkiye sınırının kapalı olmasının Rusya ve oligarkların işine yaradığını ifade ederek, “Demiryolları, madenler, enerji Rusya’nın elinde. Türkiye gelse ortaklıkta Rusya ikinciliğe düşecek. Sınırın açılması Ermenistan’daki oligarkların gücünü kıracak” diye konuşuyor. Türkiye’nin sınırı açmasa bile iki noktadan yalnızca TIR’ların geçişine izin verebileceğini anlatan Giragosian, şunları söylüyor:
“Şu an iki ülke arasında bekleyen 3 anlaşma var. Bir Türk firması Gümrü’de tekstil fabrikası kurmak için girişimde bulunmuştu. Ayrıca internet hizmetleri ve enerji ile ilgili projeler vardı. Ermenistan Türkiye’ye elektrik ihraç etmek için hazır. Bunlar yapılmayınca kârlı çıkan Rusya oluyor.”
TESLİMATLAR YANLIŞ ADRESE GİDİYOR!
Peki sınırlar kapalı olmasına rağmen ticaret nasıl yapılıyor? Tabii ki ‘kitabına uydurarak’. Ermenistan’ın Türkiye’ye ihracatı yalnızca 160 bin dolar olduğu için -ki bunun da büyük çoğunluğu hurda metalden oluşuyor- asıl ticaret Türkiye’den Ermenistan’a doğru bir akış izliyor. Zira Türk işadamları büyük çoğunlukla Gürcistan, zaman zaman da İran üzerinden ülkeye rahatça mal sokabiliyor. Ticarette izlenen yol ise tüccarların siyasilerin kurallarına nasıl karşı koyduğunun çıplak bir göstergesi adeta. Erivan’da görüştüğümüz işadamlarından biri ticaret yaparken izledikleri yolu şöyle anlatıyor: “Türkiye’den Ermenistan’a gelen bir malın konşimentosunda adres olarak Erivan’daki bir sokağın ya da caddenin ismi yazsa da şehir olarak Gürcistan’ın başkenti Tiflis’in adı geçiyor. Mal önce Gürcistan’a giriyor. Orada adresteki Tiflis ifadesi Erivan olarak değiştirilip, bize gönderiliyor.”
http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&ArticleID=1055424&CategoryID=80

Yorumlar kapatıldı.