Batılı uzmanlar: Sonuçlar AKP’nin kendine güvenini artıracak.
German Marshall Fund
Bu oranlar benim için sürpriz olmadı. Bütün partiler bu sonuçlarda kendilerini yüreklendirecek bir şey bulacaktır. Ak Parti’nin oyları beklenenin üzerinde oldu, CHP geçen seçimdekinden daha fazla oy aldı, MHP barajı geçti. Öte yandan Ak Parti’nin 330 ve üzeri sandalye almasından endişe edenler de rahat bir nefes aldı.
Türkiye-Avrupa Birliği ve Türkiye-ABD ilişkileri açısından bakarsak, bu ülkelerdeki gözlemcilerin hazırlıklı olduğunu söyleyebilirim. Burada asıl soru seçim sonuçlarıyla kendine güveni artan Ak Parti ABD ve AB’yle daha yakın bir ilişki mi geliştirecek, yoksa eskisinden de bağımsız bir dış politika mı sürdürecek? Ben ilkini daha güçlü bir olasılık olarak görüyorum. Türkiye, Batı’yla daha koordineli bir dış politika yürütecek. Özellikle AB konusunda adaylık sürecinde doğrudan bir ilerleme olmasa bile daha yakın bir dönem bizi bekliyor.
Ortadoğu’daki durum ise Türkiye’nin tek başına karşısında durması için çok zor. İran, Ortadoğu barış sürecindeki tıkanma ve özellikle de Suriye’de sürmekte olan kriz Türkiye için sığınmacılar krizini ve bazı güvenlik çıkarımlarını beraberinde getiriyor. Türkiye’nin bunlarla tek başına karşı karşıya kalmak istemeyeceğini düşünüyorum.
Beni en çok şaşırtan şeylerden biri de seçim öncesi süreçte dışarıdan Türkiye’ye gösterilen ilgi oldu. Bu da bize özellikle Batı’nın her zaman her konuda uzlaşma halinde olmasa bile Türkiye’yi bir ortak olarak gördüğünü gösterdi.
Center for European Reform
Eurasia Group
Piyasalar açısından da bakılırsa bu elde edilebilecek en iyi sonuç oldu. Ak Parti’nin elde ettiği güçlü çoğunluk devamlılık anlamına geliyor ancak ezici bir çoğunluk olmaması da partinin anayasa değişikliğini hayata geçirmeye kararlı olması durumunda bazı tavizler vermek zorunda kalacağı anlamına geliyor. Bu oy oranı Ak Parti’nin ekonomiye özellikle de büyümekte olan cari açığa odaklanmasına izin verecektir. Öte yandan CHP de her zamanki kalelerinin dışında birçok yerde önemli oranda oy elde etti.
Global Strategy Project
Suriye krizinde baş aktör Türkiye. Diplomatik girişimde bulunması gereken ülke de o. Uluslararası kamuoyu Türkiye’ye bu konuda yardımcı olmalı ve bu krizin çözümü için gerekli tüm kaynakları sağlamalı. Türkiye, ABD’nin Ortadoğu politikası açısından çok önemli bir müttefik. Türkiye’nin desteği olmadan ABD daha büyük zorluklarla karşılaşır.
Bağımsız Kürt adayların meclise girmesi önemli. Kürt meselesi ciddi bir konu. Ve bu sorunu kendi içinde izleyeceği uzlaşma süreci sonucunda sadece Türkiye çözebilir. ABD ve uluslararası kamuoyu sadece kapalı kapılar ardında tavsiyede bulunabilir.
Stephen Kinzer
Boston University
Bu sonuçlar beni şaşırtmadı ancak bu tablonun Türk demokrasisi için bir zafer olduğunu söyleyebilirim. Özellikle de Türkiye’nin komşularının demokrasi yoksunluğu dolayısıyla büyük bir kriz dönemde bu çok önemli bir sonuç. Dünyanın bu bölgesinde demokrasi olasılığını göstermesi açısından çok önemli bir sonuç.
Erdoğan aynı zamanda iç politikadaki bazı engelleri de çözme fırsatı elde edecek. Türk halkını uzlaşmaya açık olduğu konusunda ikna etme fırsatına da sahip olacak. Siyasetçilerin söylemleri Türkiye’deki kutuplaşmaya katkıda bulunmuştu. Bu sonuçlarla Türkiye’de siyaset daha uzlaşmacı bir hal alacak.
Türkiye’nin şu an karşı karşıya olduğu dış politika meseleleri temelde ABD ya da AB’yle ilgili değil. Türkiye’nin önümüzdeki 10 yıl için çözmesi gereken üç sorun var. Birincisi Kıbrıs sorunu, ikincisi Ermenistan’la yaşanan açmazdan çıkılması, üçüncüsü de İsrail’le ilişkilerin yeniden kurulması. Bu Ortadoğu için çok önemli.
European Council of Foreign Relations
Kürt sorununun çözümü birincil öncelik oldu. Seçim kampanyaları sırasında herkes anayasa değişikliğinden bahsetti ancak hiç kimse değişiklik teklifini masaya koymadı. Hiç kimse değişiklik derken neyi kastettiğini belirtmedi. Dolayısıyla asıl ilginç gelişmeler seçimlerden sonra yaşanacak.
ABD’de Carnegie Endowment adlı düşünce kuruluşunda görev yapan Türkiye uzmanı Henri Barkey, AK Parti’nin yüzde 50 civarında oy almasına rağmen parlamentodaki sandalye sayısının düştüğünü belirterek, ”Aslında bu iyi bir durum, çünkü daha fazla uzlaşıya doğru gidilecek” dedi.
Barkey, bu tercih nedeniyle CHP’nin uzun süre kendi politikalarını anlatmaktan çok neden bu kişileri milletvekili adayı yaptığını açıklamak zorunda kaldığını ve ”Ergenekon” sanıklarının milletvekili adayı olmasının seçmenleri rahatsız ettiğini kaydetti.
Seçim sonuçlarının ilginç bir tablo ortaya koyduğunu belirten Barkey, AK Parti’nin yüzde 50 civarında oy almasına rağmen, parlamentodaki sandalye sayısının düştüğünü ifade etti. Barkey, ”Aslında bu iyi bir durum. Çünkü daha fazla uzlaşıya doğru gidilecek” dedi.
Ancak diğer yandan yıllarca ”azınlık oyu aldığı halde Meclis’te çoğunluğu temsil etmekle” eleştirilen AK Parti’nin aslında ”çoğunluğun partisi olduğunu kanıtladığını” söyleyen Barkey, ”Bu durum AK Parti’ye hem özgüven kazandıracak hem de Meclis’teki sonuçlar nedeniyle uzlaşı politikasına gitmesini sağlayacak” dedi.
Seçimlere bağımsız milletvekili adayı olarak katılan BDP’lilerin ise ”büyük başarı” sağladığını ifade eden Barkey, ”BDP, Türkiye’de Kürt sorununda tek adresin kendileri olduğunu ispat etti” yorumunda bulundu.
MHP’nin seçim sonuçları oranını ”şans meselesi” olarak nitelendiren ve kaset skandalının MHP’ye yönelik bazı sempatiler doğurduğunu belirten Barkey, ”Belki de skandal olmasaydı MHP baraj altında kalabilirdi” değerlendirmesini yaptı.
AJANSLAR
http://www.haberturk.com/dunya/haber/639349-yabanci-analistlerden-secim-yorumu
Yorumlar kapatıldı.