Vercihan Ziflioğlu
“Ünlü ABD’li feminist yazar Eve Ensler’in dünyada yankı yaratan ‘Vagina Monolgları’ isimli oyunu Kafkasya yollarında. Tiflis ve Bakü’nün ardından Ermenistan’ın başkenti Yerevan’da sahnelenecek. Nisan ayında izleyiciyle buluşacak oyun şimdiden gündem yarattı. Oyun, 2003 yılında Müslüman ülkeler arasında ilk Türkiye’de sahnelenmişti.”
VERCİHAN ZİFLİOĞLU
ISTANBUL – HURRIYET DAILY NEWS
“Vagina Monologları” Kafkasya turuna çıktı. Sahnelendiği her ülkede fırtına kopartan ünlü ABD’li feminist yazar Eve Ensler’in “Vagina Monologları” Tiflis ve Bakü’nün ardından nisan ayının başında Ermenistan’ın başkenti Yerevan’da da sahnelenecek. Oyun nisan ayında sahnelenecek olmasına karşın Ermenistan’da şimdiden gündem yarattı. Sansasyonel oyun 2003 yılında Türkiye’de sahnelendiğinde adeta kıyamet kopmuştu. Oyun, Müslüman ülkeler arasında ilk kez Türkiye’de sahnelenmiş ve afişte yeralan “Vagina” kelimesi nedeniyle sahneye uyarlayan Almula Merter aleyhinde Kadıköy Kaymakamlığı tarafından cinsel tahrikte bulunmak suçlamasıyla dava açılmıştı. Merter’e ölüm tehditleri yağmıştı. Türkiye’nin ardından oyun Mısır başta olmak üzere pekçok Müslüman ülkede daha sahnelendi. Hurriyet Daily News and Economic Review telefon bağlantısıyla Yerevan’da oyunu sahneye uyarlayan Milena Bavagan, The Woman Women’s Resource Center in Armenia Programe Assistant – Datevig Aghabedyan, serbest gazeteci Ani Hovhannesyan ve Türkiye’den Almula Merter’le konuştu. Bavagan,”Hergün ülkemde aile içi şiddet yüzünden kadınlar hayatlarını kaybediyor. Bu oyunu istemeyen kişiler acaba bu gerçeğin farkında mı sormak isterim’ dedi. Aghabedyan, Ermenistan, Azerbaycan yada Gürcistan hiç fark etmez kadın olarak yaşadığımız sorunlar bu coğrafyada benzer dedi ve ekledi: “The Women’s Resource Center in Armenia olarak Gürcü ve Azeri kadınlarla birlikte çalışmalar yürütüyoruz, ortak sorunlarımızı ele alıp çözüm yolları üretmeye çalışıyoruz.” Hovhannesiyan “Yaşadığımız bu coğrafyada böylesine sözü olan oyunların sahnelenmesi çok önemli. Çünkü kadınların da cinsel ihtiyaçları olabileceği gerçeği görmezden geliniyor” dedi, Merter’se, Ermeni, Azeri ve Gürcü kadınlara sonuna kadar destek vermeye hazır olduğunu söyledi ve ekledi: “Ne kadar baskı olursa olsun asla geri adım atmayın ve haklarınızı talep etmekten asla vazgeçmeyin.”
“Vagina” yerine “peçe”
Ödüllü ABD’li oyun yazarı, feminist, aktivist Eve Ensler 1996 yılında “Vagina Monologları’nı kaleme aldı. Kitap olarak yayımlanmasının hemen ardından eseri sahneye uyarladı, oyun ABD’de de sahnelendiği yıllarda tartışmaların hedefi haline geldi. İlk sahneleyen Müslüman ülke Türkiye oldu ardındansa Mısırlı kadınlar sahnedeki yerini aldı. Çeşitli Müslüman ülkelerde sahnelenen oyunda “vagina” kelimesi kaldırılarak “Peçeli Monologlar” ismiyle sahneye uyarlandı. Bu oyunu eleştirenler sadece “vagina” kelimesine takılıp kalıyor bir adım öteye gidemiyor diyen Merter sözlerine şöyle devam etti: “Oyse Ensler, doğumdan, genç kızlığa, Bosna’daki tecavüzlereden, burkaya kadar kadınla ilgili pekçok konuyu ele alıyor.” Oyunun sahneleneceği salonun bağlı bulunduğu dönemin Kadıköy Kaymakamı’nın afişten “vagina” kelimesinin çıkartılması durumunda oyunun sahnelenmesine izin vereceğini söylediğini iddia eden Merter şöyle devam etti: “Kaymakam bey tarafından vagina kelimesi tahrik edici ve korkunç bulundu.”
“Kadına şiddet son bulmalı”
Tehdit aldım, yıldırılmaya çalıştım fakat her an yeniden oyunu sahnye taşıyabilirim korkacağım bir şey yok diyen Merter şöyle devam etti: “Hakkımda ahlaksız kadın diye manşetler atıldı umurumda değil bu oyunu sahneye uyarlamamın temel nedeni kadına karşı uygulanan şiddete ve tecavüze dikkat çekmekti.” Oyunun Ermenistan uyarlamasında, yönetmen tarafından bazı bölümlerde küçük değişiklikler yapılıp, Ermeni örf ve adetlerinden eklentiler dahil edileceğini söyleyen Bavagan, bu oyunu sergilememizin temel nedeni kadınlarımıza bilinç aşılamak dedi ve ekledi: “Kadına karşı şiddet artık son bulmalı.” The Women’s Resource Center in Armenia’ya hergün mağdur kadınlardan telefon aldıklarını söyleyen Aghabedyan açıklamalarına şöyle devam etti: “Gelen telefonların büyük bir çoğunluğu fiziksel ve psikolojik şiddet ekseninde. Tabii tecavüz mağdurlarının sayısı da azımsanmayacak ölçüde. Azeri ve Gürcü kadınlarla da temaslarımız devam ediyor, yaşanan sorunlar çok benzer.”
“Erotik sahnelere dikkat”
Merter, oyunu Anadolu’nun en ücra noktasındaki kadınlara kadar taşımış ve onlarla sorunları hakkında konuşmuştu. Hovhannesyan benzer uygulamanın Ermenistan’da da yapılmasının önemine dikkat çekti ve ekledi: “Bu oyun Ermenista’nın köy ve kasabalarında da sahnelenmeli, çünkü oralarda yaşayan kadınlar cinsel organlarının sadece çocuk doğurma işlevi gördüğünü sanıyor. Buna karşın ülkemde haklarının gerçek anlamda bilincinde olan kadınlar da var.” Hovhanesyan, oyunun sahnlenmesi sırasında erotik sahneler konusunda biraz dikkatli olunması gerektiğini vurguladı ve düşüncelerini şu sözlerle özetledi: “Kapalı toplumlarda birden bire yapılacak aşırı yüklenme toplumsal patlamaya da netice verebilir.”
Not: Haberin orijinali İngilizce olup
http://www.hurriyetdailynews.com/n.php?n=controversial-play-goes-to-caucasus-2011-03-01 linkinden okunabilir. Çevriyi yapan arkadaşa teşekkür ederiz.
Yorumlar kapatıldı.