Pelosi emeline ulaşamadı Ermeni lobisi kızgın

ALİ H. ASLAN WASHıNGTON – 23.12.2010

Son birkaç gündür Ermeni tasarısını Demokles’in kılıcı gibi Türkiye’nin başının üstünde sallandıran Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve Demokratik Partili arkadaşları, emellerine ulaşamadı.

Temsilciler Meclisi, Ermeni tasarısını görüşmeden dün 111. dönem çalışmalarnı tamamladı ve tatile girdi. Böylece Türkleri ‘soykırım’la itham eden 252 sayılı tasarı kadükleşti. Benzer bir tasarının ocakta göreve başlayacak yeni Kongre’de hazırlanarak Dışişleri Komitesi’ne yeniden sunulma ihtimali sürüyor. Ancak Ermeni lobisinin Temsilciler Meclisi yönetimini Demokratlardan devralacak olan Cumhuriyetçi Parti’yi ikna etme ve tasarıyı geçirme ihtimali daha düşük. Cumhuriyetçi yönetim 252 tasarı için Pelosi ve ekibine destek vermedi.

Mart ayında komiteden 22’ye karşı 23 oyla geçen tasarıyı genel kurulda oya sunma yetkisi Meclis Başkanı Pelosi’deydi. Pelosi’nin meclisin son günlerinde tasarıyı genel kurula taşımak istediği yönünde alınan güçlü işaretler, geçen hafta Ankara’yı alarma geçirdi. Hem Obama yönetimi hem Kongre nezdinde Amerikan-Türk sivil toplumunun da desteğiyle yoğun lobi yapıldı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, pazar günü ABD Başkanı Barack Obama’ya mektup yazarak desteğini istedi. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de diplomatik kanallardan ABD Başkanı’na gönderdiği mesajda tasarının Türk-Amerikan ilişkilerine vereceği zarara ilişkin kaygılarını bildirdi.

Bütün bu girişimlere rağmen Oba-ma’nın Pelosi’ye Ermeni tasarısı konusunda bizzat telkinde bulunup bulunmadığı bilinmiyor. Amerikan icra kanadı, tasarıya karşı çıktığını söylemekle beraber, yasama kanadıyla hangi düzeyde temasa geçtiklerine dair kamuoyuyla bilgi paylaşmadı. Amerikalı yetkililerin Türk muhataplarına da bu konuda ketum davrandığı öğrenildi. Amerikan yönetiminin Kongre’yle temaslarının nispeten düşük düzeyde olduğu yönünde duyumlar alındı. Obama yönetimi, Ermeni tasarısı Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi’nde tartışılırken de daha önceki birçok yönetime nazaran çok düşük profilli bir tutum izleyerek Ankara’yı tatmin etmemişti.

11 Eylül kanunu Ermenilere yaradı

11 Eylül terör saldırıları mağdurlarına 6,2 milyar dolarlık sağlık güvencesi getiren kanun tasarısı, Kongre’nin tatile girip kapanmasını geciktirerek Ermeni tasarısı taraftarlarına lobicilik için zaman kazandırdı.Açık kaldığı sürece Ermeni tasarısını oylama riski bulunan Temsilciler Meclisi, büyük ölçüde 11 Eylük kanununun Senato’dan geçmesinin beklenmesinden dolayı çarşamba günü de çalışmalarını sürdürdü. Temsilciler Meclisi’nden 160’a karşı 268 oyla geçen kanun tasarısının, Senato tarafından da kabul edilmesi halinde onay için tekrar Temsilciler Meclisi’ne gelmesi gerekiyordu. Gün içinde tasarıyı kabul eden Senato onay için Temsilciler Meclisi’ne gönderdi. Meclis öğleden sonraki oturumunda 11 Eylül yasasını ele almaya başladı.

Washington saatiyle 16 gibi Kongre kaynaklarından Ermeni tasarısının artık gündeme alınmayacağının kesinleştiği yolunda bilgiler gelmeye başladı. Zaman’a konuşan Cumhuriyetçi Azınlık Grubu liderinin ofisinden bir yetkili, kendilerine son kayıtlı oylamanın 11 Eylül kanunu olacağının bildirildiğini söyledi. 11 Eylül kanunun görüşmeleri sürerken bir grup Türk gazetecisine konuşan bir meclis başkanlığı yetkilisi de 11 Eylül kanunun son oylama olacağını teyid etti. Ancak teamüllere aykırı da olsa, Pelosi’nin tasarıyı çok düşük ihtimalle sözlü olarak oya sunma riski teknik olarak ortadan kalkmamıştı. O nedenle Kongre’nin dağılarak tatile girdiği ana kadar Washington Büyükelçiliği ve Türk lobisinin içi tam rahat etmedi. Kongre son oylamalarını yaparken, Ermeni toplumunun etkili kuruluşlarından ANCA (Amerikan Ermeni Ulusal Komitesi) havlu atarak Pelosi’nin Ermeni tasarısını ‘bloke’ ettiği duyurdu.