Rüşvette süper ligdeyiz

Taraf – Istanbul – 10.12.2010

Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün araştırmasında Türkiye, rüşvette Rusya, Kolombiya, Ermenistan ve Makedonya ile birlikte ön sırada

Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün son verileri, dünyada ve Türkiye’de rüşvetin gittikçe yaygınlaştığını ortaya koyuyor. 86 ülkeden 90 bini aşkın kişi arasında yapılan yoklamalar ile elde edilen 2010 yılı raporuna göre, her 10 kişiden altısı rüşvetin giderek daha yaygın hale geldiği yönünde görüş belirtiyor. Türkiye’den yoklamaya katılanlar ise, iş çevrelerinin ve özel sektörün, ardından devlet daireleri ve kamu görevlileriyle, eğitim sektörünün en çok rüşvet verilen alanlar arasında olduğuna işaret ediyor. Türkiye’de son 12 ayda bir görevli ya da yetkiliye rüşvet ödediğini açıklayanların oranı yüzde 20 ile 29.9 arasında bulunuyor. Türkiye bu oran ile rüşvetin en yaygın olduğu Rusya, Tayland, Macaristan, Kolombiya, Bosna Hersek, Ermenistan ve Makedonya gibi ülkelerin bulunduğu gruba girmiş görünüyor.

En çok yolsuzluk Nijerya’da
Uluslararası Şeffaflık Örgütü raporuna göre, polise verilen rüşvetler önemli bir sorun olarak ortaya çıkıyor. Yoklamaya katılan her dört kişiden biri, son 12 ay içinde ve çoğunlukla da polise, şahsen rüşvet verdiğini belirtiyor. Yolsuzlukların en fazla görüldüğü ülkelerin başında Afganistan, Nijerya, Irak ve Hindistan geliyor. Bu ülkeleri, Çin, Rusya ve Ortadoğu’daki birçok devlet izliyor.

Dünya çapında en fazla rüşvet olayı Sahra Çölü’nün güneyinde kalan Afrika ülkelerinde görülüyor. Yüzde 36’yla Ortadoğu ve Kuzey Afrika ikinci sırada yer alırken, eski Sovyet Cumhuriyetleri yüzde 32, Güney Amerika yüzde 23, Balkan ülkeleri ve Türkiye yüzde 19 ile Asya-Pasifik bölgesi yüzde 11’le, AB ve Kuzey Amerika ise yüzde 5’le sıralamada yer alıyor.

Siyasi partilerin sicili bozuk
Yolsuzluklar, küresel düzeyde en fazla üzerinde konuşulan sorun olarak görülüyor. İklim değişikliği, işsizlik, yiyecek ve enerji fiyatlarındaki artışlar, “en çok konuşulan konular” sıralamasında, yolsuzluklardan sonra geliyor. Örgütün araştırmasında, yolsuzluklara en çok karışan kurumların siyasi partiler olduğu kaydediliyor; yoklamaya katılanların yarısı, hükümetlerinin sorunla mücadelede yetersiz olduğuna inandıklarını söylüyor.

Örgütün yolsuzluk barometresinde 2004 yılında yüzde 71 ile en çok yolsuzluğa karışan kurumlar olarak belirlenen siyasi partiler, bu yıl yüzde 80 oranıyla en fazla yolsuzluk yapılan kesim olarak ortaya çıkıyor. Yoklama katılımcıları, son 12 ay içinde verdikleri rüşvetin yüzde 29’unu polise, yüzde 20’sini kayıt işlerinde çalışan ve izin çıkaran yetkililere, yüzde 14’ünü de yargı makamlarına ödediklerini ifade ediyor. Dini kuruluşların yolsuzluklara karıştığını düşünenlerin sayısı da 2004’de yüzde 28 iken, bu yıl yüzde 53’e ulaşmış görünüyor.

Neden rüşvet veriliyor
Küresel Rüşvet Barometresi’ne göre, Afrika kıtasının güney bölgelerinde “yetkililerle sorun yaşamamak için” rüşvet ödeniyor. Arap ülkelerinde ve Latin Amerika’da “işleri hızlandırmak için” rüşvete başvuruluyor. Asya-Pasifik bölgesinde insanların yüzde 35’i, aslında hakları olan hizmeti alabilmek için rüşvet veriyor. Kuzey Amerika ve Avrupa Birliği’ndeyse rüşvet verenlerin çoğu, niçin rüşvet vermiş olduklarını hatırlamadıklarını dile getiriyor.

Yolsuzlukta Türkiye geçen yıl 61’inciydi
Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün geçen yıl raporuna göre, 61’inci sırada yer alan Türkiye, 2010’da 56’ncı sıraya yükseldi. Uluslararası Şeffaflık Örgütü’ne göre, yolsuzluk en fazla savaşların yaşandığı ülkelerde yaygın. Merkezi Berlin’de bulunan örgütün 178 ülkede yaptığı anketlere dayanarak oluşturulan listeye göre, yolsuzlukta başı Somali çekiyor. Bu ülkeyi Birmanya, Afganistan ve Irak izliyor. Listeye göre, Danimarka, Yeni Zelanda ve Singapur, yolsuzluğun en az olduğu ülkeler sıralamasında ilk üçü paylaşıyor. Türkiye, 56’ncı sırada. Liste en iyiden en kötüye doğru sıralanıyor. 154’üncü sırada bulunan Rusya, yolsuzluğun en yaygın olduğu ülkeler arasında bulunurken 67’nci sıradaki İtalya, Ruanda’nın gerisine düştü. Çin, listede 78’inci sırada yer aldı.