İstanbul Valiliğin Patrikliğe Gönderdiği Cevap

Valiliğimize sunulan ilgi (a) tarihli dilekçenizde özetle, Patrik Mesrob II’nin sağlık sorunları nedeniyle uzun bir süreden beri görev yapamadığı, seçimle iş başına gelen ve kendisine Bakanlar Kurulu Kararıyla mabet ve ayin haricinde de ruhani kıyafet giyme izni verildiği göz önünde bulundurularak Ruhani Meclis tarafından kendilerinin son nefesine kadar patrik olarak tanınacağının ilan edildiği belirtilmiş; ancak patrikliğin ve cemaatin dini ve hayri işlerinin yürütülmesinde tam yetkili bir ruhani önderin seçilmesi gereğinin hasıl olduğu, yeni seçilecek ruhani önderin “Türkiye Ermenileri Eş-Patrik” unvanıyla seçilmesinin ve görevini Patriklik tam yetkileriyle yürütmesinin ve Patriğin vefatı durumunda “Türkiye Ermenileri Patriği” sıfatıyla hizmetini yürütmesinin bir çözüm yolu olarak görüldüğü, seçimle ilgili düzenlemelerde bulunmak üzere “Türkiye Ermenileri Eş-Patrik Seçimi Müteşebbis Heyeti” oluşturulacağı belirtilmiştir.

İlgi (b) tarihli dilekçenizde oluşturulan “Türkiye Ermenileri Eş-Patrik Seçimi Müteşebbis Heyeti” üyelerinin kimlikleri bildirilmiş, ilgi (c) tarihli dilekçenizde ise 16 Aralık 2009 tarihinde müteşebbis heyet üyeleri tarafından yapılan ilk oturumda müteşebbis heyet divanının oluşturulduğu bildirilmiştir.

“Türkiye Ermenileri Eş-Patrik Seçimi Müteşebbis Heyeti” adına Levon Berç Kuzukoğlu ve Garbis Balmumcu tarafından Valiliğimize verilen ilgi (d) dilekçede ise özetle ; Patrik Mesrob Mutafyan’ın sağlık sorunlarından dolayı dini ve yönetsel görevini yerine getirememesi nedeniyle yeni bir Patrik seçilmesi zorunluluğu doğduğu belirtilerek, Patrik Seçim Talimatnamesi düzenlenerek 12.05.2010 tarihinde seçim yapılabilmesi için müracaatta bulunulmuştur.

Yapılan müracaatlar ve bu alandaki mevcut düzenlemeler değerlendirildiğinde; Patrik Mesrob II’nin 04.10.1998 tarihinde Patrik seçildiği ve kendisine 02.11.1998 tarih ve 98/11964 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile mabet ve ayin haricinde de ruhani kıyafet giyme izni verildiği, kendisinin halen hayatta olduğu, istifa edemediği, Patrik sıfatının devam ettiği, Patrik seçimine ilişkin düzenlemelerde Patriklik görevinin sağlık sorunları nedeniyle sona ereceğine ve Eş-Patrik seçimine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki Mesrob II’nin vefatına kadar Patrik olarak tanınacağı Ruhani Meclis tarafından da ifade edilmektedir. Bu durumda, Patriklik makamı boşalmadığından yeni Patrik seçimi yapılması veya Eş-Patrik seçimi amacıyla müteşebbis heyet oluşturulmasının hukuki temeli bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, 2596 sayılı Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun’un 1. maddesinin ikinci fıkrasında; “Hükümet, her din ve mezhepten münasip göreceği yalnız bir ruhaniye mabet ve ayin haricinde dahi ruhani kıyafeti taşıyabilmek için muvakkat müsaadeler verebilir. Bu müsaade müddetinin hitamında onun aynı ruhani hakkında yenilenmesi veya başka bir ruhaniye verilmesi caizdir” şeklinde düzenleme mevcuttur.

Sonuç olarak, Patriklik makamı boşalmadığından yeni seçim yapılamayacağı ve düzenlemelerde Eş-Patrik müessesesi öngörülmediğinden, Patrikhane yetkili organlarınca Patrikliğin ve cemaatin dini ve hayri işlerinin yürütülmesi amacıyla “Patrik Genel Vekili” seçimi yapılabileceği, Patrik Genel Vekili seçilmesi durumunda Bakanlar Kurulu tarafından her din ve mezhepten yalnız bir ruhaniye verilen mabet ve ayin haricinde de ruhani kıyafet giyme izninin, seçilen Patrik Genel Vekiline devredilip devredilmeyeceği hususunda Patrikhaneniz tarafından talepte bulunulmasının yerinde olacağı değerlendirilmiştir.

Bu nedenle, “Türkiye Ermenileri Eş-Patrik Seçimi Müteşebbis Heyeti”nin ilgi (d) müracaatına istinaden 4. paragrafta belirtilen keyfiyetin “Türkiye Ermenileri Eş-Patrik Seçimi Müteşebbis Heyeti’ne” tebliğ edilmesini, yetkili kurullarınızca alınacak seçime ilişkin kararın Valiliğimize bildirilmesini rica ederim.